کراس اوور و شاسی بلند چه تفاوتی دارند و کدام یک بهتر است؟

امروزه بسیاری از مشتریان به خرید خودروهای کراس اوور (CUV) یا شاسی بلند (SUV) تمایل دارند، اما این دو کلاس خودرو چه تفاوتی با هم دارند و کدام یک بهتر است؟ در ادامه به این سوال پاسخ می‌دهیم.

خودروهای شاسی بلند یا SUV از دهه 90 میلادی به بازار عرضه شدند و به دلیل ساختار خشن و قابلیت‌های آفرودی برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی بسیار مناسب بود. از طرفی خانواده‌ها نیز به خرید شاسی بلند تمایل بیشتری داشتند، اما از سال 2000 میلادی خودروهای جدیدی با نام کراس اوور (Crossover Utility Vehicle) یا CUV به بازار عرضه شدند که برخلاف شاسی بلندها، روی پلتفرم یک خودروی معمولی تولید می‌شدند. کراس اوورها خیلی زود به رقیب اصلی شاسی بلندها تبدیل شدند، چرا که برای استفاده در جاده‌های شهری بسیار مناسب بود و مصرف سوخت کمتری را نیز برای مالکان خود به همراه داشت.

به طور کلی بسیاری از مشتریان به خرید خودروهای شاسی بلند و کراس اوور تمایل بیشتری دارند و در سال‌های گذشته میزان فروش این محصولات با رشد چشمگیری مواجه شد. البته میزان فروش خودروهای کراس اوور از خودروهای شاسی بلند بیشتر است؛ زیرا این خودرو در سایز‌های متوسط (Midsize)، کوچک (Compact) و بسیار کوچک (Subcompact) به بازار عرضه می‌شود و انتخاب مشتریان نیز افزایش می‌یابد. هرچند خودروهای شاسی بلند نیز طرفداران خاص خود را دارند و طبیعت‌گردان و ماجراجویان می‌توانند این کلاس خودرو را در سایز متوسط و بزرگ سفارش دهند.

آشنایی با خودروهای شاسی بلند (SUV)

به طور کلی خودروهای شاسی بلند ساختاری شبیه به وانت‌های شاسی بلند دارند و برای ساخت آن‌ها از معماری بدنه روی چارچوب (Body On Frame Architecture) استفاده می‌شود. به همین دلیل میزان استحکام و پایداری آن‌ها بیشتر از خودروهای دیگر است. در واقع طراحان برای تولید خودرو شاسی بلند روی یک چارچوب یا شاسی مقاوم که موتور و سیستم انتقال قدرت به روی آن قرار دارد، بدنه جداگانه‌ای نصب می‌کنند. معمولا خودروهای شاسی بلند چهار در هستند و فرم آن‌ها به شکل دو جعبه (Two Box) است؛ جعبه اول از شیشه جلو کاپوت تا جلو خودرو و جعبه دوم از شیشه جلو و کاپوت تا انتهای خودرو را شامل می‌شود.

امروزه خودروسازان بزرگ جهان خودروهای شاسی بلند بسیار خوبی را به بازار عرضه می‌کنند که نسبت به گذشته به‌روز‌تر شده است. از شاسی بلندهای قدرتمند جهان می‌توان به خودرو جیپ رانگلر (Jeep Wrangler)، شورولت تاهو (Tahoe) و شورولت ساب اربان (Suburban) اشاره کرد. به طور کلی نیروی موتور خودروهای شاسی بلند به چرخ‌های عقب منتقل می‌شود یا در اصطلاح دیفرانسیل عقب هستند، اما مشتریان می‌تواند آپشن سیستم چهار چرخ متحرک را نیز سفارش دهند؛ زیرا در مناطقی که مقدار بارش برف و باران بیشتر است، میزان لغزندگی خودروهای دیفرانسیل عقب افزایش می‌یابد و با استفاده از سیستم چهار چرخ متحرک می‌توان میزان چسبندگی خودرو را بیشتر کرد. معمولا سیستم چهار چرخ محرک (4WD) از ویژگی حالت دنده سنگین (Low Range) بهره می‌برند که قابلیت‌های آفرودی خودرو را افزایش می‌دهد و در جاده‌های نامساعد به خوبی حرکت می‌کند. خودروهای شاسی بلند به موتور 6 سیلندر V شکل مجهز هستند که مدل‌های بزرگ از موتور 6 سیلندر V شکل توربو و موتور 8 سیلندر V شکل تنفس طبیعی برخوردارند و به واسطه چنین موتورهای قدرتمندی می‌توانند به آسانی 4.5 تن را یدک بکشند. البته این خودروها مصرف سوخت بالایی هم دارند.

