نور آبی ساطع شده از گوشی های هوشمند و لپ تاپ ها میتواند باعث نابینایی کاربران شود. به گفتهی محققان، این عارضه در اثر سمی شدن برخی از مولکولهای داخل چشم بروز پیدا میکند.
همهی ما میدانیم که خیره شدن طولانی مدت به نمایشگرها، چیز خوبی نیست. این امر میتواند باعث خستگی چشم و عارضهای موسوم به سندرم دید کامپیوتری شود. نور آبی نمایشگر آنچنان روشن است که همانند نور خورشید عمل کرده و با اثر گذاشتن روی هورمونها، در چرخهی خواب ما اختلال ایجاد میکند. حالا نابینایی نیز به لیست خطرات ناشی از این نور آبی رنگ اضافه شده است.
بر اساس یک مطالعهی تازه، نور آبی ساطع شده از گوشی موبایل، تبلت و لپ تاپ؛ میتواند در افزایش احتمال نابینا شدن افراد نقش داشته باشد. البته تحقیقات پیشین نیز به مضرات این نور آبی رنگ اشاره داشتهاند اما محققان دانشگاه تولیدو (واقع در اوهایو امریکا) آن را عامل سمی شدن مولکولهای دخیل در بینایی و بالتبع، کوری میدانند.
تباهی لکه زرد؛ شایعترین عامل نابینایی در سطح جهان است
این تیم تحقیقاتی دریافتند که تابش نور آبی رنگ چنین گجتهایی به سلولهای چشم، برخی از مولکولهای حیاتی را به شدت سمی میکند و منجر به عارضهی دژنراسیون ماکولا (تباهی لکه زرد) که شایعترین عامل نابینایی در سطح جهان است، میشود. این بیماری در حالت نرمال، عمدتا در افراد سالخورده بروز پیدا میکند؛ اما به گفتهی محققان در صورت تابش مداوم نور آبی رنگ، قرنیه و عدسی چشم افراد جوان نیز از بلاک کردن یا منحرف ساختن آن عاجز خواهند بود.
«آجیث کاروناراتن» دانشیار گروه آموزشی بیوشیمی این دانشگاه و یکی از نویسندگان مقاله میگوید:
در مضر بودن این نور آبی رنگ برای قوه بینایی هیچ شکی وجود نداشت؛ اما آزمایشات ما چگونگی بروز این آسیب را نشان داد. اکنون امیدواریم با کمک نتایج به دست آمده، روشهای درمانی برای کند کردن پروسه دژنراسیون ماکولا را توسعه دهیم؛ یکی از آنها میتواند تولید نوع جدیدی از قطرههای چشمی باشد.
تباهی لکه زرد در اثر مرگ سلولهای گیرنده نور در شبکیهی چشم بروز پیدا میکند؛ سلولهایی که قابل بازسازی و بازتولید نیستند و مرگ آنها، دائمی خواهد بود. این گیرندهها برای حس کردن و دریافت نور، به مجموعهای از مولکولها موسوم به رتینال (retinal) نیازمند هستند؛ اما محققان به این نتیجه رسیدند که نور آبی رنگ با ایجاد تغییر در رتینال، سبب تجزیهی غشای سلولهای گیرنده نور و مرگ آنها میشود.
تیم تحقیقاتی با اضافه کردن مولکولهای رتینال به سایر سلولهای بدن (از جمله سلولهای سرطانی، قلبی و عصبی)، شاهد مرگ آنها نیز بودند. این در حالی اتفاق افتاد که بدون حضور رتینال، نور آبی رنگ هیچ اثر مخربی روی سلولها نداشت. به گفتهی کاروناراتن: این تغییر مرگبار در اثر نور سبز، زرد یا قرمز مشاهده نشد؛ اما سمی شدن رتینال در مواجهه با نور آبی، فراگیر است و میتوان سبب مرگ هر نوع سلولی بشود.
همچنین بخوانید:
موضوع دیگری که توجه محققان را به خود جلب کرد، توقف عملکرد مولکول آلفا-توکوفرول بود که به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی در سلولهای چشم ما یافت میشود و حفاظت از سلولها را بر عهده دارد. در اثر سالخوردگی یا وارد آمدن آسیب به سیستم ایمنی، بدن ما توانایی مقابله با رتینالهای سمی شده را از دست میدهد؛ این همان موقعی است که خسارت جبران ناپذیر وارد میآید و میتواند به نابینایی ختم شود.
کاروناراتن استفاده از عینکهای آفتابی ویژهای که قادر به فیلتر کردن اشعه UV و نور آبی هستند را برای در امان ماندن از چنین آسیبی پیشنهاد میکند؛ اما متخصصان از اثر حفاظتی این عینکها آنچنان مطمئن نیستند. دیگر اقدام پیشگیرانه، استفاده نکردن از گوشی هوشمند و لپ تاپ در تاریکی است؛ موضوعی که برای داشتن خواب شبانهی باکیفیت، ملزم به رعایت آن هستیم.
این محقق با اشاره به اینکه هر ساله دو میلیون مورد تازهی دژنراسیون ماکولا در ایالات متحده گزارش میشود، اظهار امیدواری کرده است که راهی برای حافظت از بینایی کودکان و نوجوانان در دنیای پر از تکنولوژی امروزی ایجاد شود.