اولین فرعون مصر یک انسان میرا بود و دیگر به مانند خدایان مصری عمر جاویدان نداشت. او منس بود که تاج پادشاهی را از هوروس خدای مصری دریافت کرد. او جانشین خدایان مصری بر روی زمین شد.
بر اساس مطالب مندرج در اسناد تاریخی، منس اولین فرعون مصر از نخستین سلسله مصر باستان بود که در واقع بنیان حکومت زمینی (غیر آسمانی) را در مصر گذاشت. بدان معنا که این فرعون به مانند پیشینیان خود از جمله خدایان نبود بلکه انسانی میرا بود که تاج و تخت و سلطنت را از خدای هوروس به ارث برد.
مصر باستان سرزمین خدایان و ایزد بانوهای متعدد و بیشماری بود. هر یک از خدایان، نماد و سمبلی از نیروها و پدیدههای طبیعی بودند. فراعنه ای که بر مصر حکومت میکردند خود را نمایندگان خدایان بر روی زمین میدانستند. در واقع حکومت در مصر باستان اقتداری بود که از خدایان به فراعنه رسیده بود.
در میان خدایان مختلف از جمله رع خداوند خورشید، ایزیس، اوزیریس، ثث، نفسیس و … این منس است که جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است. او اولین فرعون مصر بود که ماهیتی غیر خدایی و انسانی داشت.
با منس بود که تاریخ زمینی و غیر آسمانی مصر شروع شد. اوست که نخستین دودمان پادشاهی را در مصر بنیان می نهد و مصر علیا و سفلی را به شکل یکپارچه در می آورد. البته اینکه منس در اصل چه کسی بوده موضوعی است که هم اکنون نیز در میان مصرشناسان در مورد آن بحث و جدل بسیار می شود.
اولین فرعون مصر که دارای دو نام متفاوت است
گمان غالب بر این است که منس با نارمر یکی بودهاند. منس بود که برای نخستین بار هنر، کشاورزی، نوشتن و تکنیکهای ساخت ابزار را به مصر آورد. مصر در زمان او متشکل از جوامعی پراکنده و غیر متمرکز بود که از لحاظ سیاسی از هیچ قدرت مرکزی پیروی نمیکردند. منس توانست همه این بخشها را با هم یکپارچه کند و تحت اقتدار حکومت مرکزی درآورد.
آخرین مرحله از فرایند یکپارچهسازی مصر شامل متحد کردن مصر علیا و سفلی و نیز متحدسازی دره و دلتای نیل بود. اسناد تاریخی تاکید دارند که یکپارچهسازی این دو بخش را نارمر انجام داد که فرعونی از مصر علیا بود و در واقع نام دیگر اولین فرعون میرای مصر یعنی منس بود. در نوشته معروف هیروگلیفی موسوم به پالت نارمر آمده است که نارمر با درهم شکستن دشمنان خود مصر را متحد کرد.
در واقع منس در سال ۳۱۰۰ قبل از میلاد موفق به انجام تمامی این امور شد و مصر جدید را بنا نهاد. پالت هیروگلیفی که به نبرد نارمر میپردازد از جمله اولین اسناد هیروگلیفی کشف شده در مصر است و نشان میدهد که مصر علیا و سفلی با فرمانروایی نارمر یکپارچه میشوند. در یک سوی این هیروگلیف فرعون مصر را مشاهده میکنیم که تاج حباب مانند مصر علیا را بر سر دارد و در سوی دیگر افسر سرخ مصر سفلی را بر سر گذاشته است.
البته سند تاریخی دیگری وجود دارد که ثابت میکند منس همان نارمر است.این سند تاریخی یک پلاک ساخته شده از عاج فیل است که در آن به نام منس و آها اشاره شده است. به هر حال اینک منس همان نارمر است که موفق به یکپارچهسازی مصر علیا و سفلی میشود و اولین دودمان مصر باستان را بنیان مینهد، اطلاعاتی هستند که در اسناد تاریخی به آن پرداخته شده است.
تحقیقات مصرشناسان جدید نشان می دهد که نام منس همواره با سمبل عقرب و نام نارمر و آها یکی تلقی می شوند. از سوی دیگر تاریخ هرودوت و نیز پاپیروس تورین اشاره دارند به اینکه منس پدر و موسس ممفیس بود که پایتخت پادشاهی مصر باستان بود. همچنین هرودوت اشاره به این موضوع دارد که منس برای ساخت شهر، سدی بر روی نیل میسازد و آب رود را به مسیر مورد نظر خود منحرف میکند. او با این کار جلگه ممفیس را خشک میکند تا بتواند پایتخت را در آنجا بنا نهد.
منس یا نارمر ۶۲ سال بر مصر حکومت کرد و در نهایت در جریان حمله یک اسب آبی جان خود را از دست میدهد. منس ستایش خدایان را در مصر متدوال ساخت و برای نخستین بار سنت قربانی کردن را در این کشور بنا نهاد.