آنفولانزا یک بیماری واگیردار بوده که میتواند در هر سنی رخ دهد. ما در ادامه به طور کامل این بیماری را برای شما تشریح خواهیم کرد.
آنفلوانزا یا آنفولانزا یک بیماری تنفسی بوده که بر اثر عفونت ویروسی ایجاد میشود. آنفولانزا بسیار مسری است و از طریق قطرات ریز تنفسی گسترش پیدا میکند. انتقال بیماری میتواند از طریق صحبت کردن یا تماس پوستی انجام شود. آنفولانزای نوع A و B موجب ایجاد همهگیریهای فصلی در زمستان میشود، اما نوع C آن معمولا باعث بیماری خفیف تنفسی میشود. برخی از انواع آنفولانزای A همانند ویروس H5N1 آنفولانزای مرغی، انسان را آلوده کرده و باعث بیماری جدی میشوند. کارشناسان این ویروسها را به دقت بررسی کرده و نحوه تاثیر آنها بر روی افراد را مورد مطالعه قرار میدهند. در این مقاله علائم، روشهای جلوگیری و درمان آنفولانزا را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
علائم مرتبط با بیماری آنفولانزا
بر اساس اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، فرد مبتلا به آنفولانزا ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- تب بالا که 3 الی 4 روز طول میکشد
- گرفتگی بینی
- لرز
- عرق سرد
- دردهای شدید بدن
- سر درد
- خستگی
توجه داشته باشید که الزاما همه افراد مبتلا به آنفولانزا، علائم فوق را تجربه نمیکنند. به عنوان مثال، آنفولانزا ممکن است بدون تب رخ دهد. علائم مرتبط به این بیماری معمولا به طور ناگهانی ظاهر میشوند و علائم اولیه آن شامل موارد زیر هستند:
- تب بالا
- گرفتگی بینی
- سرفه خشک
- لرز
- عرق سرد
- دردهای شدید بدن
- سر درد
- خستگی
- بیاشتهایی
علائم آنفولانزا در بزرگسالان
علائم آنفولانزا در بزرگسالان به شرح ذیل بوده و در صورت ایجاد فورا باید به پزشک مراجعه کرد:
- مشکلات تنفسی
- احساس درد در قفسه سینه یا شکم
- سرگیجه
- از دست دادن هوشیاری
- تشنج
- ادرار نکردن که ممکن است نشاندهنده کمبود آب بدن باشد
- درد شدید و ضعف
- بازگشت مجدد تب و سرفه
- وخیمتر شدن شرایط با گذشت زمان
علائم آنفولانزا در کودکان
علائم این بیماری در کودکان تقریبا مشابه بزرگسالان است، اما کودکان ممکن است علائم گوارشی همانند تهوع، استفراغ و اسهال را هم تجربه کنند. در صورتی که کودک علائم زیر را تجربه کند، باید سریعا تحت درمان مراقبتهای پزشکی قرار بگیرد:
- مشکلات تنفسی
- تنفس سریع
- قرمزی یا کبودی صورت و لبها
- درد قفسه سینه یا دندهها
- درد شدید بدن
- کمبود آب بدن (به مدت 8 ساعت ادرار و گریه نکرده باشد)
- عدم هوشیاری یا تعامل با دیگران
- تب بالای 104 درجه فارنهایت یا هر نوع تب در نوزاد کوچکتر از 4 ماه
- بازگشت مجدد تب یا سرفه
- وخیمتر شدن شرایط با گذشت زمان
علائم آنفولانزا در نوزادان
آنفولانزا میتواند برای نوزادان خطرناک باشد، بنابراین در صورت بروز علائم، والدین یا مراقبین باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند. نوزاد مبتلا به بیماری آنفولانزا ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- خستگی شدید
- سرفه
- گلو درد
- گرفتگی بینی
- تب 100 درجه فارنهایت یا بالاتر
- استفراغ یا اسهال
در صورت بروز عوامل زیر، نوزاد باید سریعا به اورژانس پزشکی انتقال داده شود:
- آبی یا خاکستری شدن رنگ پوست
- تنفس سریع و اختلال در نفس کشیدن
- تب به همراه بثورات پوستی
- بازگشت مجدد علائم
- ظاهر شدن علائم کمبود آب بدن
- خواب زیاد
- استفراغ شدید و مداوم
علائم آنفلوانزا نوع A
اگر فردی علائم زیر را تجربه کند، ممکن است مبتلا به آنفلوانزا نوع A باشد:
- تب و لرز
- سر درد
- دردهای عضلانی
- خستگی
- ضعف
- گرفتگی بینی
- گلو درد و سرفه
علائم آنفلوانزا نوع B
علائم آنفلوانزا نوع B شبیه به نوع A آن است.
