گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
یکی از داروهایی که در کنار مزایای زیاد، می‌تواند حساسیت هم ایجاد کند، پنی سیلین است. در این مقاله قصد داریم آلرژی پنی سیلین و حساسیت به آنتی بیوتیک پنی سیلین مورد بررسی قرار دهیم.
آلرژی پنی سیلین به واکنش غیرطبیعی سیستم ایمنی بدن به پنی سیلین که عضوی از گروه داروهای آنتی بیوتیک است، اشاره دارد. پنی سیلین برای درمان عفونت های باکتریایی مختلف تجویز می‌شود. علائم و نشانه های رایج آلرژی پنی سیلین شامل کهیر، بثورات و خارش است، همچنین واکنش‌های شدید هم شامل آنافیلاکسی (یک بیماری تهدیدکننده زندگی که بر سیستم‌های مختلف بدن تاثیر می‌گذارد) می‌شود.
تحقیقات نشان داده‌اند آلرژی پنی سیلین ممکن است برای بسیاری افراد به وجود آید و بدین شکل می‌تواند منجر به استفاده از داروهایی با تاثیر کمتر و گران‌تر از این آنتی بیوتیک شود. زمانی که یک فرد مظنون به آلرژی پنی سیلین باشد، انجام آزمایش‌های موردنیاز برای یافتن بهترین روش‌های درمانی، لازم است. بد نیست بدانید که سایر آنتی بیوتیک‌ها، علی‌الخصوص مواردی که خواص شیمیایی مشابه پنی سیلین دارند، می‌توانند منجر به ایجاد واکنش‌های آلرژیک شوند.
علائم آلرژی پنی سیلین
معمولا نشانه‌ها و علائم حساسیت به آنتی بیوتیک پنی سیلین ظرف یک ساعت پس از مصرف دارو رخ می‌دهند، البته در برخی موارد هم بروز علائم آلرژی تا چند ساعت یا حتی چند روز به طول انجامیده است. علائم و نشانه‌های آلرژی پنی سیلین ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- بثورات پوستی
- کهیر
- خارش
- تب
- التهاب
- تنگی نفس
- خس خس کردن سینه
- آبریزش بینی
- آب افتادن چشم‌ها
- آنافیلاکسی
آنافیلاکسی چیست؟
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک نادر و تهدیدکننده زندگی بوده که موجب اختلال در عملکرد سیستم ایمنی بدن می‌شود. علائم و نشانه‌های آنافیلاکسی عبارتند از:
- تنگ شدن راه‌های هوایی و گلو که موجب مشکل در نفس کشیدن می‌شود
- حالت تهوع یا گرفتگی شکم
- اسهال و استفراغ
- سرگیجه
- اختلال در ضربان قلب
- کاهش فشار خون
- تشنج
- از دست دادن هوشیاری
سایر شرایط ناشی از آلرژی پنی سیلین
واکنش‌های مربوط به آلرژی که کمتر متداول هستند، چند روز یا چند هفته پس از قرار گرفتن در معرض این دارو رخ داده و پس از قطع مصرف آن هم، ممکن است مدتی طول بکشد، این شرایط شامل موارد زیر می‌شود:
- بیماری سرم که ممکن است باعث بروز تب، درد مفاصل، بثورات، التهاب و حالت تهوع شود.
- کم‌خونی ناشی از مصرف دارو که موجب کاهش میزان گلبول های قرمز خون شده و می‌تواند علائمی همانند خستگی، ضربان قلب نامنظم و تنگی نفس را ایجاد کند.
- واکنش دارویی با ائوزینوفیلیا و علائم سیستمیک (DRESS) که موجب بروز بثورات پوستی، افزایش تعداد گلبول های سفید خون، التهاب عمومی بدن، متورم شدن غدد لنفاوی و بازگشت عفونت هپاتیت خاموش می‌شود.
- التهاب در کلیه‌ها (نفریت) که می‌تواند باعث ایجاد تب، مشاهده خون در ادرار، التهاب عمومی بدن و سرگیجه شود.
پنی سیلین همانند هر داروی دیگری ممکن است دارای عوارض جانبی باشد. عوارض جانبی رایج مصرف داروی پنی سیلین را می‌توان شامل تهوع خفیف، اسهال، سر درد یا خارش واژن به حساب آورد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر در معرض علائم آلرژی پنی سیلین قرار دارید، باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید. بررسی دقیق علائم موجود، عوارض جانبی و واکنش آلرژیک، بسیار مهم هستند و در صورتی که پس از استفاده از پنی سیلین دچار واکنش شدید یا آنافیلاکسی شوید، باید بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید.
