پهپادها بخشی جدانپذیر از میدانهای نبرد امروزی هستند و روز به روز نقششان پررنگتر از پیش میشود. پهپاد وی بت نیز طرحی جدید با قابلیتهای انقلابی است که به تازگی آزمایش شد.
امروزه پهپادها نقشهای گوناگون، سنگین و بسیار مهمی روی دوش دارند و از پیشقراولان اعزام به یک منطقه جدید و ناشناخته هستند. این هواگردها طیف گستردهای از ماموریتهای شناسایی، جاسوسی، هدایت آتش، حمله مستقیم و… را انجام میدهند. با این حال محدودیتهای خود را نیز دارند. پهپاد وی بت (V-BAT) محصولی جدید است که برای غلبه بر شماری از این محدودیتها پا به میدان نهاد.
پهپاد وی بت محصولی از کمپانی هوافضای آمریکایی مارتین یواِیوی (Martin UAV) برای نیروی دریایی آمریکا است. مارتین یو ای وی در زمینه ساخت پهپادهای مدرن و غیرمتعارف برای آینده فعالیت دارد و V-BAT نیز یکی از آنهاست.
این پهپاد نظامی همچون یک هلیکوپتر به صورت عمودی نشست و برخاست را انجام میدهد. V-BAT که پیوستگی پروازی بالایی دارد، برای انجام عملیاتهای دریایی مناسب است و به لطف عمودپرواز بودن به راحتی میتواند از روی کشتیها به پرواز در آید.
در آزمایشهای اخیر نیروی دریایی نیز پهپاد از روی عرشه پرواز کشتی فرماندهی ماهوارهای نظامی موسوم به یواساناس اسپیرهد (USNS Spearhead) با شناسه T-EPF-1 نشست و برخاست انجام میداد. در این آزمایشها توانایی پهپاد برای کشف و نظارت به منظور پشتیبانی از عملیاتهای ضد مواد مخدر در دریای کارائیب و اقیانوس آرام شرقی، توان عملیاتی هواگرد و ناوبری در شرایطی که GPS از کار افتاده یا در دست نیست مورد بررسی قرار گرفت.
پهپاد وی بت در بخش انتهایی بدنه خود دارای یک موتور با پروانه پیشران است که درون یک قاب محصور شده و اصطلاحا به آن داکتد فن (ducted fan) میگویند. هدف از این طراحی افزایش امنیت به منظور ایفای عملیات از روی عرش و مرتفع کردن خطر پروانه موتور برای خدمه است. ناگفته نماند قاب موتور نقش دم را نیز ایفا میکند.
این پهپاد برای نشست و برخاست تنها به فضایی با ابعاد 6 متر در 6 متر نیاز دارد. پیوستگی پروازی آن بیش از 8 ساعت است و میتواند تقریبا 4 کیلوگرم بار با خود حمل کند. البته توان حمل آن دستکم در پیشنمون اولیه بسیار کم است و میتوان آن را به سنسورها، دوربینها و یا سیستمهای دیگر اختصاص داد.
پهپاد وی بت پس از آن که با موتور پیشران خود، کاملا خودمختار و به صورت عمودی مانند یک هلیکوپتر از روی زمین بلند شد، در هوا چرخیده و مانند یک هواپیما به مسیر خود ادامه میدهد. پس از پایان ماموریت نیز به صورت خودکار در نقطه مورد نظر روی دم خود فرود میآید. امکان نشست و برخاست عمودی سبب میشود به پرتاب پهپاد با پرتابگر و بازیابی آن با تور نیازی نباشد و فشار و استهلاکی که در پی پرتاب و بازیابی به پهپاد وارد میشد، دیگر وجود نداشته باشد.
قابلیت عمود پروازی در ترکیب با فن ایمن شده و بالهای ثابت (که موجب افزایش پیوستگی پروازی میشوند) دست به دست یکدیگر داده تا انقلابی در زمینه عملیات پهپادی از مکانهای محدود و بسته بپا کنند و به نیاز تاکتیکی برخی عملیاتهای نظامی که حضور چنین هواگردی در آن شدیدا لازم است، همچون جنگ شهری، پاسخ دهد.
فاصله دو سر بال این هواگرد از یکدیگر 2.74 متر، طول آن 2.4 متر و وزنش با مخزن سوخت پر نیز 35 کیلوگرم است. این پهپاد میتواند تا 170 کیلومتر بر ساعت سرعت بگیرد و تا ارتفاع پروازی 4.5 کیلومتر بالا رود. برد پروازی آن نیز بیش از 560 کیلومتر است.
10 کیلوگرم از وزن 35 کیلوگرمی پهپاد وی بت به سوخت آن اختصاص دارد که سوخت جت JP-8 یا ترکیبی از گازوئیل با روغن است. این سوخت به موتور تزریق شده و موتور نیز تا 500 وات (0.7 اسب بخار) قدرت فراهم میکند. همچنین امکان تجهیز آن به موتور الکتریکی نیز وجود دارد که سبب بیصدا شدن و کاهش گرمای تولیدی هواگرد میشود. از آنجا که خود پهپاد سطح مقطع راداری بسیار کمی دارد، استفاده از موتور برقی به شدت بر پنهانکاری آن میافزاید.
این پهپاد در دماغه خود یک دوربین تلویزیونی و فروسرخ (برای دید حرارتی در شب) دارد و میتواند سنسورهای سیگنیت (جاسوسی الکترونیکی و شنود امواج)، جنگ الکترونیک، رادار روزنه ساختگی برای تصویرسازی دو بعدی از پدیدههای سه بعدی، دوربینهای فوق العاده وضوح بالای SWIR، دوربینهای دیجیتال نقشه برداری با وضوح بسیار بالا، نشانه گذار لیزری برای تعقیب اهداف، سنسورهای تصویربرداری فراطیفی و بسترهای ارتباطی 4G LTE با خود حمل کند. بسترهای و سیستمهای مخابراتی پیوند داده دو طرفه نیز از دیگر تجهیزات درونی این پهپاد هستند.
پهپاد وی بت میتواند ماموریتهای گوناگونی، اعم از جستجو و نجات دریایی، شناسایی شناورهای دشمن و جاسوسی از آنها، شناسایی استحکامات ساحلی دشمن، هدایت آتش توپخانه و… انجام دهد. علاوه بر نیروی دریایی، گارد ساحلی و و ارتش (نیروی زمینی) آمریکا نیز خواهان به خدمت گیری پهپاد وی بت هستند.