وزارت صمت واردات پردازنده را به دلیل وجود نمونه داخلی منع کرد!

واردات پردازنده و تجهیزات سرور به ایران ممنوع شد. ظاهراً وزارت صمت دلیل این تصمیم را موجود بودن نمونه تولید داخل عنوان کرده است!

در روزگاری که شیووع ویروس کووید-19 همگان را به ماندن در خانه و دورکاری ترغیب می‌کند که طبیعتا نیازمند کامپیوتر است، وزارت صمت سدی مقابل واردات پردازنده های کامپیوتری گذاشته و دلیل این اقدام خود را وجود نمونه داخلی و حمایت از تولید ملی اعلام کرد.

قطعا این خبر می‌توانست در صورت وجود نمونه داخلی مسرت بخش نیز باشد، اما در شرایط کنونی بیشتر شبیه یک شوخی از سوی این وزارت خانه و سکان‌دار آن است. اما آیا واقعا امکانات تولید این قطعات کامپیوتری در داخل کشور فراهم است و علم آن نیز وجود دارد؟

این خبر آنقدر عجیب است که حمید توسلی، عضو کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی رایانه‌ای استان تهران اظهار داشت:

یکی از مواردی که دارای نمونه داخلی اعلام شده و از واردات آن جلوگیری می‌شود CPU است. چه کسی است که نداند تولید این قطعه به طور انحصاری در اختیار تنها دو شرکت در تمام دنیا است. ما آرزو داریم و امیدواریم روزی ما هم بتوانیم این کالا را در کشور تولید کنیم؛ اما در شرایط کنونی نمی‌توانیم.

البته جالب است بدانید تنها واردات پردازنده نیست که ممنوع شده، بلکه واردات مادربرد، تجهیزات ذخیره سازی و سرور نیز با بهانه‌ای مشابه منع شده و مشخص نیست مسئولان بر چه اساس چنین تصمیمی اتخاذ کرده‌اند؛ محصولاتی که هیچ کدام «کالای لوکس» تلقی نمی‌شوند. حتی چین که به صورت محدود و با کمک گرفتن از AMD و معماری x86 آمریکایی‌ها چند پردازنده معدود و سخت افزارهای دیگر را تولید می‌کند نیز چنین تصمیمی نگرفته است.

تبعات ممنوعیت واردات پردازنده و دیگر سخت افزارها

این روزها دور کاری و ماندن در خانه به منظور انجام وظایف شغلی و حتی تحصیل از خانه نیازمند کامپیوتر است و اقدام صورت گرفته از وزارت صمت موجی برای دلالان و فرصت طلبان پرشمار فعال در این صنف است تا بر آن سوار شده و به بهانه عدم واردات، قیمت موجودی خود را نجومی بالا ببرند. البته انجام چنین کاری در بازار بحران زده امروزی هرچند غیرعقلانی است، اما بسیاری از فروشندگان نشان‌ داده‌اند که غیرممکن نیز نیست. زیرا چنین افرادی که به جرات می‌توان گفت بخش بسیار عظیمی از بازار را تشکیل می‌دهند، همواره از نیاز مردم سو استفاده می‌کنند.

و اما جدا از گران فروشان همیشه در صحنه، بهانه برای قاچاق این محصولات و فروش آن‌ها بدون ارائه گارانتی نیز فراهم می‌شود و شرکت‌هایی که این روزها به صورت قانونی محصولات مذکور را وارد می‌کنند، با واردات غیرمستقیم این تجهیزات از راه قاچاق سودی کاذب به جیب زده و تنها دود ناشی از سوختن درست کاری در زیربنای بازار ICT کشور به چشم خریداران غیرضرور می‌رود که با مقوله‌هایی همچون «تحریم» و «نخریدن» آشنایی ندارند.

ممنوعیت واردارت پردازنده و دیگر سخت افزارهای کامپیوتری واکنش آقای محمدباقر اثنی عشری، رییس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای کشور، را نیز در پی داشته و وی در نامه‌ای به آقای کیوان گردان، با مدرک «کارشناسی ارشد در رشته مهندسی برق» و مدیر کل دفتر صنایع برق و الکترونیک وزارت صمت، خواستار بررسی موضوع شده است. وی در نامه خود نوشت:

جناب آقای گردان، مدیرکل محترم صنایع برق و الکترونیک وزارت صنعت، معدن و تجارت

با سلام و احترام، به استحضار می ‏رساند با توجه به انجام بسیاری فعالیت ‏های جامعه از طریق دورکاری و نیز ارائه خدمات آموزشی از راه دور در فضای مجازی در شرایط شیوع ویروس کرونا و افزایش تقاضا برای تهیه تجهیزات زیرساختی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، اخیراً ثبت سفارشات برخی کالاهای متداول (مانند سرور، پردازنده، تجهیزات ذخیره ‏سازی،…) که پیش از این مطابق روال ثبت سفارش می ‏شد، با عنوان تعجب برانگیز «موجود بودن نمونه تولید داخلی»، رد شده است. لذا خواهشمند است دستور فرمایید ضمن بررسی موضوع و به منظور تبیین و حل مسئله و جلوگیری از ورود قاچاق کالاهای فوق با توجه به نیاز بازار، جلسه‏ ای حضوری یا غیرحضوری با حضور نمایندگان این سازمان و سایر تشکل‏ های مرتبط در اسرع وقت هماهنگ و برگزار شود. پیشاپیش از بذل عنایت حضرت عالی سپاس‌گزاری می‏شود.

با تشکر
محمدباقر اثنی ‏عشری
رییس هیات ‏مدیره

البته جا دارد از جناب اثنی عشری درخواست کنیم ضمن پیگیری برای رفع مشکل، بر فعالیت همکاران خود در بازار نیز نظارت داشته باشند تا مبادا کالاها با قیمت‌های کاذب به خریدارن فروخته شود. به خصوص فرهنگیان زحمتکش و کارمندان که این روزها به خرید چنین محصولاتی بیش از پیش نیاز دارند.

در حال حاضر بازار پردازنده‌های دنیا در دستان دو کمپانی اینتل و ای ام دی است. در کشورمان نیز هیچ شرکت یا موسسه دانش بنیانی به دنبال طراحی و توسعه پردازنده ملی نیست. حتی شرکت‌هایی که در زمینه تولید محصولات کامپیوتری غیرپیچیده و لوازم جانبی (و نه سخت افزار) فعالیت دارند نیز تولید را به چینی‌ها سپرده و خود یک مونتاژ سوری و نمادین و یا برچسب زنی انجام می‌دهند و عملا خبری از تولید ملی در عرصه ICT نیست.

البته سه سال پیش اخباری از همکاری بین ایران و و روسیه برای تولید پردازنده‌های روسی البروس به عنوان جایگزینی برای پردازنده‌های اینتل منتشر شد که همان زمان توسط شرکت روسی تکذیب شد. البته از نظر منطقی نیز ساخت سی پی یوهای ضعیف و ناتوان روسی توجیهی نداشت و واردات پردازنده‌های آمریکایی بسیار منطقی‌تر است. نکته جالب اینجاست که حتی موسسه روسی MCST که طراح چنین پردازنده‌هایی است نیز آن را تولید نمی‌کند و تولید پردازنده‌های البروس بر عهده TSMC تایوان است.