طبق آمار برخی از خودروهای صادراتی در سال گذشته با قیمت کمتری نسبت به نمونههای داخلی به سایر کشورها عرضه شدهاند، اما دلیل این اختلاف قیمت چیست؟ در ادامه قیمت خودروهای صادراتی در سال ۹۷ را بررسی میکنیم.

بررسیها نشان میدهد محصولاتی که توسط خودروسازان داخلی در سال ۹۷ به کشورها همسایه صادر شدهاند، نسبت به نمونههای داخلی قیمت کمتری داشتند. البته طی سال ۹۷ تعدادی از خودروهای پرتیراژ داخلی با قیمتی بیشتر از بازار کشور به مشتریان خارجی فروخته شدهاند که چنین موضوع به احتمال زیاد به رشد نرخ ارز و سیاست تثبیت قیمت در بازار داخل کشور مرتبط است. با توجه به اینکه نرخ ارز در سال ۹۷ با رشد همراه بوده است، خودروسازان سود بیشتری را از صادرات محصولات خود به دست آوردند.
پایین بودن قیمت خودروهای صادراتی نسبت به بازار داخلی
در بررسی قیمت خودروهای صادراتی در سال ۹۷ برای مثال اگر قیمت پراید صادراتی را ۳ هزار دلار بدانیم، صادرات این خودرو در سال ۹۶ با در نظر گرفتن نرخ حداکثری دلار در پایان سال گذشته که حدود ۵ هزار تومان بود، شرکت خودروسازی سایپا از هر دستگاه حدود ۱۵ میلیون تومان درآمد داشته است، اما در سال ۹۷ و با در نظر گرفتن متوسط نرخ ارز در این سال که حدود ۸ هزار تومان بود، قیمت پراید صادراتی به ۲۴ میلیون تومان رسید. در حقیقت دلیل اینکه قیمت برخی از خودروهای صادراتی برخلاف روال معمولی خود بالاتر از قیمت آنها در بازار داخل باشد، افزایش نرخ ارز بوده است. البته دلیل اینکه چرا برخی از خودروها در بازارهای خارجی همچنان قیمت پایینتری دارند مشخص نیست.

احتمال دارد دلیل این وضعیت به بازه زمانی صادرات مربوط باشد؛ ممکن است این خودروها در بازهای که نرخ ارز طی سال ۹۷ در کانالهای پایین قرار داشت، به کشورهای خارجی صادر شده باشند. نکته حائز اهمیت دیگر این است که دولت به خودروسازان اجازه نداد محصولات پیشفروشی را با قیمت روز به مشتریان تحویل دهند، از این رو با توجه به مصوبه قیمتگذاری خودرو بر مبانی حاشیه بازار، این خودروها همچنان با قیمت قدیم در بازار داخل کشور عرضه شدند. البته برخی از آنها در بازارهای صادراتی بر اساس رشد نرخ ارز به فروش رسیدهاند. از سویی تعهدات جدید خودروسازان با قیمتهای بسیار زیاد نسبت به سال ۹۷ ایجاد شده است، احتمال دارد در سال جاری نیز قیمت خودروهای صادراتی نسبت به بازار داخل کشور کمتر باشد. برای مثال در حال حاضر قیمت پراید در بازار داخلی ۳۵ میلیون تومان است که ۱۰ میلیون تومان از قیمت صادراتی آن در سال گذشته بیشتر است. به طور کلی به جز بازههای استثنایی نظیر سال گذشته، قیمت خودروهای صادراتی خودروسازان نسبت به بازارهای داخلی کمتر است.
نارضایتی مشتریان از قیمت پایین خودروهای صادراتی
پایین بودن قیمت خودروهای صادراتی نسبت به داخل کشور یک موضوع جدید نیست و همواره مطرح بوده است که البته مشتریان داخلی نیز از این موضوع ناراضی هستند. مشتریان از این موضوع ناراضیاند که چرا خودروسازان داخلی محصولات خود را با همان قیمت صادراتی در بازار داخل کشور به فروش نمیرسانند؟ این مشتریان معتقدند زمانی که خودروسازان قادر هستند محصولات خود را با قیمتهای پایین در بازارهایی چون عراق، سوریه و ونزوئلا عرضه کنند، چرا باید مشتریان داخلی پول بیشتری را برای این خودروها پرداخت کنند. در این خصوص همواره سوالات متعددی وجود دارد که بیپاسخ مانده است؛ برای مثال آیا حق مشتریان داخلی ضایع میشود؟ آیا سایر خودروسازان خارجی نیز چنین رویهای را در صادرات انجام میدهند؟
قیمت خودروهای صادراتی در سال ۹۷
در این بخش قیمت محصولات صادراتی و عرضه شده در بازار داخل ایران خودرو و سایپا را مورد بررسی قرار میدهیم. برخی از محصولات خودروسازان داخلی در خارج ارزانتر از بازار ایران و برخی نیز گرانتر از بازار ایران بودهاند که این تغییرات در جدول زیر به خوبی قابل مشاهده است:
- صادرات سمند در سال گذشته ۱ میلیارد و ۴۲۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود برای ایران خودرو به همراه داشته است.
