اخیرا یک شی میان ستارهای که با نام امواموا (Oumuamua) شناخته میشود، وارد منظومه شمسی شد. از زمان شناسایی این مهمان ناخوانده، برخی محققان آن را کاوشگر فضایی بیگانگان معرفی کردند. اما آیا واقعا اینچنین است؟
در یک مصاحبه تازه «آوی لوئب» مدیر گروه اخترشناسی دانشگاه هاروارد، بار دیگر فرضیه مناقشهبرانگیز خود درباره این شی مرموز را مطرح کرد. به عقیدهی او، شاید امواموا کاوشگر فضایی بیگانگان بوده و چه بسا شمار تمدنها در کیهان، بیش از حد تصور ما باشد. او میگوید:
من فکر میکنم بشر به محض خروج از منظومه شمسی، با ترافیک سنگینی در آن بیرون مواجه خواهد شد. ممکن است ما یک پیام خوشامد برای ورود به فضای بین ستارهای دریافت کنیم، یا شاید هم موفق به کشف تمدنهای ناپدید شدهای بشویم.
کاوشگر فضایی بیگانگان یا جرمی سرگردان در فضا؟
امواموا در زبان بومی مردم هاوایی، یعنی پیامرسانی که از گذشتههای دور نزد ما آمده است. پس از آنکه این شی فضایی برای نخستین بار شناسایی شد، لوئب و یکی از همکارانش فرضیه بادبان نوری یا بادبان خورشیدی (solar sail) را در مورد آن مطرح کردند؛ به معنای جسمی شناور در فضا که نیروی محرکه خود را از نور خورشید تامین میکند. این شاید بتواند علت خط سیر نامتعارف امواموا را که مشابه هیچیک از اجرام منظومه شمسی نیست، توضیح دهد.
یک یافته عجیب دیگر هم وجود دارد: شدت روشنایی این شی فضایی که از انعکاس نور خورشید نشات میگیرد، حین چرخش تناوبی آن و در هر هشت ساعت، دچار تغییر 10 برابری میشود؛ نشانهای از اینکه امواموا شکلی مشابه یک سیگار یا پنکیک دارد. این ویژگی هندسی در بین سیارکها و اجرام فضایی طبیعی، کاملا غیر معمول است.
از طرفی تلاشها برای دریافت سیگنالهای رادیویی از این شی مرموز، بینتیجه بوده؛ اما لوئب همچنان روی نظر خود مانده است و وجود یک منشا هوشمند را برای آن محتمل میپندارد. به گفتهی او:
هیچ راهی وجود ندارد که دریابیم آیا این یک تکنولوژی فعال است، یا یک سفینه از کار افتاده و صرفا شناور در فضا. ولی اگر سازندگان امواموا اشیای مشابه دیگری را نیز ساخته و رهسپار کیهان کرده باشند، کشف یکی از آنها توسط ما میتواند به این معنی باشد که تریلیونها کاوشگر دیگر را نیز عازم ماموریت کردهاند. چه بسا به ازای هر ستاره در کهکشان راه شیری، یک کاوشگر فضایی بیگانگان وجود داشته باشد.
لوئب معتقد است اخترشناسان برای کشف شواهدی از تمدنهای فرازمینی، باید رویکردی مشابه باستانشناسان را در پیش بگیرند. همانطور ما که با کندوکاو در زیر زمین به دنبال تمدنهای گمشده میگردیم، باید در فضا نیز تمدنهایی را جستجو کنیم که روزی در خارج از سیاره ما شکل گرفتند.
این فیزیکدان همچنین جستجوی حیات فرازمینی را بسیار عملیتر از اثبات وجود ماده تاریک میداند؛ مادهای نامرئی که گمان میرود تشکیل دهندهی 85 درصد از مواد موجود در جهان هستی باشد.