اگر کاربر شبکههای اجتماعی بوده یا وبلاگهای مختلف داخلی و خارجی را دیده باشید یا مخاطب ایمیلهای عمومی باشید، حتما با این خبر مواجه شدهاید که قرار است زمین به مدت سه روز در خاموشی فرو برود ! در این مطلب قصد داریم تا چند و چون این شایعه را بررسی کنیم.با گجت نیوز همراه باشید.
شایعهپراکنان باهوش!
همیشه مقابله و مواجهه با این شایعات کار آسانی نیست. گاهی میتوان مدارک و ادعاهای آنها را نقد کرد. مثلا زمانی که گفته میشود همه سیارات در روز خاصی در یک راستا قرار میگیرند، میتوان نقشه مدار سیارات و وضعیت آنها را به مردم نشان داد و توضیح داد که این اتفاق نمیافتد و اگر هم بیفتد برآیند نیروی گرانشی وارد بر زمین چقدر میشود و این تاثیر چقدر اندک و قابل صرف نظر در مقابل مثلا گرانش فقط ماه که در نزدیک ما قرار دارد، است. یا مثلا اگر به شما بگویند تغییر قطبین مغناطیسی عامل تغییرات بزرگ و نابودی زمین است میتوان به آنها شواهد مربوط به تغییر قطبین مغناطیسی زمین در طول تاریخ را نشان داد و اشاره کرد این پدیده تازه و عجیبی نیست و زمین بارها آن را تجربه کرده است و تاثیرات آن مشخص و قابل بررسی است و ارتباطی با ادعای مطرح شده ندارد.
گاهی اوقات شایعهپردازان برای نفوذ در اذهان مردم، از توصیه و ضربالمثلی قدیمی پیروی میکنند که اگر میخواهید دروغی بگویید که همه باور کنند، باید دروغتان تا حد امکان بزرگ باشد. در این مورد خاص بحث کردن و صحبت کردن درباره این ادعا دشوارتر است چون اصولا حرف معنی داری ارائه نشده است. نمونه اخیری که مردم با آن مواجهند از این دسته است.
سه شبانهروز تاریکی !
اکثر سایت ها و متن های به اشتراک گذاشته شده در شبکه های اجتماعی به یک متن واحد اشاره دارد که در آن اعلام شده در تاریخ ۲۱ تا ۲۳ دسامبر ۲۰۱۴ بر اثر طوفان های خورشیدی سه روز در تاریکی فرو می رود و در این مطلب از فردی به نام «چارلز بولدن»، مدیر آژانس فضایی ناسا یاد می کنند که این خبر را تایید کرده است.
جالب است که در متن خبر آمده این ۳ روز پایان دنیا نیست و پس از این سه روز دنیا به روال معمول باز خواهد گشت!
در میان این شایعه پراکن ها وب سایت های معتبری هم دیده می شوند :
خبرگزاری مهر
زمین از ۲۱ تا ۲۳ دسامبر ماه آینده ( ۳۰ آذر تا ۲ دی ماه ) به مدت سه روز در تاریکی مطلق فرو می رود، آیا این تاریکی مطلق به معنای پایان زندگی زمینیان است؟ آیا روزی که از سال های دور مبنی بر خاتمه یافتن زندگی انسان ها و مهاجرت به سایر سیاره ها پیش بینی شده بود، در ماه آتی فرا خواهد رسید؟ آخر الزمان در ماه آینده فرا می رسد! جملاتی که خواندید شایعات یا حقایقی است که در سایت های مختلفی نجومی و ستاره شناسی منتشر شده است مبنی بر اینکه در ماه دسامبر زمین به مدت ۳ روز در تاریکی مطلق فرو می رود اما سرنوشت زمین پس از این ۳ روز تاریکی چه خواهد شد؟ چرا زمین ۳ روز در تاریکی مطلق فرو می رود؟ ناسا نیز این جمله را تایید کرده اما به شکل دیگری!”
“کارشناسان ناسا معتقدند زمین در ۲۱، ۲۲ و ۲۳ دسامبر در تاریکی ناشی از طوفانی های خورشیدی فرو خواهد رفت. “چارلز بولدن”، مدیر آژانس فضایی ناسا این خبر را تایید کرده و در ویدئوهایی که بر سایت ناسا قرار گرفته، شایعاتی مبنی بر پایان زندگی زمینیان را رد کرده واعلام داشته است:”زمین در تاریکی فرو می رود اما به دلیل طوفان های خورشیدی نه دلایلی مانند اخر الزمان بودن و…
از این سایتهای معتبر بعید بود !
متاسفانه فضای مجازی بستر خوبی برای شایعه سازی و شایعه پراکنی است. در همین رابطه نیز سایت های بسیار معتبری به این شایعه پرداخته بودند که وارد هر کدام از آن ها میشدیم باعث شگفتی ما می شد.
