طبق اعلام وزارت اقتصاد قیمت برق استخراج ارز دیجیتال با نرخ برق صادراتی محاسبه خواهد شد که این امر به معنای افزایش هزینه برق تولید رمز ارزها از 36 دلار به 630 دلار خواهد بود.
اخیرا وزارت اقتصاد از محاسبه برق استخراج ارز دیجیتال با نرخ برق صادراتی خبر داد که چنین خبری حاکی از 17 برابر شدن هزینه تولید ارزهای دیجیتالی است؛ یعنی هزینه برق تولید ارز دیجیتال از 36 دلار به 630 دلار افزایش پیدا خواهد کرد. البته تاکنون اداره برق برای شناسایی مزارع بیت کوین سازوکار مشخصی را اتخاذ نکرده و فقط این مزارع را با توجه به مصرف غیر متعارف برق و بازدید از محل استفاده برق شناسایی میکند. در این رابطه کارشناسان نیز بر این باورند که دولت میبایست به جای محدود کردن این مزارع به آنها اجازه دهد تا مراحل تولید ارز دیجیتال را با برق رایگان خورشیدی انجام دهند.
در حال حاضر آنطور که پیداست مدیران دولتی قصد دارند در خصوص رمز ارزها برخورد منعطفتری داشته باشند که در همین رابطه عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی اعلام کرد قوانین ویژهای برای ارزهای دیجیتال تدوین خواهد شد. گفتنی است اخیرا فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز اعلام کرده بود دولت به صورت کلی پدیده ارز دیجیتالی را به رسمیت میشناسد و برای واردات دستگاههای ماینینگ دیگر ممنوعیتی وجود ندارد. همچنین بانک مرکزی وظیفه دارد تا ظرف مدت 3 ماه موارد مورد نیاز برای تولید ارزهای دیجیتالی در کشور را فراهم سازد. فرهاد دژپسند افزود از این رو ارزهای دیجیتالی در حوزه تجارت و اقتصاد بینالملل استفاده خواهد شد که برای آن میبایست سازوکاری با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی و همچنین وزارت صنعت، معدن و تجارت اندیشیده شود.
قیمت برق صادراتی برای استخراج ارز دیجیتال چقدر است؟
طبق بررسیهای انجام شده میانگین هزینه دریافتی به ازای یک کیلووات ساعت برق حدود 60 تا 70 تومان است. در حالی که مسعود سرپاک، مشاور برق منطقهای تهران عنوان میکند تولید برق در ایران بین 250 تا 350 تومان به ازای هر کیلووات ساعت هزینه به همراه دارد. البته باید به این موضوع توجه کرد که قیمت برق در قسمتهای خانگی، کشاورزی، صنعتی، تجاری و سایر حوزهها با یکدیگر تفاوت دارد. برای مثال در مساجد و مدارس که الگوی مصرفی آنها بر اساس سقف مجاز مصرفی هر مشترک خاص در نظر گرفته شده است، بهای آن رایگان است. البته در بسیاری موارد شاهد این موضوع هستیم که بعضا مساجد و مدارس در ازای اضافه مصرف نیز هزینهای پرداخت نمیکنند. از این رو چنین شرایطی باعث شد تا برخی از افراد برای استخراج ارز دیجیتال از برق مساجد و مدارس استفاده کنند.
همایون حائری، معاون امور برق و انرژی وزیر در این خصوص عنوان کرد:
روند رو به رشد راهاندازی واحدهای استخراج ارز دیجیتال به شکلی است که در برخی مراکز برخوردار از تعرفه برق رایگان مانند مساجد و مدارس نیز شاهد استخراج بیتکوین هستیم! برای استخراج هر بیتکوین 72 مگاوات ساعت برق مصرف میشود که اگر ادامه پیدا کند، باید تا حدود 250 مگاوات از توان تولید خود را صرف تامین برق این واحدها کنیم.
آیا واقعا ماینرها پرمصرف هستند؟
طی روزهای اخیر بسیاری از رسانههای خبری اعلام کردند که تولید هر بیت کوین برابر با مصرف برق سالانه 24 خانه در تهران است، اما هنگامی که آمار متوسط مصرف در کشور را به صورت دقیق بررسی کنیم، این آمار کمتر از چیزی است که بیان میشود. طبق اعلام مشاور برق منطقهای تهران هر ماینر به صورت متوسط در ساعت یک تا 15 کیلووات ساعت برق مصرف میکند. از این رو اگر یک استخراج کننده ارز دیجیتال به صورت 24 ساعته و 30 روزه هم فعالیت کند، میزان مصرف روزانه حدودا 30 کیلووات و ماهانه حدود 900 کیلو وات خواهد بود. در حالی که مصرف مشترکان خانگی به صورت میانگین در نیمه دوم سال 200 و در نیمه اول سال حدود 300 کیلو وات است. یک محاسبه ساده نشان میدهد که مصرف برق ماینرها در بدترین شرایط 5 برابر یک مشترک خانگی خواهد بود.
