سامانه پدافندی Tor-M1

معرفی سامانه پدافندی Tor-M1 ، مسئول سرنگونی پرواز 752 اوکراین

سه روز پس از سانحه دلخراش سرنگونی پرواز شماره 752 خطوط هوایی اوکراین، مسئولین نظامی کشور اعلام کردند که این هواپیما توسط  سامانه پدافندی Tor-M1 پدافند نیروی هوافضای سپاه پاسدارن هدف قرار گرفته است. در این مطلب قصد داریم این سامانه را به شکلی مختصر معرفی کنیم.

پرواز شماره 752 خطوط هوایی اوکراین در ساعت 6:19 صبح 18 دی ماه توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه سرنگون شد و متاسفانه تعداد زیادی از هموطنانمان در این حادثه بسیار دردناک و غم انگیز،‌جان خود را از دست دادند و این مساله واکنش‌های زیادی را در داخل و خارج از کشور به دنبال داشت. سامانه پدافندی که این هواپیما را هدف قرار داد، Tor-M1 نام دارد که در ادامه با آن بیشتر آشنا خواهید شد.

سامانه پدافندی Tor-M1

توسعه سامانه پدافندی Tor به دهه 80 میلادی باز می‌گردد. در آن زمان استراتژی اتحاد جماهیر شوروی در برابر ناتو، استفاده از تجهیزات زرهی و مکانیزه در حملات پر تعداد و سریع به خطوط دشمن بود. مشکل اما هواگردهای غربی بودند که می‌توانستند با استفاده از تسلیحات هدایت دقیق خود و پشتبانی از نیروهای روی زمین در حملات شوروی اخلال ایجاد کنند. به همین دلیل شوروی به سامانه‌ای متحرک نیاز داشت که بتواند همراه ستون‌های زرهی حرکت کرده و بدون نیاز به توقف و استقرار طولانی مدت، با سرعت هر چه تمام تر با اهداف متخاصم درگیر شود.

سامانه پدافندی Tor-M1

سامانه Tor حاصل همین تفکر بود. این سامانه برای درگیری با اهدافی شامل هواپیماها، بالگردها و تسلیحات هدایت دقیق مانند انواع موشک‌ها در برد کم و ارتفاع متوسط طراحی شده است. به سامانه‌هایی مانند Tor به اختصار TLAR (Transporter-Launcher and Radar) گفته می‌شود. یعنی تمام اجزاء یک سامانه مانند رادار و پرتابگر بر روی یک خودرو قرار گرفته است. این خصوصیت به معنی قابلیت جا به جایی بسیار بالای این سامانه است. بر خلاف سامانه‌های ثابت و یا نیمه متحرک که استقرار و عملیاتی کردن آن‌ها زمان بر است، Tor می تواند در حین حرکت اهداف را شناسایی کرده و تنها چند ثانیه پس از توقف، اقدام به شلیک موشک کند.

سامانه Tor-M1 دارای دو رادار است که یکی برای کشف اهداف و دیگری برای ردگیری و رهگیری اهداف شناسایی شده مورد استفاده قرار می‌گیرد. رادار اول که یک رادار پالس داپلر با آنتن سهموی که در بالای خودرو قرار گرفته است. رادار درگیری در جلوی خودرو قرار گرفته است و  این رادار دارای آنتن آرایه فازی است. پرتابگر سامانه در بین این دو رادار قرار دارد و حاوی 8 موشک است که به صورت عمودی پرتاب می‌شوند. این خصوصیت به سامانه Tor-M1 امکان می‌دهد که با چندین هدف که از جهات مختلف در حال نزدیک شدن هستند، درگیر شود.

سامانه پدافندی Tor-M1

برخورداری از آنتن آرایه فازی و قابلیت MTI به معنی مقاومت بالای این سامانه در مقابل اقدامات متقابل الکتریکی است و این سامانه همانطور که در آزمایش‌های مختلف در روسیه نشان داده است، می‌تواند در محیط‌های تحت تاثیر اخلال الکترونیکی شدید به خوبی عمل کند. با توجه به صحبت‌هایی که در مورد ایجاد اخلال بر روی سامانه پدافندی مطرح می‌شود، حتی اگر دشمن بتواند از چنین فاصله زیادی اقدام به جنگ الکترونیک کند (که چنین چیزی اساسا با توجه به قابلیت‌های جنگ الکترونیک آمریکا، بدون نفوذ به عمق خاک ایران امکان پذیر نیست)، این سامانه از مقاومت بالایی در مقابل این اقدامات برخوردار است. به علاوه رادار شناسایی سامانه Tor-M1 از قابلیت تمایز بین اهداف مختلف (هواپیما، بالگرد، تسلیحات که شامل موشک‌های کروز هم می‌شود و اهداف ناشناس) برخوردار است تا بتواند این اهداف را بر اساس خطر اولویت بندی کند. بنابراین اشتباه گرفتن یک هواپیمای مسافربری با یک موشک کروز که دارای سطح مقطع و سرعت متفاوتی هستند منطقی به نظر نمی‌رسد و تنها توضیح می‌تواند وقوع خطای فاحش انسانی باشد.

