در بامداد بیست و نهم اردیبهشت 98، ماه آبی (Blue Moon) در آسمان پدیدار خواهد شد. البته برخلاف اسم غلط اندازی که دارد، ماه در این هنگام به رنگ آبی نخواهد گرایید؛ اما پدیده نسبتا نادری است که در ادامه به تشریح آن میپردازیم.
هرچند که ماه آبی از سایر ماههای کامل (بدر) کمی بزرگتر به نظر میرسد؛ ولی یک ابَرماه نیست. در واقع دلیل بزرگتر دیده شدن آن، چیزی به نام توهم ماه (moon illusion) است. این حالت را افراد ساکن نیمکره شمالی در چنین مقطعی از سال تجربه میکنند؛ وقتی که موقعیت ماه در آسمان به افق نزدیک میشود.
اما ماه آبی که هر دو یا سه سال، یکبار شاهد آن خواهیم بود دقیقا چیست؟ دو روایت وجود دارد. طبق تعریف نخست، در یکی از ماههای دوازدهگانه سال، دو بار بدر در آسمان ظاهر میشود. زیرا چرخهی قمر زمین، 29.5 روزه است و همین باعث میشود که هر دو یا سه سال یکبار، 13 بدر را در آسمان ببینیم. آخرین باری هم که در یک ماهِ تقویم میلادی دو بدر داشتیم، به مارس 2018 بازمیگردد.
اما برسیم به تعریف دوم که دقیقتر و پذیرفتهتر است و در آن به جای ماههای دوازدهگانه سال، فصول چهارگانه را درنظر میگیرند. معمولا هر فصل سه بدر دارد؛ اما بر اساس این تعریف اگر فصلی از سال چهار بدر داشته باشد، سومین بدر را ماه آبی مینامند.
بهار امسال هم چهار بدر دارد و اینیکی، سومی است. آخرین باری که یک ماهآبی فصلی در آسمان دیده شد، بهار سه سال پیش بود و بعدی هم در تابستان 2021 پدیدار خواهد شد. ناگفته نماند که ناسا، زمان طلوع ماه آبی به وقت شرق آمریکا را ساعت 5:11 عصر 18 مه 2019 اعلام و آن را تا سه روز، ماه کامل توصیف کرده است.