روشهای درمان آنفولانزا
بیشتر افراد میتوانند بیماری آنفولانزا را با استفاده از داروهای بدون نسخه و تغییر سبک زندگی درمان کنند. داروهای مسکن میتوانند سر درد و درد بدن را کاهش دهند، اما مصرف برخی از مسکنها همانند آسپرین برای افراد زیر 16 سال مناسب نیست. استفاده از آسپرین در سن پایین میتواند منجر به بیماری به نام سندرم ریه شود. توجه داشته باشید که مصرف دارو فقط باید به توصیه پزشک انجام شود.
داروهای آنفولانزا
ویروسها باعث ایجاد بیماری آنفولانزا میشوند، بنابراین آنتی بیوتیکها این بیماری را درمان نمیکنند، اما در صورتی که آنفولانزا با عفونت باکتریایی همراه باشد، پزشک آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. با این حال، داروهای ضد ویروسی هم ممکن است برای درمان افراد مبتلا به آنفولانزا موثر باشند. در ادامه به معرفی چند مورد درمان آنفولانزا یا سرماخوردگی در خانه اشاره خواهیم کرد.
آنتی ویروسها برای جلوگیری از تکثیر ویروس در بدن استفاده میشوند و oseltamivir و zanamivir نمونههایی از آنها محسوب میشوند. سازمان غذا و داروی ایالات متحده آمریکا (FDA) در سال 2018 میلادی داروی جدیدی به نام baloxavir marboxil را برای آنفولانزای حاد و بدون عارضه تصویب کرد. این درمان برای افراد بالای 12 سال قابل استفاده است و علائم را به شدت کاهش خواهد داد. از عوارض جانبی استفاده این دارو میتوان به اسهال و برونشیت اشاره کرد. برخی تحقیقات نشان میدهند که داروی این بیماری ممکن است قلب فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
داروهای خانگی آنفولانزا
افراد مبتلا به آنفولانزا باید جهت درمان نکات زیر را رعایت کنند:
- استراحت کردن در خانه
- خودداری کردن از تماس با دیگران در صورت امکان
- گرم نگه داشتن خود
- مصرف مایعات و غذاهای سالم
- قطع کردن مصرف سیگار، زیرا استعمال سیگار خطر عوارض را افزایش میدهد
- مصرف سوپ مرغ
- خوردن چایهای گیاهی
- مصرف مکملهای ویتامینی
تشخیص آنفولانزا
پزشک برای تشخیص بیماری آنفولانزا، در ابتدا علائم فرد را مورد بررسی قرار داده و یک معاینه جسمی انجام میدهد، اما برای تشخیص دقیق نیاز به آزمایشات بیشتری است.
سرماخوردگی یا آنفولانزا؟
افراد در اغلب مواقع آنفولانزا را با سرماخوردگی اشتباه میگیرند، زیرا برخی از علائم آنها مشابه هم هستند. علائم مشابه در سرماخوردگی و آنفولانزا به شرح ذیل است:
- آبریزش یا گرفتگی بینی
- گلو درد
- سرفه
- احساس ناراحتی در قفسه سینه
- خستگی
با این حال، برخی تفاوتها میان این دو بیماری وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- سرماخوردگی موجب تب نمیشود، در حالی که آنفولانزا معمولا با تب همراه است.
- علائم سرماخوردگی به تدریج ظاهر میشود، در حالی که علائم آنفولانزا معمولا به سرعت پدیدار میشود.
- علائم آنفولانزا معمولا شدت کمتری نسبت به علائم سرماخوردگی دارد.
- فرد مبتلا به آنفولانزا ممکن است تا چندین هفته احساس خستگی کند.
- آنفولانزا به احتمال زیاد منجر به عوارض شده و میتواند تهدیدکننده زندگی فرد باشد.
