حشرات مریخی و خزندگان فرازمینی بر روی سیاره سرخ قرار دارند؛ این ادعای دانشمندی آمریکایی بوده که با بررسی تصاویر کاوشگرهای ناسا بر روی مریخ، مطرح شده است؛ اما این ادعا میتواند درست باشد؟
حشرات مریخی موضوع یکی از تازهترین ادعاهای مطرح شده در مورد حیات فرازمینی هستند که این بار از زبان یک پروفسور دانشگاه اوهایو آمریکا شنیده شدهاند. این محقق ادعا کرده که با بررسی تصاویر ثبت شده توسط مریخنورد ناسا، شواهدی از وجود خزندگان و حشرات بر روی سیاره سرخ کشف کرده که نشان دهنده وجود حیات بیگانه بر روی این سیاره هستند. این صحبتها جنجال زیادی در میان علاقهمندان به بحث حیات فرازمینی به پا کرده و در ادامه قصد داریم تا درستی ادعای دانشمند آمریکایی را بررسی کنیم. با گجت نیوز همراه باشید.
شواهد حشرات مریخی
ویلیام روموزر (William Romoser)، متخصص حشره شناسی و آربویرولوژی (علم بررسی انتقال ویروس در بندپایان) از دانشگاه اوهایو است که با بررسی تصاویر ثبت شده توسط مریخنوردهای ناسا، ادعای وجود حیات بر روی سیاره همسایه ما در گذشته و حال حاضر را مطرح کرده است. با اینکه محققان دیگر ادعای روموزر را رد کردهاند، این دانشمند میگوید که تصاویر ناسا، وجود جانداران خزنده و حشرات زنبور مانند زنده و همچنین بقایای فسیل شده این جانداران بر روی مریخ را ثابت میکنند.
روموزر در این رابطه گفته که تنوع حشرات مریخی زیاد بوده و ویژگیهای مشابه مختلفی بین آنها و جانداران زمینی وجود دارد؛ ویژگیهایی مثل وجود بال، خم شدن بال، ساختارهای گوناگون پا و همچنین توانایی پرواز سریع!
وقتی مخاطبی عادی مثل من، در ابتدا به صحبتهای دانشمندی مانند روموزر گوش میدهد و سپس تصاویر مورد نظر این محقق را میبیند، قبول این ادعا که شکلهایی شبیه به حشرات مریخی در تصویر وجود دارند کار سختی نیست؛ اما همانطور که دیوید مدیسون (David Maddison)، متخصص زیست شناسی تلفیقی از دانشگاه ایالتی اورگان گفته، صحبتهای روموزر نمونه واضحی از پدیده پاریدولیا (pareidolia) است. این پدیده هنگامی اتفاق میافتد که افراد الگوهای مشخصی را در دادههای تصادفی مشاهده میکنند.
مدیسون در یکی از ایمیلهایش در مورد ادعای روموزر میگوید که خود او هم به پدیده پاریدولیا دچار شده و از آنجایی که چندین سال است که به عنوان یک زیست شناس تلفیقی بر روی حشراتی مثل سوسک تمرکز داشته و چنین جاندارانی را جمعآوری کرده، در ذهنش نوعی پاریدولیا در مورد الگوهای مربوط به سوسکها ایجاد شده است. این الگوها باعث میشوند که او به صورت ناخودآگاه اشکالی مانند سوسک را در دادههای تصادفی مختلف ببیند.
بر اساس صحبتهای مدیسون، به صورت کلی یک نرخ کم از گمراهی در پدیده پاریدولیا وجود دارد که باعث میشود فرد الگویی را ببیند که واقعا وجود ندارد؛ به عنوان مثال اگر برای زمانی طولانی در محیطی به دنبال سوسک بگردیم، پس از مدتی ممکن است گاهی از اوقات چیزهایی که شبیه به سوسک هستند را با این حشرات اشتباه بگیریم. چنین نرخی از گمراهی هنگامی که موارد زیادی از الگوهای درست در دادهها وجود ندارد، به مراتب بیشتر میشود. در مورد همان مثال پیدا کردن سوسک ها، اگر در کل ماموریت هیچ حشرهای دیده نشود، این موضوع باعث میشود تا مغز انسان هر لکه تیرهرنگی را با سوسک عوضی بگیرد و میزان اشتباه او بالا برود.