میزان سود تولید بیت کوین
اخیرا خبرگزاری بلومبرگ با اشاره به اینکه برق ایران ارزان است و به همین دلیل از استخراج ارز دیجیتال استقبال شده است، عنوان کرد در ایران با برق ارزان تولید هر واحد بیت کوین حدود 107 میلیون تومان سود به همراه دارد. گفتنی است به صورت متوسط برای استخراج هر واحد بیت کوین به 7 ماه زمان نیاز است.
17 برابر شدن هزینههای استخراج ارز دیجیتال
اگر فرض کنیم مصرف برق هر ماینر به صورت ماهانه 900 کیلو وات ساعت برق با نرخ 10 سنتی (صادراتی) باشد و این ماینر پس از 7 ماه بتواند یک واحد بیت کوین استخراج کند، هزینه برق این استخراجکننده حدود 630 دلار خواهد بود، اما هزینه برق یارانهای استخراج بیت کوین فقط 36.7 دلار است. از سویی اگر هزینه برق تولید هر واحد بیت کوین را 630 دلار و هزینه خرید هر ماینر را نیز 2 هزار دلار در نظر بگیریم که البته هزینه اینترنت مصرفی آن نیز حدود 500 دلار است، به طور کلی هزینه تولید هر بیت کوین طبق برق صادراتی حدود 3130 دلار خواهد بود. البته در حال حاضر هر واحد بیت کوین در بازارهای جهانی حدود 10 هزار دلار معامله میشود. با یک محاسبه ساده میتوان به این نتیجه رسید که سود تولید هر بیت کوین با نرخ برق صادراتی حدود 6 هزار و 870 دلار معادل 82 میلیون تومان خواهد بود که برابر با درآمد ماهانه 11 میلیون و 771 هزار تومان است.
صعودی نشدن مصرف برق با تولید بیت کوین
رشد بار سراسری برق در کشور تاکنون به 2 درصد نیز افزایش پیدا نکرده است. بر اساس اظهارنظرهای مصطفی رجبی مشهدی، عضو هیئت مدیره توانیر اگر میانگین رشد سالانه مصرف برق در ایران را حدود 5 درصد برآورد کنیم، تولید ارز دیجیتال آنچنان هم باعث اضافه مصرف در شبکه سراسری برق نشده است. از سویی در خصوص تعداد ماینرها و تولیدکنندگان ارزهای دیجیتال در کشور آمار دقیقی وجود ندارد و فقط حدس و گمان است. از این رو نمیتوان برای مصرف برق تولید ارزهای دیجیتال آمار دقیقی را عنوان کرد.
آیا تولید بیت کوین قانونی است؟
بانک مرکزی در 9 دی سال 96 با اطلاعیهای اعلام کرد که استفاده از ابزار بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتالی در تمام مراکز پولی و مالی کشور ممنوع است. با چنین اطلاعیهای تمام فعالیتهای استفاده و معامله بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در بانکها، موسسههای مالی و صرافیهای دارای مجوز نیز ممنوع خواهد بود. در این رابطه مسئولان در اظهارنظرهای مختلف عنوان کردند در این خصوص مصوبههایی به تصویب خواهد رسید تا فعالیت استخراجکنندگان پول دیجیتال و صرافیهای الکترونیکی ارز دیجیتال قانونی شود. البته پس از آن حسین رمضانی، معاون امور بینالملل و حقوقی پلیس فتا اعلام کرد ممنوعیت معامله فقط به بیتکوین محدود نیست و هر نوع معامله و فعالیت در پولهای رمزنگاری شده غیرقانونی است.
در حال حاضر میتوان گفت دولت استخراج ارزهای دیجیتالی را به نوعی به عنوان یک صنعت قبول کرده است و قصد دارد برق مورد نیاز برای تولید ارزهای دیجیتالی را بر اساس برق صادراتی محاسبه کند. البته در 21 تیر 98 بانک مرکزی با انتشار اطلاعیهای اعلام کرد که انتشار رمز ارز با پشتوانه ریال، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است و فعالیت اشخاص حقیقی در این حوزه را غیرقانونی دانست. هرچند طبق همین اطلاعیه موضوع استخراج ارزهای دیجیتال توسط کمیسیون اقتصادی دولت در حال بررسی است و پس از تصمیمگیریهای نهایی، شرایط آن اعلام خواهد شد.
در همین رابطه رجبی مشهدی، سخنگوی شرکت توانیر اعلام کرد بعد از ابلاغ تعرفه برق ارزهای دیجیتال، مالکان این مراکز قادر خواهند بود به شرکتهای برق منطقهای و توزیع نیروی برق مراجعه کرده و طبق نیاز مصرف درخواست خود را اعلام کنند. البته اخیرا وزیر اقتصاد و دارایی نیز اعلام کرد دولت ارز دیجیتال را به رسمیت شناخته است و سازوکار آن طی هفته آینده نهایی خواهد شد.