سیاره فراخورشیدی هم اندازه زمین

کشف یک سیاره فراخورشیدی هم اندازه زمین در فاصله‌ای نه چندان دور

ماهواره TESS ناسا برای اولین بار در طول ماموریت خود، موفق به کشف یک سیاره فراخورشیدی هم اندازه زمین شده است. این سیاره به دور ستاره‌ای تابناک می‌چرخد که خیلی هم از ما فاصله ندارد.

پس از سپری کردن بیش از یک سال در فضا، ماهواره نقشه‌بردار فراخورشیدی انتقالی یا تس (TESS) بالغ بر 32 میلیون کیلومتر را با سرعتی حدود 3540 کیلومتر در ساعت پیمود. این تلسکوپ در سفر فضایی خود، 10 سیاره جدید را خارج از کهکشان راه شیری کشف کرد. حالا اما در نیمه‌‌ راه ماموریت دوساله‌ خود، نخستین سیاره فراخورشیدی هم اندازه زمین را نیز یافته است. این در واقع کوچک‌ترین سیاره‌ شناسایی شده توسط TESS محسوب می‌شود.

تلسکوپ TESS

این سیاره کوچک، HD21749c نام گرفته و دور ستاره‌ای می‌چرخد که 52 سال نوری با زمین فاصله دارد. هنگام چرخش پرسرعت به دور ستاره HD21749 (که یک دور کامل آن تنها 7.8 روز به طول می‌انجامد)، سیاره چنان گرم می‌شود که دمایش به 425 درجه سلسیوس می‌رسد. ناسا می‌گوید که قطر این سیاره، 89 درصد زمین است و بزرگی ستاره میزبان، به 70 درصد خورشید ما می‌رسد. راب گارنر از ناسا در یادداشتی عنوان کرد:

ستاره‌ای که HD21749c به دور آن می‌چرخد، به اندازه کافی روشن و نزدیک است. بنابراین می‌توان با تداوم مطالعات، یافته‌های ماهواره تس را با دست‌یابی به جزئیات بیشتر، تکمیل کرد؛ اطلاعات مهمی که ویژگی‌های این سیاره فراخورشیدی هم ‌اندازه زمین را آشکار سازد.

دانشمندان پیش‌تر به وجود سیاره بزرگ‌تری با نام HD21749b هم در این منظومه پی برده بودند. این سیاره که کمی از نپتون (چهارمین سیاره بزرگ منظومه شمسی) کوچک‌تر است، هر 36 روز یک بار به دور ستاره میزبان می‌چرخد.

اخترشناسان MIT، سطح سیاره HD21749c را سنگی تشخیص داده‌اند؛ اما به نظر نمی‌رسد هیچ‌یک از این دو دنیای بیگانه، قابل سکونت باشند. البته این یافته‌های تازه، تنها یک آغاز است؛ زیرا محققانی که با TESS کار می‌کنند، انتظار دارند دسته‌های بزرگی از سیارات فراخورشیدی را بیابند و چه بسا برخی از آن‌ها مانند زمین، در کمربند حیات ستاره میزبان خود قرار داشته باشند. از سوی دیگر، برخی دانشمندان تصور می‌کنند که شاید موجودات بیگانه‌ی شدید دوست (extremophiles)، بتوانند در محیط خشن و ناملایم سیاراتی چون HD21749c هم زندگی کنند.

«دایانا دراگومیر» یکی از اعضای پروژه TESS، کشف این سیاره فراخورشیدی هم اندازه زمین را نقطه عطفی در علم اخترشناسی می‌داند:

در اطراف ستاره‌هایی که بسیار درخشان و نزدیک به ما هستند، انتظار کشف چند ده سیاره با ابعادی در حد و اندازه زمین می‌رود. حالا به لطف ماهواره تس، نخستین گام برداشته شده است. ما در راهی قدم گذاشته‌ایم که می‌تواند به کشف سیاره‌های کوچک‌تر در اطراف ستاره‌های کوچک‌تر ختم شود؛ سیاره هایی که شاید پتانسیل زیست‌پذیری داشته باشند.

طبق اعلام دانشگاه MIT، تلسکوپ تس از چهار دوربین برای رصد کردن نور درخشان‌ترین و نزدیک‌ترین ستاره‌ها در آسمان بهره می‌برد. وقتی یک سیاره فراخورشیدی از مقابل ستاره‌ای گذر کند، به طور موقت جلوی نور آن را گرفته و اعلام وجود می‌کند.

البته برای آنالیز الگوهای نوری و شناسایی سیاراتِ در حال چرخش، از کدهای نرم افزاری استفاده می‌شود. این داده‌ها به قدری دقیق هستند که حتی می‌توان جرم سیارات را نیز محاسبه کرد. اعضای تیم امیدوارند در ادامه‌ی ماموریت، بتوانند حدود 50 سیاره سنگی دیگر را بیابند و جرم آن‌ها را تخمین بزنند.

ماهواره TESS

اگرچه اخترشناسان پیش‌تر با استفاده از تلسکوپ فضایی کپلر که حالا بازنشسته شده، 2662 سیاره فراخورشیدی را شناسایی کرده بودند؛ اما داده‌های TESS روی نزدیک‌ترین ستاره ها به زمین متمرکز است. کپلر نشان داد که تعداد سیارات در کهکشان، بسیار بیشتر از ستاره‌هاست؛ پس هیچ سقفی برای اکتشاف وجود ندارد.

در همین راستا، ماه گذشته یک دانش آموز دبیرستانی 18 ساله به نام «آنا همفری» برنده‌ی یک جایزه 250 هزار دلاری شد. او با استفاده از داده‌های کپلر، امکان یافتن تعداد بیشتری از سیارات را در خارج از منظومه شمسی بررسی کرد. محاسبات او نشان داد که می‌توان 560 سیاره فراخورشیدی بیشتر را نسبت به برآوردهای قبلی، شناسایی کرد.

پاسخ بدهید

وارد کردن نام و ایمیل اجباری است | در سایت ثبت نام کنید یا وارد شوید و بدون وارد کردن مشخصات نظر خود را ثبت کنید *

*

3 دیدگاه

  1. درود و تبریک به سازمان فضایى فوق پیشرفته ناسا!!!
    🙂

  2. میشه ما از دست اینا فرار کنیم اونجا

  3. اینا چرا نزدیک ها رو تازه تازه کشف میکنن