دنباله دار بوریسوف هیچ پیامی از موجودات فضایی برای ما ندارد!

دنباله دار بوریسوف که با نام رسمی “2I/Borisov” شناخته می‌شود، چیزی در حدود یک سال است که مورد توجه دانشمندان حوزه حیات فرازمینی قرار گرفته و این‌طور که به نظر می‌رسد، موجودات فضایی پیامی را از طریق این سنگ بین ستاره‌ای برای ما نفرستاده‌اند.

دنباله دار بوریسوف یا همان “2I/Borisov” یک جرم آسمانی عجیب و غریب است که به عنوان دومین جسم بین ستاره‌ای که از جایی خارج از منظومه شمسی وارد منظومه ما شده، شناخته می‌شود. از سال پیش تاکنون دنباله‌دار مورد نظر سوالات زیادی را در ذهن دانشمندان حوزه حیات فرازمینی و کیهان شناسان به وجود آورد که اصلی‌ترین آن‌ها، به احتمال وجود پیامی بیگانه در این سنگ آسمانی مربوط بود. با این حال تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که دنباله دار بوریسوف ظاهرا هیچ نشانه‌ای از تکنولوژی فرازمینی را به مجموعه ستاره‌ای ما نیاورده است.

تحقیقات در مورد دنباله دار بوریسوف

دانشمندان پروژه “Breakthrough Listen”، از زیرمجموعه‌های ستی یا همان موسسه جستجوی هوش فرازمینی (SETI) اخیرا اعلام کرده‌اند که بررسی دنباله‌دار عجیب بوریسوف نتایج هیجان‌انگیزی به دنبال نداشته است. سال گذشته بود که این جرم آسمانی به خاطر مبدا خود که به جایی خارج از منظومه شمسی مربوط می‌شد، خبرساز شده بود. همان‌طور که اشاره کردیم، بسیاری از شیفتگان دنیای ستاره شناسی با پیدا شدن سنگی که از اعماق فضا به منظومه ما آمده هیجان‌زده شده بودند و این امید به وجود آمده بود که شاید نشانه‌های حیات فرازمینی در بوریسوف وجود داشته باشد.

محققان ستی دنباله دار بوریسوف را در جستجوی سیگنال‌هایی تکنولوژیکی آنالیز کرده بودند و نتایج بررسی‌های خود را در جلسه ماهانه انجمن پیشبرد علوم آمریکا (AAAS) که در این فوریه برگزار شده بود، ارائه کردند. در این جلسه اشاره شد که سنگ آسمانی مورد نظر حاوی هیچ پیامی که برای زمینیان قابل‌تحلیل و پردازش باشد، نیست و اگر هم حیات فرازمینی و یا حتی نشانه‌هایی کوچک از موجودات فضایی در بوریسوف وجود داشته باشد، ما هنوز قادر به کشف آن نیستیم.

استیو کرافت (Steve Croft)، ستاره شناسی از مرکز ستی برکلی می‌گوید که اگر سفرهای بین ستاره‌ای ممکن باشد و اگر تمدن‌های فضایی وجود داشته باشند و همچنین، اگر این تمدن‌ها کوچک‌ترین علاقه‌ای برای اکتشاف فضای اطراف خود داشته باشند، این احتمال که بخشی از اجرام آسمانی موجود در فضا اجسامی مصنوعی هستند وجود دارد؛ البته تمامی این‌ها فرض هستند و ما نمی‌توانیم با یقین چنین فرضیاتی را تایید کنیم.

فرضیاتی این‌چنینی باعث می‌شوند تا بخشی از تحقیقات دانشمندان بر روی جستجوی نشانه‌هایی از این اجرام مصنوعی متمرکز شود. وقت و انرژی هم که صرف بررسی دنباله دار بوریسوف شده جزو این تحقیقات است. این دنباله‌دار دومین جرم آسمانی بوده که مبدائی فراخورشیدی دارد و پیش از این تنها یک جسم دیگر به نام اومواموا (Oumuamua) در کل منظومه شمسی کشف شده بود که متعلق به فضای بین ستاره‌ای بود.

تصویری خیالی از اومواموا

در زمان کشف اومواموا هم محققان در کنار هیجان و کنجکاوی‌های موجود، این سوال بزرگ را مطرح کردند که آیا این جرم آسمانی می‌تواند یک سفینه فضایی موجودات بیگانه باشد یا خیر؟ سوالاتی از این دست مخاطب را بیشتر به یاد فیلم‌های علمی تخیلی می‌اندازد، اما در چنین مواقعی محققان تلاش می‌کنند که با دیدی باز و بدون فرضیات محدود کننده به ماجرا نگاه کنند و هیچ احتمالی را دست‌کم نگیرند.