آنفولانزا یا مسمومیت غذایی؟
ویروسها انواع مختلفی دارند که برخی از آنها میتوانند بر روی دستگاه گوارش تاثیر بگذارند که در این صورت به آن آنفولانزای معده گفته میشود. این بیماری با آنفولانزا که یک بیماری تنفسی بوده، متفاوت است. شایعترین علت آنفولانزای معده نورو ویروس است که از طریق غذای آلوده یا نوشیدنی وارد بدن میشود و علائم آن شامل حالت تهوع، استفراغ و اسهال است. لازم به ذکر است که مسمومیت غذایی باعث ایجاد علائم مشابه این وضعیت خواهد شد.
آنفولانزا یا ذاتالریه؟
پنومونی یا ذاتالریه میتواند باکتریایی یا ویروسی باشد. علائم این بیماری معمولا شباهت زیادی با آنفولانزا دارد، اما ممکن است فرد در قفسه سینه خود به خصوص در هنگام نفس عمیق کشیدن یا سرفه کردن احساس درد شدید یا چاقو خوردن کند. پنومونی باکتریایی میتواند به آرامی یا ناگهانی ایجاد شود و علائم آن شامل موارد زیر خواهد بود:
- تب بالا
- عرق کردن
- تندی تنفس و ضربان قلب
- کبودی ناخنها به دلیل کمبود اکسیژن
علائم پنومونی ویروسی همانند آنفولانزا بوده و شامل موارد زیر میشود:
- تب
- سرفه خشک
- سردرد
- درد و ضعف
با این حال، علائم ذاتالریه بر خلاف آنفولانزا به تدریج بروز میکند. توجه داشته باشید که به محض بروز علائمی همانند تب و تندی تنفس باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کرد.
آنفولانزا چه زمانی رخ میدهد؟
افراد میتوانند در هر زمانی به آنفولانزا مبتلا شوند، اما احتمال ایجاد آن در فصل آنفولانزا بیشتر است. زمان شیوع این بیماری هر سال تغییر میکند، اما معمولا در فصلهای پاییز و زمستان رخ میدهد.
روشهای جلوگیری از ابتلا به آنفولانزا
تزریق واکسن آنفولانزا میتواند به جلوگیری از بیماری آنفولانزا کمک کند، اما 100 درصد موثر نیست، بنابراین افراد باید برای جلوگیری از این وضعیت به رعایت برخی نکات بپردازند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:
- رعایت بهداشت همانند شستشوی مکرر دست
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم به جهت قوی نگه داشتن سیستم ایمنی بدن
- ترک یا اجتناب از سیگار کشیدن، زیرا افراد سیگاری بیشتر در معرض خطر قرار دارند
- دوری از افرادی که به آنفولانزا مبتلا هستند
لازم به ذکر است که افراد مبتلا به آنفولانزا هم باید از سایر افراد دور بمانند تا از انتشار بیماری جلوگیری کنند.
انتقال ویروس آنفولانزا
ویروس آنفولانزا از طریق قطرات مایع منتقل میشود؛ بدین شکل که فرد به هنگام سرفه، عطسه، صحبت کردن یا حتی نفس کشیدن، ویروس را به افراد دیگر منتقل میکند. فرد سالم میتواند یک روز قبل از بروز علائم، ویروس را منتقل کند. به عبارت دیگر، انتقال آنفولانزا قبل از اینکه بدانید به این بیماری مبتلا شدهاید، امکانپذیر است. فرد مبتلا میتواند 5 الی 7 روز پس از ظاهر شدن علائم، ویروس را منتقل کند. لازم به ذکر است که افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف، افراد مسن و کودکان خردسال امکان دارد بیش از این ویروس را انتقال دهند. در حالت کلی، آنفولانزا در 3 الی 4 روز اول پس از ظاهر شدن علائم، مسری است. در صورتی که قطرات حاوی ویروس از نفس شخص مبتلا، به دهان، بینی یا ریههای فرد سالم وارد شود، فرد میتواند دچار این بیماری شود.