خودروهای شاسی بلند نسبت به سال‌های گذشته از کیفیت سواری و ویژگی‌های دینامیک پیشرفته‌ای بهره می‌برند، اما خودروهای کراس اوور بر پایه خودروهای معمولی ساخته می‌شوند و به همین دلیل در زمینه سواری از هندلینگ بهتری برخوردارند. همچنین نقطه ضعف دیگر خودروهای شاسی بلند این است که بسیاری از رانندگان جاده‌های شهری در زمان پارک دوبل دچار سختی می‌شوند؛ زیرا ارتفاع این خودروها زیاده است و مخصوصا راننده‌هایی که قدکوتاه هستند دید کمتری دارند. هرچند به دلیل امکانات فوق‌العاده شاسی بلند‌ها، همواره این خودروها جزو گزینه اول خانواده‌ها محسوب می‌شوند.

آشنایی با خودروهای کراس اوور (CUV)

برخلاف خودروهای شاسی بلند که روی وانت‌های شاسی بلند بزرگ ساخته می‌شوند، کراس اوورها بر پایه خودروهای معمولی طراحی می‌شوند و نوعی خودروهای استیشن بلند به شمار می‌روند که شباهت زیادی به خودروهای شاسی بلند دارند. همانطور که اشاره شد شاسی بلندها بر پایه معماری بدنه روی چارچوب (Body On Frame) ساخته می‌شوند، ولی کراس اوورها ساختاری یکپارچه (Unibody Frame) دارند. به همین دلیل خودروهای کراس اوور از ویژگی‌های بهتری نسبت به شاسی بلندها بهره می‌برند؛ به عنوان مثال ارتفاع خودروهای کراس اوور از سطح زمین کمتر است که کار سوار شدن و پیاده شدن برای سرنشینان راحت‌تر خواهد بود، ویژگی‌های دینامیکی کراس اوورها کار رانندگی را آسان کرده و در پیچ‌ها چابک‌تر هستند. کیفیت سواری کراس اوورها در مقایسه با شاسی بلندها بیشتر است. بسیاری از خودروسازان بزرگ تا قبل از دهه 30 برای ساخت خودروها از ساختار بدنه روی چارچوب استفاده می‌کردند، اما امروزه خودروها از ساختار یکپارچه برخوردارند؛ یعنی بدنه و شاسی این خودروها با هم متصل و یکپارچه است. در جدول زیر با ویژگی‌های ساختار بدنه روی چارچوب و ساختار یکپارچه آشنا می‌شویم.

ساختار بدنه روی چارچوب (Body On Frame)	ساختار یکپارچه (Unibody Frame)
این نوع ساختار در خودروهای وانت و شاسی بلندها استفاده می‌شود.	به دلیل وزن پایین، میزان مصرف سوخت خودروهای ساختار یکپارچه کمتر است.
مقاومت بیشتری در مقابل پیچش و خم‌شدگی دارند و برای شرایط آفرود گزینه مناسبی محسوب می‌شوند.	به دلیل ویژگی‌های دینامیکی، کیفیت سواری بهتری را ارائه می‌دهند.
سیستم تعلیق این خودروها به راحت تغییرپذیر است؛ یعنی می‌توان سایز چرخ‌ها، رینگ و لاستیک‌ها را افزایش داد.	ساختار یکپارچه موجب می‌شود در هنگام تصادف، فشار بیشتری را جذب کند و به همین دلیل ایمنی خودروها با این ساختار بیشتر است.
خودروهای سدان بزرگ نظیر فورد کراون ویکتوریا از این ساختار استفاده می‌کردند که البته تولید این خودرو در سال 2011 متوقف شد.	در سال 1984 نسل دوم جیپ چروکی که یک شاسی بلند محسوب می‌شود نیز از این ساختار استفاده می‌کرد و در میان خودروهای هم‌کلاس آن زمان یک پدیده بود. اولین خودرو کراس اوور مبتنی بر ساختار یکپارچه تویوتا راو 4 بود که در سال 1994 به بازار عرضه شد.