دلایل ایجاد حساسیت به آنتی بیوتیک پنی سیلین
آلرژی پنی سیلین زمانی ایجاد می‌شود که سیستم ایمنی بدن به این دارو حساس شده و واکنش اشتباه از خود نشان دهد. در حقیقت بدن، پنی سیلین را به عنوان یک ماده مضر همانند عفونت ویروسی یا باکتریایی شناسایی خواهد کرد. قبل از این که سیستم ایمنی بدن به پنی سیلین حساس شود، باید حداقل یک بار در معرض دارو قرار بگیرید. در این شرایط، اگر سیستم ایمنی بدن اشتباها پنی سیلین را به عنوان یک ماده مضر شناسایی کند، یک آنتی‌بادی در دارو ایجاد می‌شود. در صورتی که باز هم دارو را استفاده کنید، سیستم ایمنی بدن مستقیما به این آنتی‌بادی‌ها حمله می‌کند. مواد شیمیایی آزاد شده توسط این فعالیت، باعث ایجاد علائم و نشانه‌های مرتبط با یک واکنش آلرژیک می‌شود.
پنی سیلین و داروهای مرتبط با آن
پنی سیلین به یک نوع از داروهای ضد باکتریایی به نام آنتی بیوتیک بتالاکتام تعلق دارد. اگرچه مکانیزم‌های داروها با یکدیگر تفاوت دارند، اما به طور کلی تمام داروها از طریق حمله به دیواره‌های سلول‌های باکتری، در حال نبرد با عفونت‌ها هستند. علاوه بر پنی سیلین‌ها، بتالاکتام‌های دیگر هم با واکنش‌های آلرژیک ارتباط دارند و تشکیل یک گروه به نام سفالوسپورین‌ها را داده‌اند.
در صورتی که به یک نوع پنی سیلین، واکنش آلرژیک داشته باشید، ممکن است به انواع دیگر پنی سیلین یا برخی سفالوسپورین‌ها هم حساسیت داشته باشید، اما این فقط یک احتمال بوده و لزوما این اتفاق نخواهد افتاد. انواع مختلف پنی سیلین‌ها عبارتند از:
- آموکسی سیلین
- آمپی سیلین
- دی‌گلوکزاسیلین
- نافیلین
- اکساسیلین
- پنی‌سیلین G
- پنی‌سیلین V
- پیپراسیلین
- تیکارسیلین
سفالوسپورین‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- سفاکلر
- سفتآرکسیل
- سفالولین
- سفدینیر
- سفوتتان
- سفپروزیل
- سفوروکسیم
- سفالکسین
- سفپیم
معرفی عوامل خطرآفرین
هر فردی می‌تواند به پنی سیلین واکنش آلرژیک داشته باشد، اما چند عامل می‌توانند خطر ابتلا به این شرایط را افزایش دهند. از جمله:
- داشتن سابقه آلرژی‌های دیگر همانند آلرژی غذایی یا تب یونجه
- داشتن سابقه واکنش آلرژیک به داروهای دیگر
- داشتن سابقه خانوادگی آلرژی دارویی
- افزایش استفاده از پنی‌سیلین به دلیل دوزهای بالا، تداوم مصرف یا استفاده طولانی مدت از آن‌ها
- همراه بودن برخی از بیماری‌ها با واکنش‌های آلرژیک دارویی همانند عفونت HIV یا ویروس Epstein-Barr
چگونه می‌توان از آلرژی پنی سیلین جلوگیری کرد؟
در صورتی که به پنی سیلین حساسیت دارید، بهترین پیشگیری از واکنش‌های آلرژیک را می‌توان خودداری از تزریق داروی پنی سیلین عنوان کرد. برخی اقدامات که می‌توانند در پیشگیری از ایجاد واکنش‌های آلرژیک به پنی سیلین موثر باشند را می‌توان موارد زیر عنوان کرد:
- داشتن پرونده بهداشتی دقیق؛ اطمینان حاصل کنید که آلرژی پنی سیلین یا سایر حساسیت‌های آنتی بیوتیکی، به وضوح در پرونده شما مشخص شده باشد. وجود این آلرژی را به سایر ارائه دهندگان خدمات بهداشتی همانند دندانپزشک یا هر متخصص پزشکی دیگر، اطلاع دهید.
- پوشیدن دستبند مخصوص هشدار پزشکی؛ این دستبند، حساسیت شما را به هر نوع دارو، مشخص می‌کند. این اطلاعات می‌تواند در شرایط اضطراری، درمان مناسب شما را تضمین کند.
- همراه داشتن اپی‌نفرین و استفاده از آن در موارد اورژانسی؛ در صورتی که آلرژی به آنافیلاکسی یا سایر واکنش‌های شدید منجر شود، احتمالا پزشکان از سرنگ تزریقی و دستگاه سوزن (تزریق کننده خودکار) استفاده خواهند کرد. پزشک یا یکی از کارکنان بالینی، درباره نحوه استفاده از تزریق خودکار، به شما آموزش خواهد داد.
