یکی از بیماریهایی که میتواند باعث ایجاد مشکلات زیادی شود، بیماری ایدز یا HIV است. در این مقاله قصد داریم علائم، روش های پیشگیری و درمان بیماری ایدز یا اچ آی وی را بررسی کنیم.
در حالی که 1.2 میلیون نفر از مردم آمریکا به ایدز مبتلا هستند، اما این بیماری لاعلاج به شرایط مزمن و قابل کنترلی تبدیل شده و زندگی افراد را تهدید نمیکند.
دکتر Alysse Wurcel، متخصص بیماری های عفونی مرکز پزشکی Tufts در بوستون اظهار داشت:
کشف داروهای مهارکننده پروتئاز در سال 1996 میلادی، تغییری در درمان بیماری ایدز بود و هماکنون با درمان اولیه، افراد مبتلا به ایدز میتوانند در دراز مدت، پیرامون افرادی که در معرض این بیماری نیستند، زندگی کنند.
به گفته موسسه ملی آلرژی و بیماری های عفونی (NIAID)، اولین گزارش در سال 1981 میلادی و در ایالات متحده نشان میداد که بیماری ایدز، توانایی بدن برای مبارزه با عفونتها و سایر بیماریهای کشنده را از بین میبرد. ویروسی که باعث ایجاد بیماری ایدز میشود، HIV یا ویروس نقص ایمنی بدن انسان نام دارد.
اچ آی وی میتواند از طریق رابطه جنسی محافظت نشده، استفاده مشترک از سوزن و سرنگ یا از مادر به کودک در حین بارداری، زایمان و شیردهی گسترش یابد. اچ آی اوی با آسیب رساندن به سلولهای CD4 (نوعی از سلولهای سفید خون که برای مبارزه با عفونت ضروری هستند) به سیستم ایمنی بدن حمله میکند. بیماری ایدز از بیماریهای دیگر متفاوت است، زیرا افرادی که به اچ آی وی مبتلا هستند، از این که سایر افراد بیماری آنها را بفهمند و رفتارشان را تغییر دهند، وحشت دارند.
علائم اچآیوی و ایدز
زمانی که یک فرد در معرض ابتلا به اچآیوی قرار میگیرد، علائم و نشانههای آن ممکن است تا چند ماه یا حتی بیشتر ظاهر نشوند، اما ممکن است دو تا چهار هفته پس از ابتلا، علائمی شبیه به بیماری آنفلوانزا را تجربه کنند. بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، افراد مبتلا در مرحله اولیه عفونت، مقدار زیادی اچآیوی در خون دارند و بسیار مسری هستند.
به گفته وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده (HHS)، این بیماری در آغاز وارد یک مرحله پنهان میشود که در آن، ویروس فعالیت کمتری داشته و هیچ علائمی برای آن وجود ندارد. اگرچه در اوایل ابتلای افراد به این بیماری، ممکن است علائمی وجود نداشته باشد، اما افراد در این مرحله میتوانند HIV را به دیگران منتقل کنند. بهتر است بدانید که این دوره پنهان میتواند یک دهه یا بیشتر طول بکشد.
عفونت HIV در صورت عدم درمان به بیماری ایدز منتهی شده و شدیدا به سیستم ایمنی بدن، آسیب میرساند. با توجه به اعلام CDC، یک سیستم ایمنی ضعیف موجب میشود که بدن به سختی با بیماریهای دیگری همانند سرطان، بیماری های کبدی، بیماری های قلبی عروقی و بیماری کلیوی مبارزه کند، همچنین میتواند موجب افزایش عفونت های فرصت طلب در بدن شود؛ عفونت های فرصت طلب، عفونتهایی هستند که در افراد مبتلا به سیستم ایمنی ضعیف، عملکرد بیشتر و شدیدتری خواهند داشت. طبق گزارش مرکز پزشکی سان فرانسیسکو دانشگاه کالیفرنیا (UCSF)، عفونت ممکن است بر مغز، چشم، دستگاه گوارش، پوست، دهان، ریه، کبد و اندام تناسلی هم تاثیر بگذارد. با توجه به اعلام این مرکز، اچآیوی و ایدز ممکن است علائم زیر را ایجاد کنند:
- کاهش سریع وزن
- خستگی شدید
- سرفه خشک
- تب مداوم یا عرقهای شدید شبانه
- التهاب غدد لنفاوی در ناحیه زیر بغل، کشاله ران یا گردن
- اسهال طولانی مدت
- زخمهای دهانی
- خونریزی از ناحیه تناسلی یا مقعد
- پنومونی (ذاتالریه)
- ایجاد جوش در روی پوست و زیر آن، داخل دهان، بینی یا پلکها
- افسردگی
روش های تشخیص بیماری ایدز
بر اساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای ایالات متحده آمریکا (CDC)، هر فرد باید حداقل یک بار بین سنین 13 تا 64 سال برای بررسی HIV، مورد آزمایش قرار بگیرد، همچنین کسانی که در معرض خطر ابتلا به عفونت هستند هم باید حداقل هر سال یک بار آزمایش دهند. با توجه به CDC، سه نوع آزمایش میتواند وجود عفونت HIV را تایید کند، از جمله:
- آزمایش اسیدهای نوکلئیک (NAT) که تنها بر روی افراد در معرض بیماری یا افراد دارای علائم اولیه انجام میشود. این آزمایش، گران قیمت بوده و به ندرت برای یک آزمایش معمولی انجام میگیرد.
