ویروس کرونا به نوعی سپر دفاعی زمین شده است. کاهش شدید انتشار دی اکسید کربن سبب شد سیاره آبی نفسی تازه کند. از جنگ جهانی دوم به بعد، این حجم از کاهش انتشار CO2 بیسابقه است!
اختلال در زندگی مردم سراسر دنیا به خاطر ویروس کرونا، اتفاقی نیست که بسیاری پیشتر آن را تجربه کرده یا حتی در آینده نیز مجددا تجربه کنند. تا لحظه نگارش مطلب، بیماری تنفسی ناشی از کروناویروس جدید، کووید 19، جان 70 هزار نفر را گرفته و به ریه برخی، آسیبهای جدی وارد کرده است. با وجود آسیبی که به انسانها وارد شده، کره زمین نفسی تازه طی چند ماه اخیر کشید؛ مصرف سوختهای فسیلی توسط کارخانهها، خودروها و دیگر لوازم کاهش پیدا کرده و در نتیجه، تولید CO2 به کمترین میزان ممکن از جنگ جهانی دوم رسیده است!
در کشور چین، انتشار کربن از ابتدا تا نیمه اسفند به میزان 18 درصد کاهش پیدا کرد. دلیل آن، کاهش مصرف زغال سنگ و دیگر سوختهای فسیلی بود. از طرفی میدانیم کشور چین، بزرگترین تولیدکننده CO2 در سراسر دنیا است. طی بازه زمانی یاد شده، کارخانههای مختلف در این کشور نزدیک به 250 میلیون تن دی اکسید کربن کمتری تولید و روانه لایههای بالایی زمین کردند. جالب است بدانید 250 میلیون تن، برابر شش ماه تولید CO2 در کشوری همچون انگلستان محسوب میشود.
در اتحادیه اروپا، کاهش درخواست برای استفاده از سوختهای فسیلی توسط مردم عادی در کنار کاهش فعالیت کارخانهها، سبب خواهد شد تا انتهای سال 2020، میزان انتشار کربن دی اکسید در مقایسه با سال گذشته حدود 400 میلیون تن کاهش پیدا کند. بر اساس ارزیابیهای قبلی، رقمی برای میزان تولید CO2 توسط کشورهای عضو اتحادیه اروپا طی سال 2020 تخمین زده شد، اما شیوع ویروس کرونا همه معادلات را بهم ریخت. 400 میلیون تن کاهش انتشار این گاز مضر برابر 9 درصد رقم تخمینی قبلی است. ویروس مرگبار جدید سپر دفاعی زمین شد، اما این اتفاقی نیست که بتواند به خاطر تاثیر طولانی مدت آن روی سلامت سیاره آبی، ما را تا مدتها خوشحال نگه دارد.
سپر دفاعی زمین مثل پاندمیک ویروس کرونا، همیشگی نیست!
دانشمندان انتظار دارند بعد از فروکش کردن پاندمیک کووید 19 و بازگشت زندگی به روال عادی، رفته رفته وضعیت به روال سابق برگردد. به این ترتیب انسانها بعد از رها شدن از پاندمیک یک بیماری درگیرکننده ریهها، ریههای کره زمین را مجددا آلوده خواهند کرد!
در کشور چین، بعد از مدتی کاهش شدید انتشار کربن دی اکسید، میزان تولید آن به خاطر از سر گیری فعالیت کارخانهها مجددا در حال افزایش است. حالت ایدهآل این است که به خاطر پاک شدن ریههای کره زمین، اتفاقی که ممکن است تا این حد مجددا هرگز رخ ندهد، همه کشورهای دنیا استراتژیهای جدیدی برای رو آوردن به انرژیهای پاک کشیده و مجددا اتمسفر را با سوختهای فسیلی آلوده نکنند. با این حال حداقل چین به عنوان بزرگترین منتشرکننده دی اکسید کربن روی کره زمین، به نظر طرحی برای بهرهبرداری از این فرصت ندارد! در نتیجه سپر دفاعی که بعد از شیوع کروناویروس دور کره زمین کشیده شد، با بیرون آمدن کشورها از وضعیت بحرانی، رفته رفته نابود خواهد شد.
یکی از دلایل کاهش زیاد انتشار دی اکسید کربن، شیوع بیماری تنفسی جدید در کشور چین بود. این اتفاق درست با سال نوی جدید چینیها همراه شد و در چهار هفته اول میزان انتشار CO2 نزدیک به 25 درصد کاهش پیدا کرد. علت این اتفاق کاملا واضح است. به طور معمول، به خاطر سال نو، برخی کارخانهها فعالیتهایشان را برای چند روز تعطیل میکنند. آن دسته از کارخانههایی که به خاطر اجبار به ادامه فعالیت با وجود تعطیلات سال جدید، برنامهای به این منظور نداشتند، با توجه به اختلال در جامعه بعد از شیوع یک ویروس مرگبار، مجبور به متوقف کردن فعالیتهای خود شدند.
نه تنها کارخانهها دست از فعالیت کشیده و دیگر برای راهاندازی خطوط تولیدشان سوخت فسیلی استفاده نکردند، بلکه کارگران نیز تردد نکرده و وسایل نقلیه کمتری جابهجا شد. دست به دست دادن این اتفاقات سبب کاهش یک چهارمی تولید دی اکسید کربن شد!
هیچ اتفاقی به جز انتشار یک ویروس مرگبار در سراسر دنیا، طی یک بازه چند ماهه، نمیتوانست سبب تعطیلی همزمان کارخانهها و توقف تردد اتومبیلها شود. این ویروس جان بسیاری را گرفت و اکنون نیز سلامت همه ساکنان کره زمین را تهدید میکند، اما در هر صورت، در هر بحران باید به دنبال فرصتها بود. متاسفانه ارزیابیها نشان میدهد انسانها، هیچ برنامهای برای بهره بردن از فرصت کنونی برای پاک نگه داشتن همیشگی سیاره آبی ندارند.