گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
فریب دادن ذهن با وجود درک بالای آن، به راحتی امکان‌پذیر است. به منظور فریب دادن مغز انسان می‌بایست به یک سری مفهوم تکیه کرد و از باگ‌های آن به نفع خود بهره برد!
فریب دادن ذهن خود، کار چندان دشواری نیست. برخی افراد حتی از انجام این کار لذت می‌برند! اما فریب دادن ذهن انسان چگونه امکان‌پذیر است و مغز انسان، کجا دچار خطا می‌شود؟
با فریب دادن ذهن خود، تفریحات سالمی داشته باشید!
در بعضی مواقع، پاشیده شدن رنگ‌ها به شیوه‌ای خاص، ابتدا چشم و سپس ذهن ما را فریب می‌دهد. سلول‌های مغز در پاسخ تلاش می‌کنند دید ما نسبت به آن چه حقیقت ندارد را تصحیح کنند و در همین حین، آن منظره ناپدید می‌شود. در برخی صحنه‌های دیگر، یک مرغابی داخل تصویر در صورت تمرکز روی عکس، شبیه به خرگوش به نظر خواهد رسید! شاید متداول‌ترین روش فریب دادن ذهن که برای برخی افراد یک نوع تفریح محسوب می‌شود، نگاه کردن به همین نوع عکس‌ها و تلاش برای تشخیص اشیا و جانداران مختلف درون آن‌ها است.
حالت بالا را در نظر بگیرید. مغز انسان اجازه نمی‌دهد به صورت همزمان، مرغابی و خرگوش را با هم مشاهده کنید. برای میسر شدن این اتفاق، باید ابتدا برای مغز خود یک داستان تعریف کنید. فریب دادن ذهن انسان منحصر به روش‌های مرتبط با قوه بینایی نیست. برخی مواقع می‌توان از طریق پخش یک سری امواج صوتی خاص، ذهن را فریب داد تا هر مرتبه، از یک منبع صدای مشخص، صدایی متفاوت بشنود.
وب سایت Live Science برخی از تکنیک‌های محبوب فریب دادن ذهن که در سال 2019 توجه بسیاری را به خود جلب کردند، گردآوری کرده است.
سفر در زمان
این تکنیک توهم‌زا، شما را به اندازه‌ای که اشتباه‌های گذشته‌تان را جبران کنید، به عقب برنمی‌گرداند، اما می‌تواند با فریب دادن ذهن ، انسان را برای یک ثانیه به سفر در زمان ببرد! ویدیوی زیر مفهومی با نام Postdiction را نشان می‌دهد که به معنی پیش‌بینی بعد از فرا رسیدن آینده است. بر اساس این ایده، مشاهده یک محرک جدید می‌تواند ادراک فرد از یک محرک دیگر که مدتی قبل اتفاق افتاده است را تغییر بدهد.
به عبارتی وقتی یک محرک ذهن، همچون یک فلاش در تاریکی، نمایان می‌شود، در صورت دیدن یک محرک جدید مثل یک فلاش دیگر چند ثانیه بعد از نخستین مورد، با فریب دادن ذهن، دید و برداشت مغز نسبت به نخستین محرک عوض خواهد شد. برای درک بهتر، ویدیوی زیر را با تمرکز نگاه کرده و در هر مرحله طبق دستور‌العمل، تعداد درخشش‌های آنی نمایان شده را بشمارید. در زمان مشاهده ویدیو، اسپیکر را روشن نگه دارید. ابتدا ویدیو را دیده و سپس ادامه متن را بخوانید.
در واقعیت، دو فلاش بیشتر وجود ندارد، اما در نخستین مرتبه نمایش، سه دفعه صدای بوق پخش می‌شود. کاربر تصور می‌کند به ازای هر درخشش، یک بوق پخش شده، در حالی که پخش یکی از آن‌ها، در میانه دو فلاش رخ داده است. به همین دلیل ذهن با تکیه بر مفهوم Postdiction، تلاش می‌کند جای خالی دومین فلاش را پر کند و آن را در میانه دو مورد واقعی نمایان شده قرار بدهد، چرا که با توجه به شنیدن سه صدای بوق، تصور می‌کند یکی از فلاش‌ها را رد کرده و آن را ندیده است. این ویدیو علاوه بر معرفی روشی جالب برای فریب دادن ذهن نشان داد چگونه ممکن است تصویر و صوت در هم تنیده شده و در کار یکدیگر مداخله ایجاد کنند.
جهت پیکان
جهت پیکان بالا رو به سمت راست است. بعد از چرخاندن 180 درجه‌ای آن، توقع داریم جهت به سمت چپ تغییر پیدا کند، اما در کمال تعجب، پیکان همچنان به سمت راست اشاره دارد! با تکرار این کار و چرخاندن 180 درجه‌ای پیکان، جهت آن همچنان تغییر نمی‌کند.