آنفولانزا در هنگام بارداری
آنفولانزا میتواند در دوران بارداری جدیتر باشد، زیرا بارداری بر نحوه عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر میگذارد. اگر زن بارداری به آنفولانزا مبتلا شود، ممکن است نیاز باشد دوره درمان خود را در بیمارستان سپری کند. عوارض مربوط به این بیماری در هنگام بارداری شدیدتر بوده و خطر بیشتری دارد. در ادامه به معرفی این عوارض خواهیم پرداخت:
- تولد زودرس نوزاد
- وزن کم هنگام تولد
- سقط جنین
آنفولانزا میتواند برای نوزادان بسیار خطرناک باشد و عوارض مربوط به مادر هم شامل خطراتی همانند برونشیت، عفونت گوش و خون خواهد بود.
آنفولانزا چه مدت طول میکشد؟
علائم آنفولانزا به طور ناگهانی ظاهر میشود و بیشتر علائم آن پس از حدود 1 هفته از بین میروند، اما سرفه ممکن است تا 2 هفته ادامه داشته باشد. در بعضی موارد، فرد ممکن است بعد از ناپدید شدن علائم خود، تا 1 هفته امکان انتقال ویروس به اطرافیان خود را داشته باشد. توجه داشته باشید که وجود برخی از شرایط و بیماریها همانند نارسایی کلیه میتوانند روند درمان را طولانیتر کنند. همچنین برخی افراد بعد از ناپدید شدن علائم اصلی، به مدت یک هفته خستگی را تجربه میکنند.
جدول زمانی
جریان بیماری آنفولانزا معمولا به شرح ذیل است:
- این ویروس معمولا از طریق بینی یا دهان فرد را آلوده میکند.
- افراد مبتلا بعد از گذشت یک روز ممکن است بتوانند ویروس را به دیگران منتقل کنند.
- علائم 1 الی 2 روز پس از بروز عفونت ظاهر خواهند شد.
- احتمال انتقال ویروس 3 الی 4 روز پس از ظاهر شدن علائم، بیشترین است.
- بعد از گذشت 4 روز، تب و دردهای عضلانی بهبود مییابند.
- بعد از گذشت 1 هفته، بیشتر علائم از بین میروند.
- خطر انتقال ویروس 5 الی 7 روز پس از ظاهر شدن علائم از بین میرود.
- سرفه و خستگی ممکن است به مدت یک هفته پس از درمان باقی بمانند.
اقدامات احتیاطی
بیماری آنفولانزا معمولا جدی نبوده، اما ناخوشایند است. با این حال، برخی افراد ممکن است عوارض جدی را تجربه کرده و در بعضی موارد میتواند تهدیدکننده زندگی فرد هم باشد. عوارض آنفولانزا شامل موارد زیر میشوند:
- پنومونی باکتریایی
- کم آبی بدن
- بدتر شدن شرایط پزشکی مزمن همانند نارسایی احتقانی قلب، آسم و دیابت
- مشکلات سینوس و عفونت گوش
لازم به ذکر است که خطر ابتلا به علائم شدید و عوارض آنفولانزا در موارد زیر بیشتر است:
- بزرگسالان بالای 65 سال
- نوزادان و کودکان
- زنان باردار
- افراد مبتلا به بیماری های قلبی
- افراد مبتلا به مشکلات قفسه سینه همانند آسم یا برونشیت
- افراد مبتلا به بیماری کلیوی یا دیابت
- افرادی که استروئید مصرف میکنند
- افرادی که تحت درمان سرطان هستند
- افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف
توجه داشته باشید که گاهی اوقات نوعی آنفلوانزا همانند H5N1 یا آنفلوانزای مرغی هم شیوع پیدا خواهد کرد.
واکسن آنفولانزا
بهترین راه برای پیشگیری از بیماری آنفولانزا، انجام واکسیناسیون به صورت سالانه است. به طور کلی دو نوع واکسیناسیون وجود دارد که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد:
واکسن تزریقی آنفولانزا: یک متخصص بهداشت و درمان، تزریق واکسن آنفولانزا را معمولا در بازو انجام میدهد. این روش برای افراد بالاتر از 6 ماه از جمله افراد سالم و افرادی که شرایط پزشکی مزمن دارند مناسب است.
واکسن آنفولانزای اسپری بینی: واکسن آنفولانزای بینی شامل ویروسهای آنفولانزای زنده و ضعیف است که باعث بیماری نمیشود.