کراس اوورها در سایز‌های مختلفی به بازار عرضه می‌شوند. برای مثال هوندا پایلوت (Pilot) با سه ردیف صندلی جزو کراس اوورهای متوسط، خودرو بیوک انکور (Encore) نیز جزو کراس اوورهای بسیار کوچک و خودرو فورد اسکیپ (Escape) جزو کراس اوورهای جمع‌وجور محسوب می‌شوند و البته کراس اوورهای اسپورت نظیر پورشه ماکان و جگوار اف پیس (F Pace) نیز در بازار به فروش می‌رسند.

تفاوت شاسی بلندها و کراس اوورها

اصلی‌ترین تفاوت شاسی بلندها و کراس اوورها در این است که خودروهای کراس اوور از ساختار یکپارچه (Unibody Frame) مانند یک خودروی سواری ساخته می‌شوند و معمولا این خودروها با سیستم دیفرانسیل جلو وجود دارند. البته مشتریان می‌توانند کراس اوورها را با سیستم تمام چرخ محرک (AWD) نیز سفارش دهند تا در جاده‌های لغزنده و خیس میزان چسبندگی خودرو افزایش یابد. در خودروهای کراس اوور نیروی موتور به صورت یکسان میان چرخ‌های جلو و عقب تقسیم می‌شود و البته بسته به شرایط و برای جلوگیری از لیز خوردن خودرو، ممکن است گشتاور بیشتری به چرخ‌های جلو و عقب منتقل شود.

از طرفی شرکت بی ام و برای کراس اوور سری ایکس 3 خود از این روند پیروی نمی‌کند؛ یعنی نیروی موتور را به طور مساوری میان چرخ‌های جلو و عقب منتقل نمی‌کند، بلکه نیروی موتور بیشتری را به چرخ‌های عقب می‌فرستد تا خودرو عملکردی شبیه به یک خودرو اسپورت دیفرانسیل عقب داشته باشد. سیستم چهار چرخ محرک، سیستمی است که برای شرایط آب‌وهوایی ویژه در نظر گرفته شده است، اما بیشتر مشتریان این سیستم را به هنگام خرید سفارش می‌دهند. به طور کلی سیستم چهار چرخ محرک برای مناطقی که میزان بارش باران و برف بیشتر است مناسب بوده و کراس اوورهای دیفرانسیل جلو نیاز بیشتر مشتریان را در مناطق معمولی تامین می‌کنند.

نقاط ضعف کراس اوورها

• کراس اوورها ظرفیت ید‌ک‌کشی کمتری نسبت به خودروهای شاسی بلند دارند؛ زیرا ساختار خودروهای کراس اوور همانند خودروهای سواری بوده و شاسی بلندها ساختاری شبیه به یک وانت شاسی بلند دارند.
• کراس اوورها به دلیل نداشتن ویژگی دنده سنگین (Low Range 4X4 Gearing) برای شرایط آفرود مناسب نیستند و ضعیف عمل می‌کنند، اما خودروهای شاسی بلند از این ویژگی‌ برخوردارند و در این زمینه گزینه مناسبی محسوب می‌شوند.

