اخیرا پس از 24 سال شاهد توقف تولید یک مدل پراید بودهایم، اما هنوز هم بازار خرید و فروش این خودرو داغ است و تقاضای زیاد باعث شد تا قیمت آن به 60 میلیون تومان افزایش پیدا کند.
جواد سلیمانی، مدیرعامل شرکت خودروسازی سایپا اخیرا اعلام کرد تولید پراید 132 از اوایل دی 98 متوقف شده است و بر اساس اعلام قبلی در ماههای آینده شاهد توقف تولید خودروهای پراید 111 و پراید 131 خواهیم بود. در همین شرایط هماکنون قیمت پراید به 60 میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. این در حالی است که قدمت پراید در بازار ایران به 24 سال میرسد و در بازارهای خارجی اکثر خودروها قدمتی کمتر از 10 سال دارند. به طور کلی باید پراید را ارزانترین خودرو بازار انحصاری کشور دانست و مدیران سایپا نیز تیبا را به عنوان جایگزین این خودرو در نظر گرفتهاند.
در همین رابطه فربد زاوه، کارشناس خودرو عنوان کرد این احتمال وجود دارد که خودروسازان داخلی پراید را با اندکی تغییرات ظاهری و با نام جدید باز هم روانه بازار کنند؛ چراکه قدرت خرید بسیاری از مردم ایران با وضعیت فعلی در سطح پایینی قرار دارد و نمیتوانند جز پراید خودرو دیگری را خریداری کنند. گفتنی است بر اساس اعلام بانک مرکزی حدود 51 درصد مردم ایران قادر به خرید پراید نبوده و در حال حاضر مالک هیچ نوع خودرویی نیستند.
نگاهی به تاریخچه حضور پراید در ایران
بسیاری بر این باورند که برای نخستین بار پراید در کره جنوبی به تولید رسیده است، اما پراید را باید همان مزدا 121 دانست که در ابتدا در کشور ژاپن به تولید رسیده و پس از مدتی با نام فورد فستیوا در بازار آمریکای شمالی عرضه شد. مزدا 121 یا همان فورد فستیوا در سال 1986 به دلیل نقصهای فراوان لقب ناامنترین خودرو آمریکا را از آن خود کرد. تولید این خودرو در سال 1987 در شرکت کیاموتورز آغاز شد و در سالهای ابتدایی دهه 1370 شاهد عرضه پراید از سوی کیاموتورز در بازار ایران بودیم. در سال 2000 نیز تولید پراید در کره جنوبی متوقف شد و کیا ریو به جای آن تولید و روانه بازار گردید. سرانجام در سال 2001 شرکت سایپا لیسانس این محصول را به صورت رسمی خریداری کرد که تا به امروز بیش از 2 دهه شاهد تولید و عرضه آن به بازار ایران بودیم.
7 مدل پراید در ایران تولید شد
شرکت سایپا از سال 1372 به صورت رسمی پراید را به تولید رساند و توانست با ایجاد مجموعهای از قطعهسازان فنی و با حمایت قطعهسازان بخش خصوصی، این خودرو را با نامهای مختلف در 7 مدل نسیم (هاچبک)، صبا (سدان)، سایپا 132، سایپا 131، سایپا 111، سایپا 141 و سایپا 151 (پراید وانت) تولید و به بازار ایران عرضه کند. البته طی سالهای گذشته ایمنی و کیفیت پراید مورد نقد قرار گرفته است و به همین دلیل گروه سایپا پلتفرم قبلی آن را متوقف و این خودرو را بر روی پلتفرم X100 به تولید رساند. از این رو خودروهای سایپا 111، سایپا 131، سایپا 132 و سایپا 141 با پلتفرم جدید X100 تولید و به بازار عرضه شدند، اما باز هم سطح امنیتی این خودروها ارتقا پیدا نکرد.
پراید بلای جان ایرانیان
انتقادات از مشکلات فنی و ایمنی خودرو پراید از اوایل دهه 90 افزایش پیدا کرد. در همین راستا رئیس سازمان پزشکی قانونی ایران در سال 1392 اعلام کرد این خودرو در میان سایر وسایل نقلیه در کشته شدن سرنشینان خودرو رکورددار است و طبق آمار این سازمان حدود 2 هزار و 454 نفر در سال 92 در تصادف رانندگی جان باختند که 13.6 درصد از تصادفات منجر به فوت به پراید اختصاص داشت.
