شهاب سنگی که یکی از اولین سکونتگاه های انسان را نابود کرد!

یکی از اولین سکونتگاه های انسان در کشور سوریه کنونی قرار گرفته و تحقیقات جدید دانشمندان نشان می‌دهد که این زیست‌گاه انسان‌های ابتدایی توسط یک شهاب سنگ عظیم از بین رفته است. در ادامه به بررسی این اتفاق مهم تاریخی می‌پردازیم.

اولین سکونتگاه های انسان مکان‌هایی بودند که بشریت برای نخستین بار در آن‌ها به صورت منظم در کنار یکدیگر زندگی کرد. یکی از این مکان‌ها در سوریه کنونی قرار گرفته و محققان به تازگی دریافته‌اند که این مکان به احتمال قوی توسط یک سنگ آسمانی ویرانگر نابود شده است. با گجت نیوز همراه باشید تا ماجرای این اتفاق ناگوار را بررسی کنیم.

ماجرای نابودی یکی از اولین سکونتگاه های انسان

در کنار جنگ داخلی و درگیری‌های گسترده در کشور سوریه، جالب است بدانیم که این کشور خانه برخی از مهم‌ترین اتفاقات تاریخی، فرهنگی و اجتماعی جهان بوده و یکی از اولین سکونتگاه های انسان در منطقه ابو هریره (Abu Hureyra) سوریه واقع شده است. این منطقه اخیرا توجه محققان دانشگاه سانتا باربارا کالیفرنیا را به خود جلب کرده و بر اساس گزارشی که از این دانشگاه منتشر شده، به نظر می‌رسد که این سکونتگاه اولیه توسط یک شهاب سنگ ویرانگر از بین رفته است.

محققان در آثار و بقایایی که از ابو هریره کشف کردند، مقدار زیادی شیشه مذاب یافتند که بر روی استخوان موجودات و ساختمان‌ها وجود داشت. البته اولین توضیحی که با پیدا کردن مواد مذاب در آثار باستانی به ذهن دانشمندان خطور می‌کند، به سنگ‌های فضایی مربوط نمی‌شود و قبل از این بسیار اتفاق افتاده که در بقایای باستانی کشف شده، مواد مذاب در اشکال مختلف وجود داشته باشند.

با این حال ترکیب شیشه مذاب کشف شده در یکی از اولین سکونتگاه های انسان با آنچه که دانشمندان از قبل می‌شناسند و در مواد مختلف می‌بینند، تفاوت داشته و به نظر می‌رسد که این شیشه‌های مذاب از طریق آتش‌های انسانی، فوران آتش‌فشان، اصابت رعد و برق و هر روش دیگری به غیر از سقوط شهاب سنگ، به وجود نیامده‌اند.

شماتیک منطقه ابو هریره، یکی از اولین سکونتگاه های انسان های اولیه

شیشه مذاب ابو هریره حاوی مواد معدنی کورندوم (corundum)، مولایت (mullite) و ساسسایت (suessite) بود؛ ساسسایت به صورت معمول در شهاب سنگ‌هایی که در عصر حاضر کشف شده‌اند، یافت می‌شود و ساسسایت زمینی به قدری کمیاب است که می‌توان با اطمینان از فرازمینی بودن آن صحبت کرد. این احتمال مطرح شده که ساسسایت ابو هریره در تکه‌های به جا مانده از یک ستاره دنباله‌دار، به شکل شهاب سنگ درآمده و به محل زندگی انسان‌های دوران باستان اصابت کرده است.

از طرف دیگر دمای ذوب هر یک از مواد معدنی یافت شده در شیشه مذاب ابو هریره به ترتیب 2044، 1840 و 2300 درجه سانتی‌گراد ‌است و چنین دماهای فوق‌العاده بالایی به غیر از اجرامی که وارد اتمسفر زمین می‌شوند، در کمتر جایی رخ می‌دهد؛ بنابراین می‌توان با توجه به ترکیب مواد معدنی شیشه مذاب ابوهریره و همچنین دمای ذوب بالای ترکیبات، این احتمال قوی را مطرح کرد که در 12800 سال پیش تکه‌هایی از یک ستاره دنباله‌دار متلاشی شده وارد جو سیاره شده‌اند و بر روی یکی از اولین سکونتگاه های انسان فرود آمده‌اند.

تصاویر میکروسکوپی ترکیبات معدنی یافت شده در شیشه ابو هریره

محققان دانشگاه سانتا باربارا در این رابطه گفته‌اند که شکل‌گیری شیشه ابو هریره به نظر مستلزم وجود شرایط دمایی شدید و فوق‌العاده ناگهانی بوده که در برخورد شهاب سنگ‌ها با زمین رخ می‌دهند. البته این اولین باری نیست که یک شهاب سنگ با محل زندگی انسان‌ها برخورد می‌کند و همان‌طور که محققان دانشگاه کالیفرنیا با بررسی پژوهش‌های انجام شده در دهه‌های اخیر نتیجه‌گیری کرده‌اند، حداقل در چهار قاره کره زمین چنین اتفاقاتی رخ داده است.

البته بررسی این نمونه‌های برخورد شهاب سنگ با زمین تنها از لحاظ زمین شناسی اهمیت ندارد و انتظار می‌رود که با شکل دادن به تصویری کلی از مکان‌های برخورد در سراسر زمین و همچنین زمان‌های مختلف این اتفاقات در تاریخ بشر، بتوان این مسئله را مشخص کرد که چه زمانی انسان‌ها از شکار کردن و زندگی انفرادی دست برداشتند و تصمیم به زندگی گروهی و اجتماعی گرفتند.

تحقیقاتی وجود دارند که برخورد سنگ‌های آسمانی با زمین را یکی از عوامل تاثیر گذار و حتی حیاتی بر شروع کشاورزی توسط انسان‌ها می‌دانند. از بین رفتن وابستگی کامل انسان‌ها به شکار و شروع فعالیت‌های کشاورزی یکی از مهم‌ترین تغییرات فرهنگی رخ داده در تاریخ بشریت است و برخی دانشمندان نظریه داده‌اند که تغییرات آب و هوایی رخ داده پس از برخورد شهاب سنگ‌های گوناگون با زمین، انسان‌ها را مجبور کرده که دست از شکار بردارند و به کشاورزی روی آورند.

شواهدی از انجام فعالیت‌های کشاورزی و کمتر شدن شکار در منطقه ابو هریره

با تکمیل شدن سد تقبا (Taqba Dam) در سال 1973، منطقه ابو هریره هم‌اکنون کامل زیر آب است و اگر متخصصان باستان شناسی قبل از ساخت سد شواهد گوناگونی از این منطقه جمع‌آوری نمی‌کردند، امکان انجام بررسی‌های اخیر و مشخص کردن ارتباط بین اولین انسان‌های کشاورز و سنگ‌های آسمانی وجود نداشت. از طرف دیگر همچنان امکان فرستادن غواص به منطقه ابو هریره و جمع‌آوری شواهد گوناگون از مکان مورد نظر وجود دارد و باید در کنار فراهم شدن امکانات و بودجه‌های لازم، اجازه‌های مورد نیاز از مقامات محلی اخذ شود.