امروزه خودروسازان بزرگ کراس اوورها را با سیستم تمام چرخ محرک الکترونیکی که از سیستم مدیریت هرزگردی بهره می‌برد، به بازار عرضه می‌کنند که ظرفیت یدک‌کشی آن نیز افزایش یافته است. برای مثال خودروهایی نظیر جیپ چروکی، جیپ کامپس (Compass)، جیپ رنگید (Renegade) و فورد اکسپلورر (Explorer) از این ویژگی برخوردارند. همچنین خودروهای کراس اوور با سایز کوچک و متوسط به موتورهای 4 سیلندری مجهز هستند که مصرف سوخت پایینی را به همراه دارد. البته مشتریانی که به دنبال قدرت، گشتاور و شتاب‌گیری بیشتری هستند می‌توانند کراس اوورهای مجهز به موتور 4 سیلندر توربو و 6 سیلندر V شکل را سفارش دهند. به طور کلی خودروهای کراس اوور از موتورهای کوچک، وزن کمتر و ایرودینامیک بهتری بهره می‌برند که موجب می‌شود مصرف سوخت کمتری را نسبت به خودروهای شاسی بلند به همراه داشته باشند.

چرا باید یک خودروی شاسی بلند (SUV) بخریم؟

• شاسی بلندها از ساختار مبتنی بر وانت‌های شاسی بلند ساخته شدند و به همین دلیل قدرتمند‌تر و سرسخت‌تر از کراس اوورهایی هستند که بر پایه خودروهای سواری ساخته می‌شوند.
• ساختار شاسی بلند‌ها به گونه‌ای است که فضای داخلی کابین بیشتری را نسبت به کراس اوورها ارائه می‌دهند.
• محل قرارگیری راننده پشت فرمان خودروهای شاسی بلند نسبت به سایر خودروها از ارتفاع بسیار خوبی برخوردار است.
• شاسی بلند‌های واقعی به لطف موتورهای قدرتمند 6 سیلندر و 8 سیلندر V شکل می‌توانند یک قایق یا تریلر را به راحتی یدک بکشند. البته وانت‌های شاسی بلند در این زمینه قابلیت‌های منحصربه‌فردی دارند.
• خودروهای شاسی بلند واقعی از سه ردیف صندلی بهره می‌برند که برای خانواده‌های پرجمعیت، گزینه مناسبی محسوب می‌شود.

نکته: اگر در مناطقی زندگی می‌کنید که میزان بارش برف و باران بیشتر است یا خودرویی را می‌خواهید که قابلیت‌های آفرودی مناسبی داشته باشد، بهتر است هنگام خرید خودروی شاسی بلند، سیستم چهار چرخ محرک (4WD) به همراه حالت دنده سنگین (Low Range Gearing) را سفارش دهید.

چرا نباید یک خودروی شاسی بلند (SUV) بخریم؟

• خودروهای شاسی بلند با ساختار بدنه روی چارچوب (Body On Frame) ساخته می‌شوند که به همین دلیل وزن خودرو افزایش می‌یابد و از چالاکی آن کم‌ می‌شود. از این رو پارک دوبل با این خودروها بسیار دشوار است.
• معمولا خودروهای شاسی بلند دیفرانسیل عقب هستند و به همین دلیل در جاده‌های لغزنده میزان چسبندگی خودرو کاهش می‌یابد. از این رو مشتریان برای افزایش چسبندگی خودرو در شرایط آب‌وهوایی بد می‌بایست سیستم چهار چرخ محرک را سفارش دهند که قیمت آن در بازارهای جهانی حدود 2 هزار دلار خواهد بود. همچنین هزینه تعمیرات این سیستم نیز بیشتر است.
• قیمت و میزان مصرف سوخت خودروهای شاسی بلند نسبت به خودروهای کراس اوور بیشتر است.
• امروزه در بازار برای انتخاب خودروهای شاسی بلند کار دشواری دارید؛ زیرا تعداد شاسی بلند‌های بسیار خوب محدود است.
• برخی از خانواده‌ها به جای خرید خودروهای شاسی بلند، ترجیح می‌دهند وانت‌های شاسی بلند دو کابین (Crew Cab pickup truck) را خریداری کنند؛ زیرا این خودروها چهار در هستند و در ردیف دوم فضای بسیار خوبی برای سرنشینان وجود دارد. از طرفی فضای بار این خودروها نیز بسیار مناسب بوده و می‌توان وسایلی مانند دوچرخه را نیز در آن قرار داد.