البته تحقیقات انجام شده بر روی اومواموا ایده ارتباط آن با موجودات فضایی را رد کرد؛ درست شبیه به آنالیزهای انجام شده بر روی دنباله دار بوریسوف، دانشمندان ستی احتمال انتشار سیگنال‌های تکنولوژیکی از جرم آسمانی اومواموا را بررسی کردند و هیچ پیام رادیویی عجیب و غریب و غیرمعمولی از آن دریافت نشد.

تکنیک‌های مشابه مورد استفاده برای تحلیل رد سیگنال‌های رادیویی مربوط به جرم آسمانی 2I/Borisov هم نتیجه خاصی را به همراه نداشتند؛ با این وجود محققان اعلام کرده‌اند که این به معنی پایان ماجرا و یا طبیعی بودن بوریسوف و اومواموا نیست. تنها نتیجه‌گیری درست از بی‌ثمر بودن تحلیل‌های ستی این است که اجرام مورد نظر امواج الکترومغناطیسی که در بین دستگاه‌های ساخت بشر رایج هستند را به وجود نمی‌آورند و نمی‌توان از این مسئله نتیجه گرفت که به طور مطلق بوریسوف و اومواموا به هیچ نوع تکنولوژی فرازمینی مرتبط نیستند.

دیگر تحقیقات ستی

جالب است بدانیم که بررسی‌های مربوط به دنباله دار بوریسوف تنها بخش کوچکی از تحقیقات عظیم ستی در سراسر جهان است. در جلسه اخیر AAAS حجمی باورنکردنی از داده‌، معادل 2⁵⁰ بایت، حاصل تحقیقات ستی رصدخانه‌های آمریکا و استرالیا منتشر شد و با اینکه تحلیل اطلاعات مربوط به سنگ آسمانی بوریسوف نتیجه‌ای به همراه نداشته، کسی نمی‌داند که در این حجم از داده منتشر شده چه اطلاعات شگفت‌انگیزی وجود دارد. به همین دلیل دانشمندان ستی از عموم علاقه‌مندان درخواست کرده‌اند که در تحلیل داده‌های موجود به کمک پروژه ستی بیایند.

این دانشمندان امیدوارند که کمک عموم علاقه‌مندان، به اکتشافات شگفت‌انگیزی منجر شود و حتی در صورت پیدا نشدن نشانه‌های حیات فرازمینی، ممکن است این بررسی‌ها به کشف پدیده‌های کیهانی مختلف کمک کنند.

در مقاله‌ای که مدتی پیش منتشر شد، داده‌های مربوط به 20 ستاره اطراف زمین و اجرام آسمانی این ستاره‌ها که در منطقه عبوری زمین (ETZ) قرار گرفته بودند، مورد بررسی قرار گرفت؛ در این منطقه امکان دیدن زمین به هنگام عبور از مقابل خورشید وجود دارد و از آنجایی که تاکنون سیاره‌های فراخورشیدی مورد توجه دانشمندان، به این روش کشف شده‌اند، انتظار می‌رود که موجودات فضایی هم در منطقه مورد نظر قادر به کشف زمین باشند.

سوفیا شیخ (Sofia Sheikh) از دانشگاه ایالتی پنسیلوانیای آمریکا که سرپرستی این مقاله را بر عهده داشت، اظهار کرده که تحقیقات او و تیمش در پیدا کردن نشانه‌های رادیویی موجودات فضایی موفق نبوده، اما چنین اتفاقی نباید باعث از بین رفتن اشتیاق در میان دانشمندان حوزه ستی شود.

این در حالی است که تجهیزات مورد استفاده موسسه ستی و محققان حوزه حیات فرازمینی در سراسر جهان روز به روز پیشرفته‌تر می‌شوند و به تازگی مسئولان مرکز تحقیقاتی دولتی NRAO اعلام کرده‌اند که در آینده نزدیک با موسسه ستی همکاری‌های بیشتری خواهند کرد و تجهیزات مربوط به تحقیقات جستجوی هوش فرازمینی را به تلسکوپ‌های رادیویی خود اضافه می‌کنند.

البته تضمینی نیست که چنین امکانات و همکاری‌هایی در آینده حتما به کشف حیات فرازمینی منجر می‌شوند، اما همان‌طور که دانشمندان ستی گفته‌اند، حداقل دستاورد پژوهش‌های موسسه جستجوی هوش فرازمینی، مشخص کردن قسمت‌هایی از فضا است که موجودات بیگانه در آن‌ها قرار نگرفته‌اند.