سامانه پدافندی Tor-M1

سامانه Tor-M1 مانند دیگر سامانه‌های هم نسل خود دارای سیستم آنالوگ است و این یعنی امکان هک کردن این سامانه که فاقد سیستم‌های دیجیتال است نیز وجود ندارد. بناراین فرضیه هک شدن سامانه نیز فاقد اعتبار است.

سامانه پدافندی Tor-M1

ایران در سال 2005 قراردادی برای خرید 29 سامانه Tor-M1 را با روسیه امضاء رساند و این سامانه‌ها اکنون در اختیار نیروی هوافضا سپاه پاسدارن قرار دارند. جدای از سانحه سرنگونی پرواز 752، سامانه Tor در میدان نبرد عملکرد قابل قبولی را ارائه کرده است. نویسنده نشریه روسی “زرادخانه سرزمین پدری” (Arsenal of the Fatherland)، در مطلبی به این موضوع اشاره کرد که عملکرد سامانه Tor-M2U در سوریه حتی از سامانه مدرن تر پانتسیر هم بهتره بوده است و در حالی که نرخ موفقیت پانتسیر تنها 19 درصد بوده است، این میزان برای Tor M2U در مقابل اهداف مشابه 80 درصد بوده است. گفتنی است که Tor M2U مدل جدیدتر این سامانه است و نسبت به Tor-M1 در خدمت ایران توانایی بیشتری دارد.

سامانه Tor-M1 معمولا در ترکیب با دیگر سامانه‌های پدافندی شوروی/روسیه مورد استفاده قرار می‌گیرد و از طریق واحدهای فرماندهی با سامانه‌های ارتفاع پایین نظیر پانتسیر یا اوسا و سامانه‌های ارتفاع بالا مانند S-300 هماهنگ و یکپارچه می‌شود. به همین دلیل می‌توان از این سامانه در ترکیب با دیگر سامانه‌ها و رادارها و در نقش دفاع نقطه‌ای برای حفاظت از مناطق حساس استفاده کرد. در چنین شرایطی هماهنگی با رادارهای دارای برد و ارتفاع شناسایی بالا برای کشف سریع تر و موثر تر اهداف حائز اهمیت است. از آن جایی که این سامانه از اساس برای درگیری سریع با اهداف طراحی شده است، به کارگیری آن در شرایط حساس، مستقل از شبکه پدافندی و در مسیر عبور هواگردهای تجاری می‌تواند منجر به فاجعه‌ای نظیر سرنگونی هواپیمای اوکراینی شود.

پاسخ بدهید

وارد کردن نام و ایمیل اجباری است | در سایت ثبت نام کنید یا وارد شوید و بدون وارد کردن مشخصات نظر خود را ثبت کنید *

*

29 دیدگاه

  1. این حادثه دلحراش تقصیر شخص سپاه بود .
    اونا 2 تا موشک شلیک کردن به پایگاه نظامی امریکایی در عراق با فاصله زمانی ولی هیچ مخابره ای با فرودگاه یا بقیه جاها نداشتن. این ربطی به امریکا یا روسیه هک نداره
    با تشکر از کارشناسایه اوکراینی و کانادیی فهمیدن که موشک فبل برخورد با هواپیما منفجر شده,یافتن ترکش تویه بدنیه هواپیما هم حکایت همین موضعه.
    پس اینا شلیک کردن و چون مخابره ای با هیچکجا نداشتن و خبری از هواپیما در حال اوج نداشتن , موشک رو تویه هوا ترکندن که اسیبی نزنه که دیگه دیر شده بوده. ترکشش باعث کشته شدن درجا خدمه شده.
    به قول ایت الله خامنه ای که تویه حادثه دلخراش خلیج فارس که امریکا مدعی شد اشتباه کرده ایشون گفتن غلط کرده الان هم اینا هم غلط کردن و به نظرم باید فرمانده سپاه عزل شه و هر کسی تقصیر داره باید اعدام شه.
    گچت جان چیزی نگفتم که تایید نکنی.

  2. وقتی نمیخای قبول کنی ۹۹درصد مردم دیگه مخالفن و به بن بست رسیدی و دیگه همه چیز داره تموم میشه ..

  3. اینجا هم ساندیس خورای مزدور ریختن و سعی میکنن با توهمات و دروغهاشون، ذهن مردم رو فاسد کنن‌. نه اخوی خودتی…. دیگه مردم شنا رو شناختن

  4. یه فرضیه وجود داره که قبل از برخورد موشک کل سیستم های راداری هواپیما قطع شده همین امر باعث میشه این سامانه که هیچ پالسی رو از هواپیما جهت تشخیص مسافربری یا جنگی بودنش رو دریافت نمیکنه هواپیما رو با موشک کروز اشتباه بگیره
    حالا سئوال پیش میاد که پشت پرده قطع کردن کلیه سیستم های راداری هواپیما کدوم شخص نهاد یا کشور بوده

  5. این سامانه روسی هست چجوری میگفتن امریکا هکش کرده

  6. عجب ادعا های عجیبی !!
    وقتی مسئولین نظامی میگن احتمال جنگال هست حتما خودشون میتونن تشخیص بدن که سیستمشون قابل اختلال هست یا نه
    به علاوه این که شما تصورتون اینه که آمریکاییه پاشه بیاد ایران درصورتی که لازم نیست اون بیاد…

  7. گجت نیوز عزیز لطفا تایید کنید، چون دارم حقیقت رو بدون توهین می گم

    راستی می خواستن ماست مالیش کنند

    اگر مسیر داخلی بود، حتما ماست مالی می شد!

