نتایج یک تحقیق جدید، از آن حکایت دارد که ترویج زمین تخت گرایی و افزایش شمار طرفداران آن، میتواند به برخی از ویدیوهای یوتیوب مرتبط باشد؛ به طور خاص ویدیوهایی که روایتگر تئوریهای توطئه در این زمینه هستند.
با وجود برداشتن گامهایی در جهت رفع مشکلات ساختاری و محتوایی، یوتیوب همچنان بستری برای دروغ پراکنی و اشاعه اخبار جعلی است و ظاهرا کاربران این سایت، غرق در تماشای ویدیوهایی شدهاند که ترویجگر تئوریهای توطئه هستند. موضوع چنان جدی شده که اخیرا این سایت، خبر از ایجاد تغییراتی در هوش مصنوعی (AI) خود برای بهبود وضعیت داد. یکی از مواردی که سبب شده انگشت اتهام به سوی یوتیوب نشانه رود، رشد زمین تخت گرایی است (عقیده به مسطح بودن سیاره زمین و نه کروی بودن آن).
بنابر ادعای «اشلی لندروم» استادیار علوم ارتباطات در دانشگاه فناوری تگزاس؛ از هر 30 شخص زمین تخت گرایی که با آنها مصاحبه شد، یک نفرشان اذعان کرد پیش از تماشای ویدیوهایی در یوتیوب که این نظریه را ترویج میدادند، اعتقادی به تخت بودن زمین نداشته است.
لندروم با ارائه نتایج تحقیقات خود در همایشی در شهر واشنگتن گفت: اکثر این افراد پس از تماشای ویدیوهای زمین تخت گرایی ، به دیدن کلیپهایی درباره سایر تئوریهای توطئه دعوت شدند؛ از جمله ویدیوهایی که حادثه 11 سپتامبر و فرود بشر روی کره ماه را ساختگی معرفی میکردند.
توجه لندروم هنگامی به این موضوع جلب شد که در سال 2017، در کنفرانس سالانه زمین تخت گرایان در شهر «رالی» کارولینای شمالی حضور یافت. او سال 2018 نیز، بار دیگر در این کنفرانس که اینبار در شهر «دنور» کلرادو برگزار میشد شرکت کرد تا با تعدادی از حاضرین، مصاحبه کند. به گفتهی این محقق، برخی افراد هم نه مستقیما با دیدن کلیپهای یوتیوب؛ بلکه به واسطهی یکی از اعضای خانواده که ویدیوهای یوتیوب را تماشا کرده است به زمین تخت گرایی روی آوردهاند.
«گیوم چسلو» متخصص حوزه AI اخیرا در توییتر توضیح داد که هوش مصنوعی یوتیوب، ویدیوهای تئوری توطئه را بیش از ویدیوهای مبتنی بر واقعیت به مخاطبان سایت پیشنهاد میدهد؛ زیرا پلتفرمهای بهرهمند از AI، اغلب به نفع گروه کوچکی از کاربران شدیدا فعال جبههگیری میکنند. ظاهرا پیشتر نیز به همین دلیل بود که هوش مصنوعی چتبات Tay مایکروسافت، در توییتر آلوده به نژادپرستی شده بود.
البته لندروم اعتقاد دارد که یوتیوب، کار اشتباهی انجام نداده است؛ اما میتواند به گونهای بهتر کاربران خود را از گزند اطلاعات نادرست، محافظت کند. او میگوید باید به افرادی که مستعد به دام افتادن در این دامها هستند، اطلاعات صحیح ارائه شود و الگوریتمهای یوتیوب، میتوانند این کار را تسهیل کنند.
این محقق از دانشمندان و سایر افرادی که دستی بر آتش دارند، خواسته است که ویدیوهای خود را تولید و منتشر کنند تا اثر ویدیوهایی که تئوریهای توطئه را ترویج میدهند، خنثی شود.
نباید یوتیوب پر از کلیپهایی شود که دلایل واهی برای تخت بودن زمین ارائه میدهند؛ بلکه به ویدیوهایی نیاز است که دلایل زمین تخت گرایان را نقض کنند و راههای تحقیقات مستقل را به خود بینندگان نشان دهند.