- آزمایش آنتی ژن یا آنتی بادی که به دنبال آنتی بادیهای HIV انجام میگیرد. در حقیقت آنها پروتئینهایی هستند که پس از قرار گرفتن در معرض باکتریها یا ویروسها توسط سیستم ایمنی تولید میشوند. آزمایش خون هم آنتی ژنهای HIV را تشخیص میدهد.
- نوع سوم را میتوان یک آزمایش آنتی بادی معرفی کرد که آنتی بادیهای HIV موجود در خون یا ترشحات دهان را نشان میدهد. این آزمایش در خانه قابل انجام بوده و معمولا نتیجه آن ظرف 30 دقیقه مشخص میشود.
با این حال ممکن است بیماری افراد پس از چند هفته یا چند ماه تشخیص داده شود. بهتر است بدانید که آزمایشات متداول اچ آی وی که به یک آزمایشگاه ارسال میشوند، ممکن است نتایج آن ظرف یک هفته یا بیشتر مشخص شوند.
روشهای درمان و داروها
در حالی که همچنان بیماری ایدز غیرقابل درمان است، اما بیماران به دلیل توسعه داروها برای سرکوب کردن ویروس، مدت زمان طولانیتری را زندگی خواهند کرد، حتی این زمان ممکن است به 10 سال پس از بروز عفونت هم برسد. موثرترین درمان به عنوان درمان ضد رتروویروسی شناخته شده است (ART) که معمولا ترکیبی از حداقل سه دارو بوده که به منظور جلوگیری از ایجاد مقاومت در برابر هر یک از داروها است.
داروهای جدید برای درمان ایدز نسبت به داروهای قدیمی، قویتر بوده و دارای سم کمتری هستند و به همین علت، افراد مبتلا قرصهای کمتری استفاده میکنند. اکثر افرادی که از درمان ART استفاده میکنند، تنها یک قرص در روز میخورند و درمان با چند عارضه جانبی، قابل تحمل است.
ART میتواند در کاهش سرعت گسترش ویروس و میزان آن در خون که به عنوان بار ویروسی شناخته میشود، کمک کند؛ در حقیقت بار ویروسی تا حد زیادی در طول درمان کاهش پیدا خواهد کرد. افراد مبتلا به بیماری ایدز غیرقابل تشخیص، نمیتوانند ویروس را از طریق رابطه جنسی به همسر خود انتقال دهند، حتی اگر این ویروس در بدن فرد وجود داشته باشد.
بر اساس اعلام موسسات ملی بهداشت، شایعترین داروهای ضد رتروویروسی به سه دسته تقسیم میشوند:
- مهار کنندههای ترانس کریپتاز معکوس که مانع تکثیر ویروس میشود.
- مهارکنندههای پروتئاز که از انتشار دوباره ویروس به مرحله بعدی زندگی افراد جلوگیری میکنند.
- مهارکنندههای فیوژن که مانع ورود و تکثیر ویروس در سلولهای سالم میشود.
Wurcel اظهار داشت:
محققان در حال توسعه درمانهای جدید به عنوان جایگزینی برای مصرف قرصهای روزانه همانند داروهای تزریقی طولانی مدت که به صورت یک بار در ماه یا هر چند ماه یک بار مصرف می شوند، هستند.
روشهای جلوگیری از این بیماری
بر اساس اعلام وزارت بهداشت و خدمات انسانی ایالات متحده آمریکا (HHS)، بیش از 56000 آمریکایی در هر سال به HIV مبتلا میشوند. جلوگیری از عفونت به معنای اجتناب از رفتارهاییست که منجر به قرار گرفتن در معرض ویروس میشوند. اقدامات پیشگیری از بروز بیماری ایدز در افراد عبارتند از:
- مطلع بودن از وضعیت HIV خود و همسرتان
- استفاده از کاندوم هنگام رابطه جنسی
- مصرف نکردن مواد مخدر و عدم استفاده مشترک از سوزن یا سرنگ
اگر به وجود اچ آی وی مشکوک هستید، بلافاصله از داروهای جدیدی که به عنوان داروهای پیشگیری پس از قرار گرفتن در معرض ابتلا (PEP) شناخته میشوند، استفاده کنید، زیرا ممکن است با انجام این کار از ابتلا به عفونت جلوگیری به عمل آید.
کاهش احتمال ابتلا به بیماری ایدز با مصرف روزانه یک قرص توسط افرادی که به دلیل داشتن رابطه جنسی یا تزریق مواد مخدر در معرض خطر ابتلا به اچ آی وی قرار دارند، وجود دارد.