- صادرات رانا در سال گذشته ۲۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان سود برای ایران خودرو به دنبال داشته است.
نام خودرو | قیمت متوسط در داخل کشور | قیمت متوسط در بازارهای خارجی | میزان اختلاف قیمتی |
محصولات گروه پژو | ۳۶ میلیون و ۲۱۱ هزار تومان | ۳۳ میلیون و ۴۶۸ هزار تومان | ۱۳.۲ درصد ارزانتر صادر شده |
گروه سمند | ۲۸ میلیون و ۴۴۷ هزار تومان | ۶۷ میلیون و ۶۲۶ هزار تومان | ۵۸ درصد گرانتر صادر شده |
تندر ۹۰ | ۴۰ میلیون و ۳۴۸ هزار تومان | ۳۱ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان | ۲۱ درصد ارزانتر صادر شده |
دنا | ۴۰ میلیون و ۱۵۸ هزار تومان | ۳۰ میلیون و ۷۰۲ هزار تومان | ۲۳.۸ درصد ارزانتر صادر شده |
رانا | ۳۶ میلیون و ۱۶۵ هزار تومان | ۶۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان | ۴۶.۷ درصد گرانتر صادر شده |
- سایپا از صادرات پراید، ۴۱۵ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان سود کسب کرده است.
- سایپا از صادرات تیبا، ۵ میلیارد و ۷۹۵ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان سود به دست آورد.
- سایپا از صادرات آریو، ۲ میلیارد و ۳۸۵ میلیون تومان سود دریافت کرده است.
نام خودرو | قیمت متوسط در داخل کشور | قیمت متوسط در بازارهای خارجی | میزان اختلاف قیمتی |
پراید | ۱۸ میلیون و ۶۰۴ هزار تومان | ۲۵ میلیون تومان | ۲۵.۶ درصد گرانتر صادر شد |
تیبا | ۲۵ میلیون تومان | ۳۶ میلیون تومان | ۳۰.۵ درصد گرانتر صادر شد |
آریو | ۵۳ میلیون و ۷۷۸ هزار تومان | ۷۷ میلیون و ۹۵۸ هزار تومان | ۳۱ درصد گرانتر صادر شد |
چرا قیمت خودروهای صادراتی بعضا ارزان است؟
هرچند در سال ۹۷ برخی از خودروهای صادراتی با قیمتی بیشتر از قیمت داخل کشور به کشورهای خارجی عرضه شدند، اما معمولا با قیمت پایینی عرضه میشوند. کارشناسان این حوزه بر این باورند که پایینتر بودن قیمت خودروهای صادراتی نسبت به مدلهایی که در بازار داخل عرضه میشوند یک موضوع طبیعی است و در سطح بینالمللی نوعی عرف محسوب میشوند. این کارشناسان عنوان میکنند سایر خودروسازان خارجی نیز برای افزایش قدرت رقابت به ارزانتر فروختن محصولات خود نسبت به بازار داخل اقدام میکنند. کارشناسان میگویند خودروسازان خارجی همانند خودروسازان داخلی برای افزایش مشتری از این روش استفاده میکنند.
همچنین کارشناسان یکی دیگر از دلایل پایینتر بودن قیمت خودروهای صادراتی نسبت به خودروهایی که در داخل عرضه میشوند را حذف هزینههای مالیاتی و طرحهای تشویقی که از سوی دولت در نظر گرفته میشود، عنوان میکنند. کارشناسان دلیل افزایش قیمت تمام شده محصولات را به مواردی چون پرداخت هزینههای مالیات بر ارزش افزوده، عوارض گمرکی و شمارهگذاری مربوط میدانند، اما خودروسازان در صادرات محصولات خود از پرداخت چنین هزینههایی معاف هستند. از این رو شاهد اختلاف قیمتی میان محصولات صادراتی و داخلی خودروسازان هستیم.