    الان هم چون می دونستند نمی تونن با صدا و سیما به مردم جهان دروغ بگن، به بدترین شکل ممکن بعد از 3 روز کتمان، مجبور به پذیرش اقدام خفت بار خود شدند

    بقیش رو 2 تا لینک بسیار تامل برانگیز از وبسایت های داخلی می زارم، خودتون قضاوت کنید :

    1- https://www.farsnews.com/news/13981019000603/

    چکیده : ما در این عملیات دنبال کشتن کسی نبودیم، اگرچه حتما ده‌ها نفر کشته و زخمی شده‌اند.

    2- https://www.khabaronline.ir/news/1341688/

    چکیده : وی گفت:‌این بار ما برمبنای تلفات انسانی هدف‌گذاری نکردیم؛ هدف ما کشتن سربازان دشمن نبود و برای‌مان اهمیتی هم نداشت.

    مثل آب خوردن دروغ می گن و معلومه که مردم بهشون اعتماد ندارند

    باید گریست

    با سپاس

    • اگه میخواستن دروغ بگند که مسئولیتش رو قبول نمی‌کردند، شما ذاتا به همه چیز بد بینید.
      با سپاس.

      • چرا داری شعر میگی رضا جان اوکراین نبود ماس مالیش میکردن

      • شما حافظه خوبی نداری

        مثل اینکه روزهای اول رو یادت نمیاد!!!

        176 نفر کشته شده بودند بعدا افتخار می کردند که موشک به کمپ های امریکایی زدند!!!

        3 روز کتمان!!!

        3 روز دروغ!!!

        عزیزم شما مثل اینکه خیلی خوشبین هستی!!!

        ماجرای قتل های زنجیره ای رو ببین الان مسوبینش دارن در دانشگاه تدریس می کنند؟؟؟!!!!!!!!!!! اینها همه دروغ هست!!!!!! نه عزیزم همه واقعیت هست، ولی شما چشمات رو بستی!

        در یک مورد، یارو 4 نفر از نویسندگان و شاعران رو با دستای خودش کشته، بعد به جای اینکه درجا اعدام بشه الان داره راست راست راه میره

        واقعیت معلوم هست و شما نمی خوای ببینی، البته هر کس از سیستم حقوق بابت هیچ میگیره، چنین نظراتی داره

        عین واقعیت بیان شد، لطفا چاپ کنید

        با سپاس

    • اوووووم خیلی قابل تعمل بود حرفاتو
      دمکراسی،دمکراسی لطفاااااا

  8. کدومش مال ایرانه؟هیچ کدومش مال ایران نیست ابن عکسا

  9. تا انتها مطالعه شود

    در چندروز گذشته شایعه اختلال در پدافند توسط امریکا به صورت بسیار هدفمند …. سر زبون ها افتاد بنده با 2عزیز نخبه ارشد مخابرات که سابقه حضور در شرکت های تولید تجهیزات راداری و جنگ الکترونیک را داشته ند صحبت کردم. خلاصه بحث:

    سامانه های انالوگ احتمال جنگ الکترونیک بسیار پایینی دارند و تقریبا غیرممکن است درصورت احتمال بسیار ضعیف برای اختلال در این سیستم ها باید با جنگنده های مجهز به سیستم اخلالگر به زیر 100 کیلومتری پدافند نزدیک بشن و برای این منظور ابتدا باید از مرزها عبور کنند که محاله هیچکدوم از سیستم های راداری ما اونا رو شناسایی نکرده باشند….. درصورت شلیک موشک از خارج از مرز هم به همین صورت. چطور یک موشک در ابعاد کروز به صورت یهویی وارد تهران شده و توسط هیچکدوم از سامانه های راداری تشخیص داده نشده(به گفته اپراتور که هواپیما رو با یک موشک اشتباه گرفته بود)

    دلایل این افراد برای تمام فرضیه ها به شدت خنده دار و غیرعلمی هست به حدی که داخل هیچ رسانه بین المللی بازتاب داده نشده چون خودشون میدونند باعث خنده ی جهان میشن. بنابراین ویدیو ها و دلایل خودشون رو داخل تلگرام و شبکه های مشابه که افراد نااگاه حضور دارند منتشر میکنند.

  10. وحشتناکه وحشتناک . کشتن آدمهای بیگناه در یک وسیله نقلیه هوایی . هر کس با هر مقامی اینکار رو کرده باید مجازات بشه