در همین راستا در دورهای مقرر شده بود تا بر اساس طرح پلیس راهنمایی و رانندگی خودروهای پراید فقط اجازه تردد در جادههای درونشهری را داشته باشند و ورود به جادههای برونشهری برای آنها ممنوع شود، اما از آنجایی که بسیاری از مردم مالک این خودرو هستند، اجرای این طرح مشکلات زیادی را برای مردم به وجود میآورد و به همین دلیل از اجرای آن جلوگیری شد.
علاوه بر این سازمان استاندارد لیستی را منتشر کرد که بر اساس آن خودروهای پراید، پژو 405 و ام وی ام 110 به عنوان بیکیفیتتین خودروهای داخلی محسوب میشدند. همچنین طی ماههای گذشته رئیس پلیس راهور ناجا اعلام کرده بود سهم خودروسازان در تصادفات زیاد است؛ چراکه آنها ارابه مرگ را تولید و روانه بازار میکنند. سردار سید کمال هادیانفر علاوه بر انتقاد از خودروهای ایرانی به خصوص از پراید، تاکید کرد باید از تردد چنین خودروهایی جلوگیری شود.
ماجرای توقف تولید پراید
وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال 96 از توقف تولید پراید در سال 97 خبر داده بود که البته به واسطه آن طرح تولید پراید 111 در شهریور سال 96 متوقف شد، اما این روند توقف فقط 1 ماه دوام داشت و سایپا با انتقال خطوط تولید این خودرو از کاشان به تهران مجددا آن را به تولید رساند. در آبان 98 مدیرعامل سایپا اعلام کرد فرایند توقف تولید پراید از بهمن 97 شروع شده و در تیر 99 به صورت کامل از رده خارج خواهد شد. طبق این گفتهها تولید پراید 132 در دی 98، سایپا 11 در اردیبهشت 99 و سایپا 131 نیز در تیر 99 به صورت کامل متوقف میشود. هرچند مدیرعامل سایپا اعلام کرد تولید پراید برای عرضه به بازار ایران متوقف میشود، اما تولید آن برای صادرات به خارج از کشور همچنان ادامه دارد. توقف تولید پراید در شرایطی انجام شده است که طی روزهای گذشته قیمت پراید 151 به 61 میلیون افزایش پیدا کرده و این در حالی است که قیمت آن در ابتدای دی حدود 54 میلیون تومان بود.
احتمال تولید پراید با اسم جدید
فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در همین رابطه عنوان کرد تا هنگامی که درهای کشور بر روی صنعت خودروسازی کشور بسته باشد و شاهد بازار رقابتی نباشیم، احتمال توقف تولید خودرو بیکیفیتی مانند پراید بعید به نظر میرسد و با شرایط فعلی بازار باید خداحافظی با این خودرو را بعید دانست. این کارشناسان صنعت خودرو در ادامه بیان کرد:
بارها شنیدهایم که قرار است تولید پراید متوقف شود، اما خودروسازان داخلی هیچوقت به طور کامل با این خودروهای قدیمی خداحافظی نمیکنند و با انجام تغییراتی جزئی در این خودروها مدلهای جدید آنها را روانه بازار میکنند. در واقع هیچ نوع تغییری در کیفیت خودروها انجام نمیشود و فقط تغییراتی در ظاهر آنها ایجاد شده و نام جدید برای آنها انتخاب میشود و بار دیگر به بازار عرضه میشوند که به احتمال زیاد این داستان در مورد پراید نیز اتفاق خواهد افتاد.
فربد زواه در پاسخ به این سوال که چرا مشتریان همچنان خواهان خرید پراید هستند و قیمت آن نیز در حال افزایش است پاسخ داد:
دلیل استقبال از این خودرو را میتوان بسته بودن دست مردم برای انتخاب و پایین بودن قیمت پراید نسبت به سایر محصولات داخلی در کشور دانست.