50 سال پیش بود که دانشجویان دانشگاه ام آی تی مدلی کامپیوتری طراحی کردند که پیش بینی ترسناکی ارائه داد. این پیش بینی، پیش بینی پایان دنیا بود !
داستان به اوایل دهه 70 میلادی بازمیگردد، زمانی که آینده بشر بسیار روشن به نظر میرسید. فقط یک مشکل وجود داشت. یک مدل ریاضی که توسط مهندس کامپیوتر پیشگام دانشگاه ام آی تی طراحی شده بود مسالهای ترسناک را پیش بینی کرد. این مدل پایان تمدن بشری بر روی زمین را پیش بینی کرده بود.
4 نفر از دانشجویان جی رایت فارستر، دانشمند و مهندس کامپیوتر دانشگاه ام آی تی که به عنوان پدر دینامیک سیستمها شناخته شده است، مدلی ریاضی را بر اساس کارهای او ایجاد کردند. این دانشجویان توسط موسسهای به نام “باشگاه روم” (Club of Rome) استخدام شده بودند تا با در نظر گرفتن منابع محدود زمین، سرانجام پیشرفت جهانی را پیشبینی کنند.
نتیجه این تحقیق با عنوان “محدودیتهای رشد” منتشر شد و به پرفروش ترین کتاب تمام دورانها در زمینه محیط زیست تبدیل شد و عنوان پیشگامانهترین اثر آکادمیک دهه 70 میلادی شناخته میشود. اما این تحقیق آینده روشنی را برای آینده بشر متصور نیست. این مدل کامپیوتری که ورلد3 نام داشت و بر اساس مدل کامپیوتری ورلد1 فارستر طراحی شده بود، 5 عاملی که بیشترین تاثیر را بر رشد سیاره زمین دارند را مورد بررسی قرار دادند. این 5 عامل افزایش جمعیت، تولیدات کشاورزی، کاهش منابع تجدید ناپذیر، تولید صنعتی و ایجاد آلودگی محیط هستند. این مدل کامپیوتری نشان داد که در صورت ادامه داشتن روند فعلی، جامعه انسانی در قرن حاضر از هم خواهد پاشید و پیش بینی پایان دنیا را ارائه داد.
اما دلیل این که پیش بینی پایان دنیا توسط این مدل کامپیوتری دوباره به تیتر اخبار تبدیل شده این است که شبکه ای بی سی بخشی از پوشش خبری خود از این تحقیق را در یوتیوب به اشتراک گذاشته است. در این فیلم شاهد پیشبینی ترسناک دانشمندان در سال 1973 از قرن 21 هستیم.
این گزارش در 9 نوامبر 1973 پخش شد و در مورد مدل کامپیوتری ورلد1 است که بر روی بزرگترین کامپیوتر استرالیا در آن زمان اجرا میشد. در این گزارش ابتدا نشان داده میشود که این مدل چگونه برخی پیش بینیهایش را انجام میدهد و سپس با اعضا موسسه باشگاه روم که حامیان این تحقیق بودند مصاحبه میشود.
به گفته گزارشگر این گزارش:
ورلد1 طالع بین نیست. کاری که این مدل برای اولین بار در تاریخ انجام میدهد، نگاه کردن به دنیا به عنوان یک سیستم است. این مدل نشان میدهد که زمین نمیتواند جمعیت و رشد صنعتی کنونی را بیش از چند دهه حفظ کند.
ترسناکتر از همه این که این مدل درحالی پیش بینی پایان دنیا در اثر افزایش جمعیت، آلودگی محیط زیست و کاهش منابع طبیعی را ارائه داد که هنوز نمیتوانست تغییرات آب و هوایی حاصل از فعالیتهای انسانی را به عنوان یک متغیر به حساب بیآورد.
البته کتاب محدودیتهای رشد علیرغم فروش زیاد و آشنا کردن عموم با مفهوم پایداری محیطی، منتقدان زیادی هم داشت. برای مثال در مطلبی که در روزنامه نیویورک تایمز چاپ شد گفته شد:
از نظر ما “محدودیتهای رشد” اثری پوچ و گمراه کننده است. این کتاب تکنولوژی کامپیوتر، اصطلاحات تخصصی و فرضیات دلخواه را با هم ترکیب کرده و نتیجهای خودسرانه با پوشش علم را ارائه کرده است.
با این حال از آن زمان تا کنون تحقیقات نشان داده است که بسیاری از پیشبینیهای این مدل به میزان ترسناکی دقیق بودهاند و بسیاری عقده دارند که میتوانیم انتظار داشته باشیم که به زودی شاهد مراحل اولیه فروپاشی جهانی باشیم. ویدئو بالا را نگاه کنید اما به خاطر داشته باشید که هنوز هم برای ایجاد تغییر دیر نیست.