نیمه تاریک ماه همواره یکی از جذاب ترین رازهای مربوط به قمر زمین بوده است و حالا کاوشگر چینی Chang’e 4 راز جدیدی درباره این منطقه کشف کرده است.
سمت تاریک ماه در واقعیت، تاریکتر از قسمت روشن آن نیست، اما به نظر میرسد که این بخش در طول شبهای ماه نسبت به نیمهی دیگر آن، کمی سردتر میشود.
قمر کره زمین همواره به نحوی به دور سیاره ما گردش میکند که فقط یک سمت آن را میبینیم و در واقع نیمه تاریک ماه را هیچگاه از طریق تلسکوپهای روی سطح زمین مشاهده نمیکنیم. اما ماه همواره در چرخش است تا بتواند جهتگیری ثابت خود نسبت به زمین را حفظ کند، بنابراین با توجه به تغییر میزان تابش پرتوهای خورشید به بخشهای مختلف آن، روزها و شبهایی بر روی این کره به وجود میآید. البته برخلاف زمین که چرخش شب و روز در یک ۲۴ ساعت اتفاق میافتد، این دورهها بر روی ماه حدود دو هفته بر روی زمین طول میکشند.
اطلاعات دریافت شده از ماموریت آپولو پیش از این نیز که روشن کرده بود که قسمتی از سطح ماه که نور خورشید را دریافت میکند، تا ۲۶۰ درجه فارنهایت (۱۲۷ درجه سلسیوس) گرم می شود و در طول شب این دما ممکن است به منفی ۲۶۰ درجه فارنهایت (منفی ۱۷۰ درجه سلسیوس) کاهش پیدا کند. اما تمام این اطلاعات مربوط به نیمهای هستند که به سمت زمین قرار دارد و حالا کاوشگر چینی ها که در قالب ماموریت فضایی جدید این کشور بر روی نیمه تاریک ماه در روز سوم ژانویه فرود آمده است، دمای بسیار متفاوتی را در جریان شبهای طولانی این قمر را به ثبت رسانده است.
نیمه تاریک ماه بسیار سردتر از نیمهی دیگر آن است
کاوشگر چینی Chang’e 4 و رور آن که Yutu 2 نام دارد، در اواخر ماه ژانویه از حالتهای ذخیره انرژی و خاموشی موقت خارج شدند و اطلاعاتی را به سمت زمین ارسال کردند که طبق گزارشی که به تازگی در یکی از خبرگزاریهای فرانسه منتشر شده است، این اطلاعات نشان میدهد دمای نیمه تاریک ماه در طول شب به منفی ۳۱۰ درجه فارنهایت (منفی ۱۹۰ درجه سلسیوس) کاهش پیدا کرده است
تفاوت میان اطلاعاتی که توسط کاوشگر Chang’e 4 و ماموریت آپولو به ثبت رسیده است، احتمالا به دلیل تفاوت میان ترکیبات خاک قمریِ این دو نیمهی متفاوت ماه است. ما همچنان به تحلیلهای دقیقتری نیاز داریم.
اینها را Zhang He، مدیر اجرایی پروژه پرتاب کاوشگر Chang’e 4، به خبرگزاری رسمی دولت چین (شینهوآ) اعلام کرده است.
به بیان دیگر، چیزی در خاک سطح قسمتی که کاوشگر Chang’e 4 بر روی آن فرود آمده است، باعث شده که خاک این قسمت در مقایسه با سایتی که آپولو بر روی آن فرود آمده بود، در طول شب دمای بسیار کمتری را در خود حفظ کند. اما محققان هنوز درباره این که این عامل، چه چیزی میتواند باشد، هنوز مطمئن نیستند.
Chang’e 4 و Yutu 2 اولین کاوشگرهایی هستند که نیمهی دورترِ نزدیکترین همسایه فضایی ما را کاوش میکنند، بنابراین اطلاعات دریافت شده از آنها همواره جذاب و دست اول خواهند بود. اما همین موضوع ممکن است باعث شود که زمان زیادی طول بکشد تا محققان بتوانند دربارهی این تفاوت عظیم در سطح دمای دو نیمهی ماه، پاسخهای قابل قبولی پیدا کنند.