در حال حاضر قیمت گذاری خودرو بر اساس 5 درصد کمتر از حاشیه بازار به صورت کامل انجام نمیشود و خودروسازان فروش فوری محصولات خود را طبق قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار انجام میدهد. آیا نحوه تعیین قیمت خودرو در سال 98 تغییر میکند؟
از مهمترین اتفاقهای سال 97 که در صنعت خودرو کشور رخ داد میتوان به تغییر روش قیمت گذاری خودرو اشاره کرد. البته تغییر روند قیمت گذاری خودرو در شرایطی انجام شد که خودروسازان داخلی با مشکل کمبود نقدینگی مواجه بودند و به همین دلیل وزارت صنعت، معدن و تجارت سعی کرد در ابتدا مرجع قیمتگذاری را تغییر دهد و سپس قیمت گذاری محصولات خودروسازان نیز آزاد شد. از بهمن 97 شاهد نرخگذاری خودرو بر مبنای 5 درصد کمتر از نرخ حاشیه بازار بودهایم که به باور بسیاری از کارشناسان نتوانست بازار را کنترل کند و به نوعی کارساز نبود.
نحوه قیمت گذاری خودرو در سال آینده
بسیاری از کارشناسان آزادسازی قیمت گذاری خودرو را یک فرمول نصفه و نیمه میدانند؛ چراکه خودروسازان مجوز دارند قیمت محصولات خود را بر مبنای فرمول 5 درصد کمتر از حاشیه بازار تعیین کنند، اما در حال حاضر طبق دستور وزارت صنعت محصولات آنها با قیمتهای ستاد تنظیم بازار عرضه میشود. به همین دلیل این سوال مطرح میشود که نحوه قیمت گذاری خودرو در سال آینده چگونه خواهد بود؟
کارشناسان حوزه صنعت خودرو عنوان میکنند میزان تولید خودروسازان در نحوه قیمت گذاری خودرو تاثیر مستقیمی خواهد داشت؛ به بیانی دیگر اگر میزان عرضه و تقاضا نزدیک باشد خودروسازان میتوانند به تنهایی قیمت محصولات خود را تعیین کنند، اما اگر در سال آینده نیز میزان عرضه و تقاضا همانند سال 97 باشد، ممکن است دولت همچنان از قیمتهای ستاد تنظیم بازار پیروی کند و حتی احتمال دارد آزادسازی نرخگذاری خودرو بر اساس تعداد متقاضیان بازار باشد.
در گذشته شورای رقابت برای تعیین قیمت خودرو به هزینه تولید هر محصول توجه میکرد، اما با توجه به تحریمها و افزایش نرخ ارز توان تولید خودروسازان کاهش پیدا کرد که البته همین موضوع عامل اصلی نوسان در بازار محسوب میشود. مدیران خودروسازان سعی داشتند با افزایش قیمت محصولات خود، میزان نقدینگی و تعداد تولیدات خود را افزایش دهند. از این رو سرانجام طرح قیمت گذاری خودرو بر مبنای 5 درصد کمتر از حاشیه بازار مطرح و اجرایی شد، اما در حال حاضر این فرمول استفاده نمیشود و خودروسازان فروش فوری محصولات خود را بر اساس قیمت مصوب ستاد تنظیم بازار انجام میدهند.
آیا قیمت گذاری همانند گذشته میشود؟
بدون شک تصمیمهای وزارت صنعت برای تعیین قیمت خودرو به میزان عرضه خودروسازان مرتبط است؛ زیرا اگر وضعیت تولید خودروسازان مطلوب نباشد، با کاهش عرضه میزان قیمت در بازار نیز افزایش پیدا میکند. در این شرایط مسئولان مربوطه قیمتگذاری دستوری را انجام خواهند داد، اما اگر وضعیت تولید و عرضه خودرو از سوی خودروسازان در وضعیت مناسبی قرار داشته باشد، بدون شک دولت در روند قیمتگذاری ورود نخواهد کرد. حسن کریمی سنجری، کارشناس خودرو در همین رابطه عنوان کرد:
وضعیت تولید و عرضه خودروسازان بر میزان دخالت سیاستگذاران در موضوع قیمت گذاری خودرو تاثیر میگذارد. اگر عوامل موثر بر بهای تمام شده ثابت بماند، احتمال دارد خودروسازان روند عرضه با ثبات را انجام دهند. در چنین شرایطی نیازی نیست مسئولان وزارت صنعت برای ایجاد تعادل در بازار، سیستم قیمتگذاری فعلی را تغییر دهند. اما اگر وزارتخانه به این نتیجه برسد که خودروسازان به دنبال مهندسی بازار هستند یا اینکه میزان تولید به میزان چشمگیری کاهش پیدا کند که قیمتها در بازار مجددا افزایش بیابد، ممکن است وزارت صنعت باز هم اقدامهای پوپولیستی را انجام دهد.
سعید مدنی، مدیرعامل پیشین شرکت خودروسازی سایپا نیز در این خصوص عنوان کرد:
اگر وزارت صنعت تصمیم دارد در سال 98 روند قیمتگذاری محصولات خودروسازان را به صورت منطقی مدیریت کند، میبایست آزادسازی قیمتها را به صورت کامل انجام شود. وزارتخانه در سال 97 دو اشتباه بزرگ را انجام داده است. اشتباه نخست، حذف 30 درصد افزایش قیمت محصولات تحویلی در بازه زمانی اول شهریورماه تا 30 دی 97 بود و اشتباه دوم نیز مکلف کردن خودروسازان در خصوص فروش فوری محصولات با قیمت حاشیه بازار از اول بهمن است. اگر فاصله قیمتی میان بازار و کارخانه از بین برود، این اتفاق شرایط را برای حضور دلالان و سرمایههای سرگردان تنگ میکند و آنها از بازار خودرو خارج میشوند. امیدوارم وزارت صنعت سال آینده فرمول قیمتگذاری بر اساس حاشیه بازار را به صورت کامل اجرا کند.