امیدوارم این سایت های محترم نیز هرچه سریعتر این موضوع را تصحیح کنند چون شیوع این قبیل شایعات در بین مردم تبعات زیادی دارد که حداقل ضرر آن را می توان بی اعتماد شدن مردم نسبت به اخبار منتشره برشمرد.
در ادامه تصویر صفحه برخی از این سایت ها را با لینک خبر می آوریم. به امید آنکه وقتی شما خواننده گرامی روی آن لینک کلیک می کنید پیغام ” این صفحه پیدا نشد” در مانیتور شما ظاهر شود.
لینک خبر در خبرگزاری مهر (کلیک کنید)
لینک خبر در ایرنا (کلیک کنید)
لینک خبر در مشرق (کلیک کنید)
لینک خبر در جوان آنلاین (کلیک کنید)
لینک خبر در مرکز اسناد انقلاب اسلامی (کلیک کنید)
لینک خبر در عصر ایران (کلیک کنید)
لینک خبر در رویکرد (کلیک کنید)
این داستان تنها بر مبنای دروغهای شاخدار و حرفهای بیمعنی بنا شده است. به طور خلاصه در این متن این ادعاها مطرح میشود:
۱ـ ناسا و دانشمندان آن این موضوع را پیشبینی کرده است
۲ـ خورشید و زمین برای اولین بار همتراز میشوند
۳ـ زمین از بعد سه روز به بعد صفر و بعد به بعد چهار میرود
۴ـ در نتیجه زمین (یا جهان؟) سه روز خاموش میشوند
در این خصوص مساله تنها اشتباه بودن دادهها نیست، بلکه اساسا گزارههای موجود هیچ معنی ندارد.
ناسا چه میگوید؟
در مورد بند یک کافی است نگاهی به وبسایت ناسا بیندازید. هر بار که چنین شایعاتی مطرح میشود پای ناسا هم به میان باز میشود که دلیل عمده آن هم این است که ناسا برای بسیاری از مردم به عنوان عالیترین مرکز پژوهشی و علمی جهان شناخته میشود (که البته این طور نیست) طراحان به نظر هیچ وقت نام مراکز علمی و پژوهشی دیگر را نشنیدهاند و همه چیز را به ناسا ارتباط میدهند.
طبیعی است تنها چیزی که در مجموعه ناسا در این باره پیدا خواهید کرد خبر و توضیحی است که بیان میکند این مساله هیچ سندیتی ندارد و چنین حرفی بیمعنی است. در بخش ۲و ۳، گزارههایی که دلایل این رویداد را مطرح میکنند در واقع گزارههایی بیمعنی هستند. نه به این معنی که در آنها اشکالی وجود دارد بلکه به این معنی که اساسا این جملات هیچ معنی مشخصی ندارند. وقتی گفته میشود زمین و خورشید همتراز میشوند با چه چیزی همتراز میشوند؟
از هندسه مقدماتی به یاد داریم که همیشه میان دو نقطه میتوان یک خط مستقیم رسم کرد. در این مورد بین خورشید و زمین نیز همواره میتوان خط مستقیمی را رسم کرد اما وقتی صحبت همترازی است، ابتدا باید ببینیم این تراز در مقایسه با کدام جسم سومی مطرح میشود؟ هیچ. اگر به موضوعات مشابه برگردیم مشابه این ادعا را در دو مورد درباره ادعاهای سال ۲۰۱۲ میبینیم که در آنها اشاره شده است که زمین و خورشید و دیگر سیارات منظومه شمسی همگی در یک راستا قرار میگیرند و ادعای دیگر اینکه خورشید و زمین و مرکز کهکشان در یک راستا قرار میگیرند.
اگر چه در ادعاهای مربوط به این داستان به هیچ یک از این دو اشارهای نشده است اما حتی با فرض قبول آن باید گفت اول اینکه در سال جاری چنین همخطی عمومی بین سیارهها رخ نخواهد داد و دوم اینکه رخ دادن چنین همخطی هیچ تاثیری بر زمین نخواهد داشت (میتوانید با کمک فرمولهای عمومی مربوط به گرانش، تفاوت نیروی گرانشی که به سیاره ما وارد میشود را در این شرایط با هر شرایط دلخواه دیگر مقایسه کنید).
سوم اینکه هر سال و هنگام انقلاب زمستانی در نیمکره شمالی، زمین و خورشید و مرکز کهکشان تقریبا در یک راستا قرار میگیرند (مرکز کهکشان جایی در منطقه صورت فلکی قوس و در فاصله حدود ۲۸ هزار سال نوری از ما قرار دارد) و هر سال خورشید در مسیر حرکت ظاهری خود به دور زمین روی دایره البروج در اول دی ماه تقریبا در جایی قرار میگیرد که زمین ـ خورشید و این ناحیه تقریبا (این تقریب خیلی سهل انگارانه ای است چون در همین هنگام هم ۶ درجه ای واقعا با این نقطه فاصله دارند) در یک راستا هستند (و البته ۶ ماه بعد بار دیگر این همخطی به شکل معکوس قرار میگیرد و خورشید ـ زمین و این منطقه در یک راستا قرار دارند و این هنگامی است که شما در آسمان شب میتوانید به رصد این بخش از آسمان بپردازید).
