پوشیدن ماسک بهداشتی یکی از اولین مسائلی بود که با شروع پاندمی کرونا مورد توجه قرار گرفت و در مورد استفاده از این ماسکها اطلاعات ضد و نقیضی منتشر شده است؛ در ادامه به مسئله لزوم پوشیدن ماسک صورت در مکانهای عمومی میپردازیم.
ماسک بهداشتی از زمان جدی شدن شیوع بیماری کرونا در بسیاری از کشورها و شهرها کمیاب شد و از همان ابتدا مقامات بهداشتی گوناگون صحبتهای مختلفی در این رابطه مطرح کردند. با این تفاسیر، با گجت نیوز همراه باشید تا به بررسی مسئله پوشیدن ماسک صورت برای جلوگیری از گسترش و انتقال بیماری کووید 19 بپردازیم.
ماسک بهداشتی آری یا خیر؟
با شدیدتر شدن پاندمی کرونا در این روزها، مقامات بهداشتی آمریکا توصیههای خود را در مورد پوشیدن ماسک صورت تغییر دادهاند و گفته شده که بهتر است در مکانهایی مثل فروشگاهها که فاصلهگذاری اجتماعی را به چالش میکشند، بهتر است که از ماسک بهداشتی استفاده شود. در سوم آوریل هم دونالد ترامپ با وجود صحبتها در مورد استفاده از این وسایل بهداشتی گفت که توصیههای مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا (CDC) به معنای لزوم پوشیدن ماسک برای همه نیست و خود او چنین کاری را انجام نمیدهد.
در شهرهای مختلف آمریکا هم وضعیتهای متفاوتی در این رابطه پیش آمده و با اینکه در برخی شهرها رفتاری مانند آنچه در رئیس جمهور ایالات متحده میبینیم، غالب است، شهرهایی هم مثل لاردو تگزاس هستند که برای نپوشیدن ماسک در مغازهها و وسایل نقلیه عمومی جریمه 1 هزار دلاری در نظر گرفتهاند.
سازمان بهداشت جهانی و CDC هم به دفعات اعلام کردهاند که افراد عادی و کسانی که علائم بیماری را ندارند، نیازی به پوشیدن ماسک نداشته و در طول هفتههای اخیر بسیار پیش آمده بود که مقامات با وجود کمبود ماسکهای ان 95 و وسایل بهداشتی، از مردم درخواست کرده بودند که این وسایل را تهیه نکرده و آنها را برای پرسنل بیمارستانها و مراکز درمانی نگه دارند.
اما هرچه پیش میرویم اطلاعات در مورد نحوه انتقال، روشهای پخش شدن ویروس در محیط و وضعیت افراد ناقل بیشتر میشود و به نظر میرسد که نوعی سردرگمی در رابطه با پوشیدن ماسک بهداشتی برای مقابله با کووید 19 به وجود آمده است.
ناقلان بدون علائم
در اوایل آوریل گذشته سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده بود که احتمال انتقال کووید 19 از طریق مبتلایانی که هیچ علائمی ندارند، بسیار پایین است؛ اما با گذشت زمان و جمعآوری اطلاعات بیشتر در این رابطه، مشخص شد که گسترش ویروس به کمک این نوع ناقلان بسیار جدی بوده و حتی آزمایش مسافران یک کشتی تفریحی که به ویروس کووید 19 آلوده شده بود نشان داد که تقریبا نیمی از مسافران بدون داشتن علائمی مثل سرفه، خستگی، استفراغ یا تب، به ویروس کرونا جدید آلوده بودند.
وضعیت اخیر به جایی رسید که هاروی فاینبرگ (Harvey Fineberg)، رئیس سابق آکادمی ملی پزشکی آمریکا در یکی از مصاحبههای جدیدش گفت که از این به بعد در مکانهایی مثل فروشگاهها ماسک بهداشتی میپوشد و با وجود محدودیت اطلاعات موجود، به نظر میرسد که گسترش ویروس از طریق ذرات فوقالعاده ریز تنفسی امکانپذیر است. به همین دلیل فاینبرگ و سایر طرفداران بحث پوشیدن ماسک معتقدند که علاوه بر فاصلهگذاری اجتماعی و کارهای دیگر، استفاده از وسایل بهداشتی مانند ماسک هم میتواند کمک مهمی به توقف پاندمی کرونا کند.
همانطور که اشاره شد تحقیقات زیاد و دقیقی در مورد تاثیر ماسکهای بهداشتی در مقابله با کووید 19 وجود ندارد؛ اما بررسیهای مربوط به سارس (یکی دیگر از ویروسهای خانواده کرونا) سالها پیش نشان دادند که پوشیدن ماسک ان 95 به شکلی بسیار موثر از انتقال ویروس جلوگیری میکند و حتی ماسکهای معمولی و غیرحرفهای هم میتوانند برای این منظور تا حدی مفید باشند.
تحقیق دیگری نشان داده که حتی استفاده از پارچههای نخی مانند مواد مورد استفاده برای ساخت تیشرتها، با وجود تاثیر کمتر نسبت به ماسکهای جراحی تا حدی از گسترش ذرات ریز تنفسی جلوگیری میکند و در مقیاسی کوچک جلوی پخش شدن ویروسهایی مثل کرونا را میگیرد.
از طرف دیگر صحبتهایی در مورد استفاده چندینباره از ماسکهای پارچه مطرح شده و از آنجایی که ماسکهای جراحی معمولا یک بار مصرف هستند، بسیاری میگویند که به کار گیری پارچههای قابل شستشو گزینه مناسبتری به نظر میرسد. با این وجود مدتی پیش تحقیقی در دانشگاه نپال نشان داد که شستن ماسکهای پارچهای که معمولا برای مقابله با ذرات درشت هوای آلوده استفاده میشوند، باعث تخریب بافت پارچه و کاهش کارایی ماسک میشود.
به حداقل رساندن ضرر
با وجود اینکه باید تحقیقات بیشتری در مورد ساخت ماسک بهداشتی چند بار مصرف و افزایش کارایی ماسکهای پارچهای انجام شود، استفاده از وسایل بهداشتی که تا حدی با گسترش بیماری کووید 19 مقابله میکنند بهتر از نپوشیدن ماسک است؛ همانند منطق نویسندگان مقالهای از ژورنال “The Lancet Respiratory Medicine”، کاهش خطر گسترش ذرات تنفسی به هر طریقی میتواند از گسترش کووید 19 جلوگیری کرده و پاندمی کرونا را زودتر به پایان برساند.
پوشیدن ماسک بهداشتی روشی کمخطر و بدون دردسر برای کاهش شدت پاندمی کووید 19 بوده و اگر تمامی افراد از چنین وسایلی استفاده کنند، علاوه بر جلوگیری از ابتلا به بیماری، ناقلان کووید 19 هم با هر وضعیتی از گسترش ذرات آلوده به ویروس در محیط جلوگیری میکنند.
پوشیدن ماسک میتواند به عنوان روشی برای اینکه یادمان بماند تا به صورت خود دست نزنیم مهم باشد. از طرف دیگر، وقتی در محیطی قرار میگیرم که افراد ماسک پوشیدهاند، به یاد داشتن اصولی مانند رعایت فاصله دو متری از دیگران هم راحتتر خواهد بود.