این یک توهم از نوع اپتیکی بوده و توسط یک ریاضی‌دانی به نام کوکیچی سوگیهارو (Kokichi Sugihara) طراحی شده است. مغز انسان در حالت کلی تمایل به یافتن زاویه‌های راست دارد، حتی اگر یک شی با چنین جهت‌گیری وجود نداشته باشد. به عبارتی، ذهن انسان انحناها را می‌بیند، اما وانمود می‌کند آن‌ها زاویه‌های در جهت راست هستند. این تکنیک فریب دادن مغز انسان با نام «توهم سیلندر مبهم» (Ambiguous Cylinder Illusion) شناخته می‌شود.
طی این پدیده، مغز تلاش می‌کند نظم را از هرج و مرج موجود بسازد، اما در مسیر انجام این کار، سبب می‌شود چیزی متفاوت از آن چه حقیقتا در مقابلتان قرار دارد مشاهده کنید.
رنگ‌های ناپدیدشونده
با تصویر بالا نیز فریب دادن ذهن به راحتی امکان‌پذیر می‌شود. کافی است به نقطه‌ای روی عکس خیره شده و کمی منتظر بمانید تا چند ثانیه بعد، همه رنگ‌ها محو شوند. مادامی که چشمتان را روی همان نقطه اولیه متمرکز نگه داشته و نقطه فوکوس را تغییر ندهید، هیچ چیزی مشاهده نخواهید کرد. با کوچک‌ترین چرخش چشم، رنگ‌ها مجددا دیده می‌شوند. دانشمندان این اتفاق را Troxler Effect نامیده‌اند.
گفته می‌شود این اتفاق به خاطر تلاش مغز برای دستیابی به کارایی بیشتر رخ می‌دهد. در واقع مغز ما کار مشابهی را هر روز انجام داده و به عنوان نمونه کمک می‌کند وز وز و صدای آزاردهنده یک کولر را تحمل کنید. در غیر این صورت به خاطر وجود صداهای مزاحم در اطراف، تا زمان برقراری سکوت، قادر به انجام هیچ کاری نمی‌بودید. به عبارتی ذهن انسان به کمک مفهوم Troxler Effect کمک می‌کند به وسیله محرک‌های ثابت و یکنخواخت تحت تاثیر قرار نگرفته و بتوانیم با آن‌ها خو بگیریم. به این ترتیب تمرکز روی دیگر افکار با وجود مزاحمت‌های موجود در محیط پیرامون، امکان‌پذیر می‌شود.
ایگنز پائول وایتال تراکسلر (Ignaz Paul Vital Troxler)، دانشمند سوئیسی، برای نخستین مرتبه این افکت را برای فریب دادن ذهن کشف کرد و نام آن نیز بر اساس اسم همین دانشمند انتخاب شده است. وی متوجه شد وقتی یک فرد، به نقطه‌ای خاص، ثابت و بدون تغییر برای مدت زمانی طولانی خیره می‌شود، جزئیات مربوط به نمای جانبی آهسته آهسته محو می‌شوند. اگر این جزئیات همانند تصویر بالا حالتی کدر و مات داشته یا دارای کنتراست پایینی باشند، با سرعت بیشتری محو خواهند شد.
مرغابی یا خرگوش
در این تصویر، یک مرغابی مشاهده می‌کنید یا یک خرگوش؟ این عکس نشان می‌دهد چطور یک چیز مشخص، ممکن است با فریب دادن ذهن انسان به دو یا حتی چند شیوه متفاوت دیده شود. این تصویر همچنین یادآور می‌شود مغز انسان، آن چیزی که دوست دارد را از تصویر مقابلش برداشت می‌کند.
همچنین بخوانید:
در نخستین برانداز، داخل عکس مرغابی می‌بینید. بعد از این که فردی به شما اعلام کند داخل این تصویر، یک خرگوش نیز قابل مشاهده است، آن را نیز خواهید دید، اما احتمالا قادر نیستید به طور همزمان هر دو حیوان را مشاهده کنید. تشخیص حقیقت تصویر، وقتی یک کپی از آن درست در کنارش قرار می‌گیرد، باز هم سخت‌تر می‌شود، چنان که در تصویر بالا نیز دو مرغابی (خرگوش) کنار هم قرار دارند. در این شرایط به احتمال زیاد در هر لحظه فقط دو خرگوش یا دو مرغابی خواهید دید.
اما راهی برای فریب دادن ذهن و مشاهده هر دو حیوان به صورت همزمان وجود دارد، اما برای این کار می‌بایست در مغز خود یک داستان ایجاد کنید. به عنوان نمونه، به ذهن خود تلقین کنید مرغابی مشغول خوردن خرگوش است! با خوراندن یک دید کلی درباره تصویر به مغز، به آن کمک می‌کنیم کمی از جزئیات بیرون آمده و عکس را در ابعاد وسیع‌تری ببیند. تلقین این موضوع که مرغابی کنار خرگوش قرار دارد چندان موثر نیست، چرا که مغز نمی‌داند از دو شی شبیه به هم کنار یکدیگر، کدام یک خرگوش و کدام یک مرغابی است.