گزاره بعدی حتی از این هم بی معنی تر است. اینکه ما در بعد سوم قرار داریم و به بعد صفر و بعد چهار نقل مکان میکنیم مطلقا عباراتی بی معنی هستند. جهان ما ساختاری چهاربعدی دارد. سهبعد آن ماهیت فضایی و یک بعد آن از زمان تشکیل شده است. از زمان اینشتین میدانیم فضا و زمان ماهیتهای جداگانههای ندارند و در یک ساختار پیوسته به نام فضا ـ زمان قرار میگیرند. همه آنچه از جهان میشناسیم در این قالب چهاربعدی است. البته برخی از نظریات صحبت از ابعاد بالاتری در ابتدای عالم میکنند اما اولا تاکنون سرنخی از آنها به دست نیامده و ثانیا حتی در صورت وجود آنها با ساختاری با ابعاد بالاتر مواجه میشویم. انتقال از یک بعد به بعد دیگر معنی ندارد. برای اینکه این مساله روشن شود مثالی ساده را در نظر بگیرید.
از ریاضیات مقدماتی نمودارهای دو بعدی یا دکارتی را به یاد دارید که با دو خط عمود بر هم مشخص میشد. هر نقطه در این صفحه با دو عدد که نشاندهنده مختصات طول و عرض آن بود نشان داده میشد. فرقی نمیکند که شما روی محور طول یا عرض باشید؛ در هر حال شما روی صفحه هستید و فقط مولفههای این مختصات تغییر میکند. در عالم ما نیز همه چیز مختصاتی چهار مولفهای دارد که سه تای آن ماهیت فضایی و یکی از آنها ماهیت زمانی دارد. برای اینکه پوچ بودن این گزاره را بهتر ببینید، به یاد بیاورید که وقتی صحبت از اشکالی با ابعاد پایینتر میکنیم برای مثال یک نقطه را موجودی با بعد صفر، خط را ساختاری یک بعدی، صفحه را دو بعدی و فضا را سهبعدی میدانیم. حتی تصور اینکه افرادی که این مطلب را نوشتهاند چه فکری میکردهاند غیرممکن است. اینکه ما در بعد سه زندگی میکنیم یعنی چه؟ ما در فضا ـ زمانی چهاربعدی زندگی میکنیم و به این ترتیب هر آنچه ادعا میشود تعدادی کلمه بیمعنی است که کنار هم قرار گرفته است.
طبیعتا وقتی مقدمه بحثی غلط و بیمعنی باشد هر نتیجهای را میتوانید از آن بگیرید و از جمله اینکه بر این اساس زمین خاموش میشود (البته معلوم نیست برق قطع میشود، ستارهها و خورشید خاموش میشوند یا…).
تقویم نجومی 2014
به نظر شما اگر چنین واقعه مهمی قرار بود اتفاق بی افتد چیزی در تقویم نجومی سال از آن گفته نمی شد ؟!
تقویم نجومی سال ۲۰۱۴ – ایسنا (کلیک کنید)
تقویم نجومی وب سایت مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی و نجومی (کلیک کنید)
پینوشت: متأسفانه در سالها اخیر شاهد سربرآوردن بیرویه سایتهایی تحت عنوان خبرگزاری یا سایتهای تحلیلی بودهایم. بدون تمایل به ابراز نظر در مورد سیاستهای کلان و رویکردهای این سایتها، در حوزه فناوری، پزشکی و دانش کمتر شاهد بودهایم که این سایتهای از نظرات کارشناسان و افراد خبره استفاده کنند.
تجربه شخصی من نشان داده است که حتی در مواردی سایتهای معتبر انگلیسیزبان هم به خاطر شتابزدگی و هراس از انتشار دیر مطلب و عقب افتادن از رقبا، اقدام به انتشار اخبار بدون بررسی میکنند. بنابراین یکی از وظایف گردانندگان سایتها و وبلاگها، چک کردن چندباره اخبار مشکوک و نیز تطبیق آن با اصول و دانستههای مسلم علمی و نیز عقل سلیم است.
متأسفانه این روزها با آسان شدن راههای ارتباطی و رواج اپلیکیشنهای پیامرسانی، اخبار بدون کوچکترین تأمل و بررسی از سوی کاربران همهگیر میشوند و به همین خاطر ما هر روز شاهد انتشار انبوهی از اخبار، خاطرات، نقلقولها و فکتهای بدون سند و مدرک هستیم.