مدیسون میگوید که وجود حشرات مریخی بر روی سیاره سرخ را نمیتوان با عکسهای مورد نظر روموزر ثابت کرد و خود او هم به عنوان یک متخصص بیولوژی تایید میکند که ادعای همکارش در دانشگاه اوهایو اشتباه است. نینا لانزا (Nina Lanza)، متخصص سیاره شناسی میگوید که مشاهده الگوهای مختلف در تصاویر ثبت شده توسط مریخنوردهای ناسا آنقدرها هم سخت نیست و از آنجایی که کیفیت تصاویر بالا نبوده و مقیاسی در کنار عکسها برای نشان دادن نسبت اجسام فضای اطراف وجود ندارد، اشتباهاتی مانند ادعای روموزر رخ میدهد.
تحقیقات در مورد حیات فرازمینی
محققان به صورت گسترده در حال کاوش تصاویر مریخی، خاک، تاریخ و اتمسفر این سیاره هستند و دادههای گوناگونی برای بررسی وجود حیات در گذشته و یا حال حاضر مریخ جمعآوری میشوند. با این وجود، تا همین لحظه هیچ مدرک محکمی در مورد حیات فرازمینی بر روی این سیاره و یا هیچ جای دیگر از فضای اطراف سیاره زمین کشف نشده است.
وقتی که از کارشناسان ناسا در مورد صحبتهای روموزر مربوط به شواهد حیات و حشرات مریخی سوال شد، سخنگویان سازمان فضایی آمریکا واکنش جالبتوجهی نشان دادند؛ این متخصصان گفتند که بر اساس شواهد موجود، شرایط محیطی حال حاضر مریخ به گونهای بوده که امکان وجود آب و یا اشکال پیچیده حیات بر روی آن وجود ندارد، اما در آینده نزدیک و با ارسال مریخنورد استقامت (مریخ 2020)، تلاش برای یافتن شواهد حیات باستانی بر روی سیاره سرخ با قدرت تمام ادامه خواهد یافت.
از طرف دیگر ناسا در تلاش است تا نشانههای اشکال مختلف زندگی در گوشه گوشه فضا را پیدا کند و از تلاش برای بررسی شرایط قمرهای سیاره مشتری گرفته تا آنالیز سیگنالهای فضایی دوردستها، این آژانس فضایی پرقدرتتر از همیشه به دنبال جواب دادن به این سوال است که آیا انسانها تنها موجودات زنده کیهان هستند یا خیر؟
اشکال مطرح کردن ادعاهای غلط توسط دانشمندان
برای محققانی مثل مدیسون و لانزا، صحبتهای روموزر به وضوح اشتباه هستند، اما برای کاربران عادی مثل من و یا شما، مطرح شدن ادعای پیدا کردن حشرات مریخی میتواند مخرب باشد. وقتی دانشمندی از یک دانشگاه معتبر مثل اوهایو چنین ادعایی را مطرح میکند، بسیاری از کاربرانی مثل ما که زمان کافی برای بررسی کامل ادعا و شواهد ارائه شده را نداریم و تنها تیتر اخبار را به صورت اجمالی بررسی میکنیم، اشتباها تصور خواهیم کرد که حیات بر روی مریخ پیدا شده است.
لانزا میگوید که وقتی واقعا شواهدی قابل استناد از حیات فرازمینی کشف شوند، میزان هیجان مردم و تاثیر خبر مورد نظر به دلیل مطرح شدن ادعاهای غلط در گذشته، کاهش خواهد یافت.