جنگ ستارگان
یکی دیگر از روش‌های جالب سرگرم کردن خود به وسیله فریب دادن ذهن، تماشای ویدیوی بالا است، جایی که نوشته‌های زرد رنگ داخل پس‌زمینه مشکی، از نقطه شروعشان دور می‌شوند و فاصله‌شان را همینطور افزایش می‌دهند. اگر این رشته متن را کپی کرده و آن را در سمت راستش در همان جهت رشته نوشته‌های اورجینال قرار دهیم، به نظر خواهد رسید یکی به سمت راست و دیگری به سمت چپ در حال حرکت است، با این که در واقعیت، هر دو یک جهت دارند. این افکت با عنوان توهم اسکرول جنگ ستارگان (Star Wars Scroll Illusion) شناخته می‌شود.
نسخه‌ای غیر متحرک از این افکت نیز با نام توهم برج کج (The Leaning Tower Illusion) وجود دارد. در این افکت دو نسخه‌ای برج کج پیزا، با سمت و سویی مشابه، کنار هم قرار گرفته‌اند، اما به نظر می‌رسد هر یک جهت‌گیری‌های متفاوتی دارند. فریب دادن ذهن در این افکت بر اساس نحوه‌ای که مغز، نقاط انتهایی مسیر یا نقاط ناپدیدشونده را درک می‌کند، امکان‌پذیر می‌شود. به دلیلی ناشناخته، وقتی دو رشته متن در حال اسکرول نظیر به نظیر کنار هم قرار می‌گیرند، مغز ما، دو نقطه انتهایی را متفاوت از موقعیت واقعی آن‌ها مشاهده می‌کند. با مشاهده ویدیوی بالا، بهتر نحوه فریب دادن ذهن بر اساس این تکنیک را درک خواهید کرد.
ینی / لورال
در سال 2019، تکنیک‌های محبوب فریب دادن ذهن تنها مربوط به قوه بینایی نبودند. در پنجمین ماه سال گذشته میلادی، یک ویدیوی کوتاه بین کاربران زیادی به اشتراک گذاشته شد و همه در تلاش بودند قوای شنیداری دوستان خود را با استفاده از آن به چالش بکشانند. این ویدیو Yanny/Laurel نام داشت.
اما چرا این دو واژه مغز بسیاری از کاربران را متلاشی کرد و سبب شد ساعت‌ها به یک کلیپ چهار ثانیه‌ای گوش بدهند؟ بر اساس گفته‌های متخصصان، Yanny و Laurel، به عنوان دو کلمه، زمان تلفظ و محتوای انرژی یکسانی دارند، به همین دلیل به جای یکدیگر شنیده می‌شوند. در واقع هیچ کلمه صحیحی در ویدیو از بین این دو وجود ندارد و نمی‌توان پاسخی درست برای سوال چالش پیدا کرد. به همین دلیل فقط مجموعه‌ای از فرکانس‌ها برای تفسیر به مغز فرستاده می‌شوند.
بر اساس یک نظریه، ذهن انسان یکی از این دو کلمه را انتخاب کرده و خود را درباره صحت پردازش صحیح آن قانع می‌کند، به همین دلیل در نهایت آن کلمه خاص را خواهید شنید. از طرفی تجربه قبلی و انتظار کلی که از ویدیو ممکن است داشته باشید، تاثیر زیادی روی چیزی که در نهایت می‌شنوید خواهد داشت. به عنوان دیگر فاکتورهای تاثیرگذار در برداشت یک کلمه از صوت بالا می‌توان به سن، شکل ظاهری گوش و حتی نوع اسپیکری که صدا از طریق آن پخش می‌شود اشاره کرد.
زن پیر یا جوان
«همسر من یا مادر زنم» (My Wife and My Mother-in-Law)، یکی دیگر از افکت‌های توهم‌زایی است که قادر به فریب دادن ذهن انسان است. این افکت برای نخستین مرتبه، در انتهای قرن نوزدهم روی یک کارت پستال آلمانی ظاهر شد. داخل تصویر، چهره دو زن وجود دارد. زن جوان، سرش را دور شانه‌اش چرخانده و زن مسن، در حال نگاه مستقیم است.
دیدن زن جوان یا پیر در نخستین نگاه به تصویر، بر اساس تحقیقات، به سن شخص بستگی دارد. حتی بر اساس نظرسنجی‌هایی که تحت پلتفرم Mechanical Turk شرکت آمازون انجام شد، تاثیر سن در برداشت فرد از تصویر به وضوح مشخص شد. طبق این نظرسنجی‌ها، افراد جوان‌تر، اغلب چهره زن جوان را می‌بینند و افراد دارای سن بالا، در نگاه اول متوجه حضور یک زن مسن داخل تصویر می‌شوند.
محققان از افراد شرکت‌کننده خواسته بودند سن تقریبی فردی که داخل عکس مشاهده می‌کنند را حدس بزنند. هر چه سن شرکت‌کننده پایین‌تر بود، سن پایین‌تری را برای زن جوان اعلام می‌کرد. تعصب روی سن خود، از جمله دلایلی است که روی این وهم تاثیر می‌گذارد. انسان‌ها، چهره‌های نزدیک به سنی که خود در آن قرار دارند را بهتر پردازش می‌کنند. علت این دیدگاه می‌تواند نگاه منفی مردم نسبت به مقوله افزایش سن باشد.
