گویا طی روزها و هفتههای اخیر حرکت قطب های مغناطیسی زمین به قدری سریع و زیاد بوده است که دانشمندان آمریکایی مجبور شدهاند نقشه های جدیدی را برای مدل مغناطیسی کره زمین ارائه دهند.
حالا و پس از تمام شدن تعطیلی موقت دولت آمریکا، نهادهای دولت فدرال کار خود را آغاز کردند و یک نقشه جدید از قطب های مغناطیسی زمین ارائه شده است. قرار بود این نقشه حداقل یک سال دیگر منتشر شود، اما اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA) دیروز در چهارم فوریه مدل جدید ست مغناطیسی کره زمین را به روزرسانی کرده است.
دفعهی قبلی مدل مغناطیسی کره زمین که حرکات قطب شمال مغناطیسی سیاره ما را رصد میکند، در سال ۲۰۱۵ بهروز شده بود با این نیت که این مدل تا سال ۲۰۲۰ تغییرات عمده نخواهد داشت. اما گویا قطب شمال مغناطیسی برنامه های دیگری برای ما داشته است! این نقطه به طور غیر منتظرهای شروع به منحرف شدن از مناطق قطب شمالی کانادا کرده و بیشتر از آن که انتظار میرفت به سمت سیبری نزدیک شده است.
“ما به طور مرتب کیفیت و دقت این مدل را با مقایسهی آن با اطلاعاتی که اخیرا به دست آوردهایم ارزیابی میکنیم.” اینها را Arnaud Chulliat، یکی از متخصصان ژئو فیزیک دانشگاه بولدر کلرادو و از اعضای مرکز ملی NOAA در بخش اطلاعات محیطی میگوید. “در ژانویه ۲۰۱۸ ما متوجه شدیم که درصد اشتباه [بین اطلاعات جدید و مدل قبلی] به طور چشمگیر و سریع در حال افزایش است به خصوص در مناطق قطب شمال و ادامه یافتن این اشتباه باعث شد که قبل از پایان دوره پنج ساله، از حد مشخصاتی که قبلا تعیین کرده بودیم هم فراتر برود.”
بلافاصله بعد از این موضوع دانشمندان NOAA شروع به کار با همکاران خود در مرکز British Geological Survey در ادینبورگ اسکاتلند کردند تا یک بهروزرسانی جدید را منتشر کنند. دانشمندان جدیدترین اطلاعات به دست آمده از میدان های مغناطیسی در چند سال گذشته را جمعآوری کرده و آن را در مدل جدید اعمال کردند. این موضوع به محققان اجازه داده تا محلی که این قطب در آینده نزدیک در آن حضور خواهد داشت را پیشبینی کنند.
در گذشته برنامهریزی شده بود که این بهروزرسانی در روز پانزدهم ژانویه منتشر شود، اما به دلیل تاخیری که به علت تعطیلی ۳۵ روزه دولت اتفاق افتاد و از بیست و دوم دسامبر ۲۰۱۸ تا بیست و پنجم ژانویه ۲۰۱۹ طول کشید، انتشار آن نیز تا دیروز طول کشید. البته طبق گفته Chulliat این آپدیت تنها برای سال ۲۰۱۹ استفاده خواهد شد و صرف نظر از این تغییرات، در پایان سال جاری مدل مغناطیسی کره زمین برای بازهی ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ منتشر میشود.
آپدیت جدید مدل مغناطیسی زمین چه اهمیتی دارد؟
البته بدون در نظر گرفتن این استفادهی کوتاه مدت، این بهروزرسانی غیرمنتظره برای مسیریابها در سراسر جهان حیاتی خواهد بود و اعضای ارتشها و نیروهای نظامی، وسایل نقلیه زیر آبی و هواپیماها برای مسیریابی خود به آن متکی هستند. همچنین خطوط هواپیمایی تجاری، عملیاتهای جستوجو و نجات و دیگر پروژههایی که در حوالی قطب شمال رخ میدهند باید به این آپدیت مسلط شوند. اهمیت این بهروزرسانی جایی بیشتر میشود که بدانید ناسا، اداره هوانوردی فدرال و سرویس جنگلبانی آمریکا برای نقشهیابی و ارزیابی محیط به این مدل احتیاج دارند. ردیابی از طریق ماهواره و آنتنها، مدیریت ترافیک هواپیماها و حتی اسمارت فون ها و کاربرانِ استفادهکننده از لوازم الکترونیک که میخواهند از جی پی اس و دیگر اپلیکیشنهای مسیریابی استفاده کنند لازم است که کمپانیهای سازنده آنها از یک مدل دقیق بهرهمند شوند تا بتوانند نقشههای به روز را در اختیار آنها قرار دهند.
دانشمندان تقریبا از سال ۱۸۰۰ میلادی میدانند که قطب شمال مغناطیسی محل ثابتی ندارد اما از سال ۱۹۹۰ حرکت این منطقه بسیار سریعتر شد و از ۹ مایل (۱۵ کیلومتر) در سال به حدود ۳۴ مایل (۵۵ کیلومتر) در سال رسید اما در سال ۲۰۱۸ این این سرعت از آن هم زیادتر شد و قطب شمال مغناطیسی در نیمکرهی شرقی سکنی گزید.
به شکل جالب توجهی شمال مغناطیسی در طول چند سال گذشته به شمال حقیقی نزدیکتر شده است؛ حرکت آن از مکانی بسیار دورتر از قطب شمال جغرافیایی آغاز شد و حالا قطب مغناطیسی به قطب جغرافیایی بسیار نزدیکتر شده است. اما البته اگر در همین مسیر به حرکت خود ادامه دهد، از قطب جغرافیایی عبور خواهد کرد و مجددا از آن دور خواهد شد، اما این بار در سمت دیگر کره زمین و نزدیک روسیه.
اینها را آقای Chulliat میگوید. جریان های غیر قابل پیشبینی در هسته کره زمین مسبب اصلی این رفتار غیر معمول قطب شمال مغناطیسی هستند. دانشمندان هنوز در حال تلاش برای درک کردن جزئیات این حرکت هستند، اما اطلاعاتی وجود دارد مبنی بر اینکه یک جریان پرفشار پرسرعت از آهن مایع در زیر کانادا در حال کند شدن است و سرانجام با گذشت زمان ضعیفتر شده است. اینها توضیحاتی هستند که Phil Livermore، یک متخصص ژئومغناطیس از دانشگاه لیدز انگلستان به وبسایت Nature داده است. او ادامه میدهد:
محل قطب شمال مغناطیسی به نظر میرسد که توسط دو قطعه بسیار بزرگ از میدانهای مغناطیسی کنترل میشود که یکی در زیر کانادا و دیگری زیر سیبری قرار دارد و حالا قطعه ای که در سیبری قرار دارد، به نظر میرسد که در حال پیروز شدن در رقابت [برای کشاندن قطب مغناطیسی به سمت خود] بوده است.