چرا باید یک کراس اوور بخریم؟

• خودروهای کراس اوور نوعی استیشن بلند محسوب می‌شوند؛ زیرا معماری ساخت آن‌ها بر پایه خودروهای سواری است. کراس اوورها نسبت به خودروهای شاسی بلند گزینه مناسب‌تری محسوب می‌شوند؛ چرا که هم ساختاری شبیه به خودروهای سواری دارند و نسبت به شاسی بلند‌های بزرگ از قدرت مانور بهتری بهره می‌برند. همچنین ویژگی‌های دینامیکی موجب می‌شود راننده آن به راحتی پارک دوبل کند.
• برخی از کراس اوورها از عملکرد و مانورپذیری پیشرفته‌ای برخوردارند که به‌ راحتی می‌توانند با خودروهای اسپورت رقابت کنند.
• سایز‌های کوچک کراس اوور نسبت به خودروهای سواری فضای کابین بیشتر، فضای بار بزرگتر و دید بهتری را ارائه می‌دهند و به همین دلیل برای مجردها یا زوج‌های جوان گزینه بسیار مناسبی خواهد بود.
• کراس اوورهای سایز متوسط از سه ردیف صندلی بهره می‌برند که گزینه‌ای مناسب برای خانواده‌های پرچمعیت است.
• معمولا خودروهای کراس اوور با دیفرانسیل جلو به بازار عرضه می‌شوند، اما سیستم تمام چرخ محرک (AWD) در برخی از مدل‌های این خودروها به طور استاندارد یا سفارشی ارائه می‌شود. البته برخی از کراس اوورها برای افزایش چسبندگی و عبور از جاده‌های بارانی و برفی از سیستم تمام چرخ محرک پیشرفته به همراه حالت‌های مختلف مدیریت چسبندگی برخوردارند.
• خودروهای کراس اوور تنوع بسیار خوبی دارند و به همین دلیل خریداران قدرت انتخاب بیشتری خواهند داشت. همچنین هنگام خرید کراس اوورها امکاناتی نظیر سیستم‌های مختلف سرگرمی برای سرنشینان ردیف عقب، وای فای و جدیدترین سیستم‌های پیشگیری از تصادف قابل سفارش است.

چرا نباید یک کراس اوور بخریم؟

• خودروسازان بزرگ جهان سعی دارند خودروهای کراس اوور را با قدرت بسیار خوبی به بازار عرضه کنند، اما اگر تصمیم دارید با خودروی خود وسایل سنگینی نظیر قایق یا تریلری بزرگ را حمل کنید، به یک خودرو قدرتمند‌تر یعنی شاسی بلند‌های واقعی نیاز دارید.
• خودروهای کراس اوور برای مسیرهای آفرود و شرایط نامساعد جوی مانند جاده‌های خاکی و همچنین هنگام بارش برف و باران گزینه مناسبی به شمار نمی‌روند و پیشنهاد می‌شود یک شاسی بلند واقعی که از سیستم چهار چرخ محرک قدرتمند بهره می‌برد را انتخاب کنید.
• اگر بودجه شما محدود است و قصد دارید یک خودرو اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه خریداری کنید، باید بدانید که کراس اوورها نسبت به خودروهای سواری هم‌سایز با قیمت بیشتری به بازار عرضه می‌شوند.
• خانواده‌هایی که فرزندان خردسال دارند به جای خرید یک کراس اوور، پیشنهاد می‌شود یک خودروی مینی ون بخرند. البته ظاهر این خودرو شاید مورد پسند خانواده‌ها نباشد ولی این خودروها به سه ردیف صندلی و درهای کشویی مجهز هستند و به همین خاطر، جابه‌جایی فرزندان خردسال با آن آسان‌تر است.