یکی از اتفاقاتی که مدتها است باعث کنجکاوی و تعجب دانشمندان شده است، پیدا شدن یک ماده ژل مانند عجیب در طرف پنهان ماه است!
همانطور که احتمالا میدانید، طرف پنهان ماه که به نیمه تاریک ماه هم شناخته میشود (همان سمتی از ماه که هرگز از کره زمین قابل رویت نیست) به نسبت طرفی از ماه که در کره زمین قابل مشاهده است، بسیار ناشناختهتر است. تقریبا تمام ماموریتهایی که توسط سازمانهای فضایی کشورهای مختلف ترتیب داده شدهاند، روی همان طرف آشنای ماه تمرکز کردهاند و به همین دلیل، اطلاعات ما از طرف پنهان ماه، بسیار کمتر از چیزی است که احتمالا انتظارش را دارید! اما چیزی که طی چند ماه گذشته، طرف پنهان ماه را در جوامع علمی، بیشتر از پیش بر سر زبانها انداخته، پیدا شدن یک ماده ژل مانند عجیب و ناشناخته در آن است.
ماموریت چانگ ای 4
ماموریت چانگ ای 4 (Chang’e 4) که جزو ماموریتهای بسیار مهم چانگ ای در سازمان فضایی چین است، شامل یک فرودگر (Lander) با همین نام چانگ ای 4 و همچنین یک کاوشگر بنام یوتو 2 (Yutu-2) است. فرودگر چانگ ای 4 در اواسط آذرماه سال گذشته (اوایل دسامبر 2018) عازم ماه شد و در تاریخ 13دی 1397 (3 ژانویه 2019) تبدیل به اولین فرودگر تاریخ بشریت شد که توانسته در طرف پنهان ماه، به اصطلاح یک فرود نرم داشته باشد! پس از فرود چانگ ای 4، نوبت به عرض اندام کاوشگر یوتو 2 رسید!
پس از گذشت 7 روز کامل در ماه و با شروع هشتمین روز در تاریخ 3 مرداد همین امسال (25 جولای) ماموریت چانگ ای 4، به مراتب جذابتر و هیجانانگیزتر از پیش شد. پیش از ادامه بحث، به این موضوع دقت کنید که مدت زمان هر روز کامل در ماه، چیزی حدود 29روز در کره زمین است. یعنی هنگامی که روز هشتم در ماه آغاز شده، 203روز در کره زمین گذشته بوده!
کشف ماده عجیب ژل مانند در نیمه تاریک ماه
مطالبی که در ادامه میخوانید، مطالبی هستند که توسط نشریه Our Space در تاریخ 26 مرداد (17 آگوست) و به زبان چینی منتشر شدند!
همه چیز از یک گشت ساده در ماه شروع شد! کاوشگر یوتو 2 در حین هشتمین روز حضورش در ماه، مثل همیشه درحال کاوش سطح ماه و عبور از منطقهای مملو از آثار برخورد شهابسنگ که به دهانه برخوردی مشهور هستند، بود. این کاوشگر به مدت 3روز زمینی، به حرکت خودش ادامه داد و در تاریخ 6مرداد (28 جولای) آماده یک استراحت کوتاه شد. این استراحتهای کوتاه معمولا برای درامان ماندن کاوشگرها از گرمای طاقتفرسا و تشعشعات خطرناک خورشید، درنظر گرفته میشوند. در همین حین بود که یکی از اعضای تیم چانگ ای 4 که مانند دیگر اعضای این تیم، در کره زمین ماموریت چانگ ای 4 را مدیریت میکرد، مادهای عجیب را در دوربین اصلی یوتو 2 مشاهده کرد. طبق چیزی که در دوربین یوتو 2 قابل مشاهده بود، این ماده عجیب، رنگی غیرمعمول داشت و بخاطر تفاوت قابل توجهی که با محیط اطرافش داشت، نظر تیم را به خود جلب کرد.
ماده مشاهده شده انقدر عجیب و غیرمعمول بود که اعضای تیم تصمیم گرفتند ماموریت اصلی یوتو 2 که حرکت به سمت غرب بود را به تعویق بیاندازند و در عوض، سراغ آن ماده مرموز بروند! آنها به کمک دوربینهای مجهز به حسگرهای ضد مانع (Obstacle-Avoidance) کاوشگر یوتو 2، این کاوشگر را با دقت به سمت دهانه برخوردی که ماده مرموز در آن رویت شده بود، هدایت کردند. سپس یوتو 2 با استفاده از تکنولوژی VNIS خودش توانست یک اسکن پیشرفته از ماهیت این ماده مرموز بگیرد.
اما چیزی که اوضاع را کمی عجیب و مرموز میکند، این است که دانشمندان چینی، عملا هیچ اطلاعات قابل توجهی راجع به مادهای که در طرف پنهان ماه پیدا کردند، بدست نیاوردهاند! یا حداقل اینکه اگر هم اطلاعاتی بدست آوردهاند، این اطلاعات را منتشر نکردهاند! تنها اطلاعاتی که از این ماده در دسترس است، این است که این ماده، یک ماده ژل مانند عجیب با رنگی غیرمعمول است!
همانطور که گفته شد، هیچ توضیح رسمی در رابطه با این ماده ژل مانند عجیب تاکنون منتشر نشده است اما یک توضیح علمی که میتوان برای آن ارائه داد، این است که این ماده، ممکن است شیشه ذوب شدهای باشد که هنگام برخورد شهاب سنگ به سطح ماه، بوجود آمده است. یا اینکه به نحوی، همان شهاب سنگ، این ماده را به ماه آورده است.
اما جالب است بدانید که این اولین باری نبوده که مادهای عجیب و ناشناخته در سطح ماه رویت شده است. چیزی حدود 47سال پیش و در سال 1972 میلادی هم یکی از فضانوردان آپولو 17 (Apollo 17) مادهای نارنجی رنگ در کره ماه پیدا کرد که پس از بررسیهای فراوان، مشخص شد این ماده مربوط به انفجاری آتشفشانی بوده که 3.4میلیارد سال پیش در ماه رخ داده بوده!
کاوشگر یوتو 2 پس از استراحت، حول و حوش 14 شهریور (5 سپتامبر) شب نهم خودش در ماه را آغاز میکند. باید ببینیم آیا بالاخره تیم چانگ ای 4 میتواند به اطلاعاتی دقیقتر راجع به این ماده ژل مانند عجیب دست پیدا کند، یا خیر.