آیا لیمو چربی خون را کاهش می دهد؟ مرز شایعه و واقعیت کجاست؟از زمانهای بسیار قدیم این باور در میان مردم شایع بوده است که لیمو به سبب ترش بودن کاهش دهنده چربی خون است و باعث کاهش وزن می شود.
باید گفت که نه فقط لیمو و نارنج بلکه تمامی مرکبات در کاهش چربی خون و کاهش وزن نقش دارند هرچند که این باور مخلوطی از شایعه و واقعیت است.
درخون دو نوع کلسترول وجود دارد: (Low-density lipoprotein (LDL که به چربی بد معروف است و (High-density lipoprotein (HDL که به چربی خوب شناخته میشود. افزایش میزانLDL خون که Hypercholesterolemia خوانده می شود و همینطور کاهش HDL باعث Dyslipidemia میشود. افزایش چربی خون یا تغیر در تعادل چریی خون به خودی خود بیماری محسوب نمیشود و علامت مشخصی ندارد اما این افزایش چربی خون میتواند خطر بیماری های قلبی-عروقی را افزایش دهد.
برای افزایش سلامتی تلاش بر این است که میزان HDL خون افزایش و LDL خون کاهش یابد. مواد غذایی خاصی قادرند که نسبت بین کلسترول خوب و بد را تنظیم کنند و میزان LDL خون را کاهش داده و HDL را افزایش دهند. برخی از این مواد غذایی عبارتند از:
۱) مواد غذایی حاوی فیبر زیاد مانند جو دو سر و غله کامل
۲) انواع ماهی بخصوص ماهیهای چرب و حاوی امگا-۳ مانند ماهی قزلآلا، ساردین، ماهی تن و ماهی آزاد
۳) گردو، بادام و سایر دانه ها
۴) روغن زیتون
۵) غذاهای با استرولهای گیاهی (چربی های گیاهی) و یا استانول مانند مارگارین، ماست و مرکبات بویژه پرتقال و آب پرتقال
۶) سبزیجات و سایر میوهها
۷) سویا
بسیاری بر این باورند که لیمو به علت ترش بودن باعث کاهش چربی خون میشود، اما تحقیقات علمی نشان میدهند که دلیل اثرات مرکبات بر کاهش چربی خون بخاطر استرولهای گیاهی و استانول و همچنین فلاونویید موجود در پوست آنهاست.
شایعه دیگری که در مورد لیمو و یا آب لیمو و سایر ترشیجات وجود دارد، در مورد کاهش وزن است. به طور کلی، کاهش وزن در صورتی انجام می شود که میزان کالری مصرفی روزانه از میزان کالری دریافتی بیشتر باشد. نوشیدن آب لیمو در این تغییر میزان کالری نقشی ندارد. تنها اگر فرد بحای نوشیدن آبمیوه های پرکالری یا نوشیدنی های قندی، آب لیموی حل شده در آب بدون شکر را استفاده کند بدلیل اینکه کالری اضافه وارد بدن خودش نکرده، می تواند امید به کاهش وزن داشته باشد. از سویی دیگر آب لیمو متابولیسم بدن را بالا می برد و همچنین باعث می شود تا فرد کالری کمتری را وارد بدن خود کند.
مزه ترش لیمو و سایر مرکبات به علت وجود اسید سیتریک موجود در آنهاست .اما باید در نظر داشت که این مطلب که لیمو و سایر مرکبات ترش مزه بخاطر ترشی درونشان باعث پایین آمدن کلسترول خون کاهش وزن می شوند افسانه ای بیش نیست.
تغییرات در سبک زندگی ازجمله کاهش وزن، تغذیه مناسب، ورزش، ترک سیگار و کاهش مصرف مشروبات الکلی می تواند به کاهش چربی خون کمک کند. البته باید توجه داشت که در افرادی که دچار چربی خون بالا هستند و یا افراد مسن گاهی علاوه بر تغییر سبک زندگی به داروهای کم کننده چربی خون هم نیاز است و باید برای کنترل چربی خون به پزشک مراجعه کنند.
در آخر باید به این نکته توجه داشت که بعضی از مواد غذایی ذکر شده که میتوانند HDL یا چربی خوب را افزایش دهند، از قبیل روغن زیتون و مغزها دارای کالری زیادی هستند و افراط در مصرف آن ها میتواند باعث افزایش وزن و به تبع آن افزایش مشکلات قلبی-عروقی شود. در ضمن، این مواد غذایی جادو نمیکنند و در صورت وجود عادات بد غذایی، مصرف سیگار، مصرف زیاد الکل، عدم تحرک و… شما هم چنان در خطر بالای ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی هستید.
باز هم تاکید میکنیم که برای آنکه که از میزان چربی خون خود مطلع شوید حتما به پزشک مراجعه کنید و با متخصص تغذیه در مورد عادات تغذیه و سبک زندگی خود مشورت کنید.