موفقیت واکسن کرونا ویروسی که مدتی پیش توسط کمپانی آمریکایی مدرنا برای اولین بار بر روی انسان آزمایش شده بود، خبر داغ این روزها بوده و امیدواری زیادی با انتشار این خبر به وجود آمده است.
به تازگی گفته شده که شرکت بیوتکنولوژی مدرنا (Moderna) که مدتی پیش برای اولین بار یک داروی آزمایشی کووید 19 را بر روی انسانها آزمایش کرده بود، در مراحل ابتدایی شاهد موفقیت واکسن کرونا بوده و انتظار میرود که در آینده نزدیک شاهد پیشرفتهای امیدوارکننده دیگری از سوی این شرکت آمریکایی باشیم.
شاید تاکنون نام جنیفر هالر (Jennifer Haller) را شنیده باشید؛ هالر جزو اوین داوطلبانی بود که در ایالات متحده با دارویی آزمایشی برای بیماری کووید 19، تحت درمان قرار گرفت. این آزمایش توسط کمپانی زیست تکنولوژی مدرنا انجام شده بود و همانطور که اشاره کردیم، خبر موفقیت واکسن کرونا هم به این شرکت مربوط میشود.
شرکت مدرنا تحت نظارت موسسه ملی آلرژی و بیماریهای مسری آمریکا (NIAID)، در اواسط ماه مارس آزمایشهای خود را آغاز کرده بود و سه دوز مختلف از واکسن آزمایشی کووید 19 را بر روی 45 داوطلب امتحان کرد. اخبار اخیر مربوط به فاز اول این آزمایشها بودهاند و گفته شده که در هر سه گروه، میزان آنتیبادیهای تولید شده توسط سیستم دفاعی افراد با مواد مشابهی که توسط بدن مبتلایان بهبود یافته از بیماری کرونا تولید میشود، برابر بوده است.
موفقیت واکسن کرونا در فاز اول
البته موفقیت واکسن کرونا در فاز اول آزمایش به معنای اثبات کارایی این دارو نیست؛ به صورت کلی فاز اول مخصوص تایید ایمنی داروها بوده و به مهمترین بحث پیرامون داروهای جدید، یعنی بیخطر بودن آنها میپردازد. با این حال میبینیم که کارایی این واکسن جدید قابل توجه بوده و تا حدی سیستم ایمنی بدن افراد را برای مبارزه با عوامل بیماریزای کووید 19 تقویت میکند که بتوان به آن به عنوان روشی موثر برای درمان این بیماری مرگبار دستگاه تنفسی نگاه کرد.
دکتر استفن هوگ (Stephen Hoge)، مدیرعامل مدرنا میگوید که دوزهای بالاتر داروی مورد نظر واکنش قویتری را در داوطلبان ایجاد میکنند و دیده شده که در 8 نفر از افراد مورد آزمایش (4 نفر از گروه دوز کم و 4 نفر از گروه دوز متوسط)، آنتیبادی تولیدی بدن به اندازهای بوده که کاملا عوامل بیماریزای کرونا را در آزمایشگاه خنثی کند. هوگ میگوید که نتایج به دست آمده او و تیمش را شگفتزده کرده و تمام انتظارات دانشمندان NIAID و مدرنا را در این مرحله از آزمایش برآورده کرده است.
45 داوطلب فاز اول آزمایش همگی از سلامت کامل برخوردار بوده و بین 18 تا 55 سال سن داشتند؛ اعضای گروههای دوز پایین و متوسط هرکدام دو تزریق از واکسن را به فاصله یک ماه دریافت کردند و گروه سوم هم تنها یک بار داروی ساخته شده را دریافت کرد. البته بیشتر از این جزئیات دیگری در مورد موفقیت واکسن کرونا در فاز اول تحقیقات در دست نیست و گفته شده که به زودی در یک مقاله نتایج دقیق و جزئیات مورد نظر منتشر خواهند شد.
مراحل آینده
در ادامه، فاز دوم آزمایش که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا هم مورد تایید قرار گرفته، تعداد 600 داوطلب سالم را مورد آزمایش قرار خواهد داد و گفته شده که تنها دو دوز از داروی کووید 19 بر روی این افراد آزمایش میشود؛ دوزی که تقریبا برابر کمترین مقدار فاز یک بوده و دوز دیگری که به اندازه مقدار متوسط است. کارشناسان مدرنا دلیل این مسئله را موفقیت واکسن کرونا در ایجاد واکنشی مناسب و کافی در دستگاه ایمنی افراد، در دوزهای پایین و متوسط اعلام کردهاند.
گفته شده که مرحله دوم تحقیقات در ماه ژوئن شروع میشود و پس از کسب نتایج مورد نظر در این فاز، انتظار میرود که در فاز سوم تحقیقات در ماه جولای، مناسبترین دوز مورد نیاز برای درمان بیماری کرونا مورد آزمایش قرار بگیرد. در فاز دوم دانشمندان قصد دارند تا اکثرا از کارکنان مراکز درمانی و کسانی که در معرض خطر بیشتری هستند، به عنوان داوطلب استفاده کنند.
در تکنیکهای قدیمی ساخت واکسن معمولا از تکههای پروتئینی ویروسها و یا ویروسهای مرده برای ساخت دارو و تحریک سیستم ایمنی افراد استفاده میشود، اما نتایج امیدوارکننده آزمایشهای مدرنا و موفقیت واکسن کرونا در فاز اول نشان میدهد که روش جدید و متفاوت این شرکت بیوتکنولوژی برای درمان بیماریها میتواند بسیار موثر باشد.
داروی توسعه یافته توسط دانشمندان مدرنا با استفاده از آر ان ایهای پیامرسان (mRNA) تهیه شده از خود ویروس، واکنش مورد نیاز را از دستگاه ایمنی بدن مبتلایان میگیرد؛ مدرنا پیش از این هم با روش مدرن خود واکسنهای کارآمدی را برای بیماریهای زیکا و آنفولانزا ساخته بود.