تزریق واکسن آنفولانزای فصلی
بر اساس اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، یک واکسن آنفولانزا شامل چندین واکسن برای چندین ویروس آنفلوانزا است. ویروسها عبارتند از:
- ویروس آنفلوانزا آ (H1N1)
- ویروس آنفلوانزا (H3N2)
- یک یا دو ویروس آنفلوانزا نوع B
با این حال، ویروسها با گذشت زمان سازگار شده و تغییر میکنند، به همین خاطر ممکن است دانشمندان هر سال محتوای واکسنها را تغییر دهند. توجه به این نکته مهم است که محافظت در برابر آنفولانزا، حدود 2 هفته پس از دریافت واکسیناسیون آغاز میشود.
اثرات جانبی واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا از ایمنی خوبی برخوردار بوده و نمیتواند باعث بروز بیماری آنفولانزا شود، اما ممکن است فرد پس از تزریق واکسن، عوارض جانبی زیر را تجربه کند که معمولا خفیف بوده و طی چند روز برطرف میشوند:
- درد، قرمزی و التهاب در ناحیه تزریق
- سر درد
- تب
- حالت تهوع
- دردهای عضلانی
از هر 1 میلیون نفر حدود 1 الی 2 نفر ممکن است به بیماری سندرم گیلن باره (GBS) مبتلا شوند. با این حال، افراد ممکن است بعد از ابتلا به آنفولانزا هم دچار GBS شوند و خطر ابتلا به این بیماری پس از دریافت واکسن بیشتر است. در نظر داشته باشید که احتمال بروز GBS با واکسن اسپری بینی کمتر است. در صورتی که فرد پس از انجام واکسیناسیون علائمی همانند کهیر، التهاب و دشواری تنفس را تجربه کند، باید سریعا به پزشک مراجعه کند، زیرا این وضعیت ممکن است نشانه یک واکنش آلرژیک باشد. به واکنش شدید آنافیلاکسی گفته میشود که میتواند تهدیدکننده زندگی فرد باشد. در صورتی که قبلا نسبت به این واکسن واکنش آلرژیک داشتهاید، نباید به طور مجدد نسبت به تزریق آن اقدام کنید.
واکسن آنفولانزا در بارداری
تزریق واکسن آنفولانزا در دوران بارداری بیخطر بوده و پزشکان آن را توصیه میکنند. تزریق این واکسن برای نوزادان ممنوع بوده و ابتلا به آنفولانزا میتواند برای آنها خطرناک باشد. توجه داشته باشید که تزریق واکسن آنفولانزا هم برای مادر و هم برای جنین سودمند است.
اثربخشی واکسن آنفولانزا
واکسن آنفولانزا نمیتواند به صورت 100 درصد از ابتلای افراد به این بیماری جلوگیری کند، زیرا دانشمندان نمیتوانند دقیقا پیشبینی کنند که چه نوع ویروس آنفولانزایی در طی یک فصل به وجود خواهد آمد. بر اساس اعلام مراکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، از سال 2018 تا 2019 میلادی اثر واکسن در جلوگیری از آنفولانزای نوع A و B در حدود 47 درصد بوده است. در حالت کلی، عوامل بسیاری در اثربخشی واکسن آنفولانزا نقش دارند که سن، سلامت عمومی افراد و میزان تطابق واکسن با ویروسهای شیوع شده برخی از مهمترین آنها به شمار میروند.
واکسن آنفولانزا برای سالمندان
با افزایش سن، احتمال بروز عوارض پس از ابتلا به این بیماری هم افزایش پیدا خواهد کرد. افراد مسن ممکن است به دوز بالاتری از واکسن احتیاج داشته باشند، زیرا سیستم ایمنی بدن آنها ممکن است در مقابل ویروس آنفولانزا مقاومت کمتری داشته باشند. واکسن آنفولانزا نمیتواند به صورت کامل از افراد محافظت کند، اما خطر ابتلا به این بیماری و شدت عوارض را کاهش میدهد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
توجه داشته باشید که در برخی شرایط حتما باید به پزشک مراجعه کرد، در ادامه به معرفی این موارد خواهیم پرداخت:
- نوزادان شیرخوار
- افراد بالای 65 سال
- کسانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند
- تب بالا که پس از گذشت 4 الی 5 روز کاهش پیدا نکند
- بدتر و شدیدتر شدن علائم
- افرادی که دچار تنگی نفس یا درد قفسه سینه میشوند
در حالت کلی، هر کسی که به علائم خود مشکوک است، باید جهت اطمینان به پزشک مراجعه کند.