بازار حیوانات ووهان که با نام بازار خیس ووهان هم شناخته میشود، به اعتقاد بسیاری محل اصلی شروع بحران پاندمی کووید 19 بوده، اما کارشناسان اعلام کردهاند که این موضوع درست نیست!
بازار حیوانات ووهان (Wuhan)، شهری در چین که بیماری کرونا از آنجا به بقیه دنیا سرایت کرد، محلی برای فروش انواع حیوانات زنده و مرده عجیب و غریب برای مصارف غذایی بود. از زمان شروع پاندمی کووید 19 باور اصلی بر این بوده که بیماری مورد نظر از این محل اولین قربانیان خود را گرفته، اما مقامات مرکز کنترل بیماریها (CDC) در چین گفتهاند که این موضوع صحت ندارد. در بررسی تازهترین اطلاعات در این رابطه با ما همراه باشید.
به صورت کلی میتوان گفت که دانشمندان هنوز در مورد محل اولیه شیوع بیماری کرونا به توافق نرسیدهاند؛ با بررسی شواهد ژنتیکی، گفته شده که این بیماری در خفاشها شکل گرفته و پس از انتقال به یک حیوان واسطه (به احتمال قوی پانگولین)، به انسانها سرایت کرده است. با این وجود گفته شده بود که بازار حیوانات زنده ووهان که با نام بازار خیس ووهان هم شناخته میشود، حیوانات آلوده به ویروس را در اختیار خریداران قرار داده بود.
مقامات چینی هم ماهها پیش و در اوایل شیوع کرونا اعلام کرده بودند که اولین موارد ابتلا به بیماری در بازار غذاهای دریایی هوانان در ووهان مشاهده شدهاند. با این حال، در هفتهای که گذشت کارشناسان مرکز کنترل بیماریهای این کشور اعلام کردند که بعد از بررسی حیواناتی که در بازار حیوانات ووهان به فروش میرسیدند، تایید شد که این محل مرکز شیوع بیماری نبوده است.
بازار حیوانات ووهان
رئیس CDC چین در مصاحبهای گفته که بازار هوانان یکی از قربانیان کووید 19 بوده و نمونههای تهیه شده از حیوانات این بازار به کرونا آلوده نبودند.
در 31 دسامبر سال گذشته بود که مقامات ووهان به سازمان جهانی بهداشت (WHO) اعلام کردند که 41 مورد از ابتلا به یک بیماری ناشناخته که ذاتالریه و تنگی نفس از نشانههای آن بوده، در این شهر به ثبت رسیدهاند. اکثر این موارد به بازار حیوانات ووهان ارتباط داده شده بودند و مقامات این شهر در روز 1 ژانویه بازار را تعطیل کردند.
از آنجایی که یکی دیگر از ویروسهای خانواده کرونا، یعنی سارس (SARS) در سال 2002 از بازاری مشابه در استان گوانگدانگ چین شیوع پیدا کرده بود، بازار هوانان شهر ووهان هم در ابتدای ماجرا کاندید خوبی برای شیوع بیماری بود.
کالین کارلسون (Colin Carlson) از دانشگاه جورجتاون آمریکا میگوید که مدارک موجود از منفی بودن تست کرونای حیوانات به فروش رفته در بازار حیوانات ووهان خبر میدهند و شواهدی که اخیرا جمعآوریشدهاند نشان دهنده آلوده نبودن حیوانات این بازار هستند.
با این تفاسیر به نظر میرسد که قبل از آلوده شدن 41 موردی که مقامات چینی در اواخر دسامبر گذشته گزارش کردند، کرونا در شهر ووهان وجود داشته است؛ اولین بیماری کووید 19 به احتمال قوی در 1 دسامبر به این ویروس آلوده شده و نشانههای بیماری در 8 دسامبر در این فرد دیده شدهاند. به علاوه در آوریل گذشته مقاله دیگری منتشر شد که از شیوع گسترده ویروس کرونا در اوایل ژانویه و نزدیک به زمان گزارش اولین موارد ابتلا توسط مقامات چینی خبر میدهد.
انتشار گسترده ویروس از بازار خیس ووهان
با اینکه هویت بیمار صفر یا همان اولین فرد آلوده به کووید 19 هنوز رسما تایید نشده، برخی منابع چینی میگویند که این شخص مردی 55 ساله از استان هوبئی بوده که در 17 نوامبر به ویروس کرونا آلوده شده است.
کارلسون معتقد است که با وجود آلوده نبودن نمونههای جمعآوری شده از بازار حیوانات ووهان این امکان وجود دارد که هوانان محل شیوع گسترده و غیرمعمول بیماری کرونا بوده باشد. نمونه مشابه چنین اتفاقی مدتی پیش رخ داد که یک نفر از کسانی که به کلیسایی در شهر دئگو کره جنوبی میرفت، باعث آلودگی حداقل 43 نفر شده بود. به شکلی مشابه، کارلسون میگوید که بازار خیس هاوانان شهر ووهان ممکن است محل وقوع چنین اتفاقی در اواخر دسامبر گذشته بوده باشد.
البته نکته اینجاست که صرفا به خاطر انتشار مقدار بیشتر ذرات آلوده از یک نفر و یا بالاتر بودن میزان سرایت از یک شخص خاص، چنین پدیدهای رخ نمیدهد. در انتشار گسترده ویروسها از یک مبتلا به چندین نفر از افراد سالم، تنها کافی است تا فرد آلوده اولیه با اشخاص زیادی سر و کار داشته باشد و از این طریق، تعداد زیادی از اشخاص را آلوده کند. به عنوان مثال یک فروشنده در بازار حیوانات ووهان امکان آلوده کردن عده زیادی از خریداران را داشته است.
شیوع کووید 19 از آزمایشگاه
از همان روزهای اول شروع بحران بیماری کرونا صحبتها و نظریههای مختلفی در مورد تولید ویروس کووید 19 در آزمایشگاه و شیوع آن از چنین محلهایی مطرح شده بود، اما تا به حال مدارک قابل قبولی در این رابطه ارائه نشدهاند. بسیاری معتقدند که موسسه ویروس شناسی ووهان (WIV) محل انتشار این بیماری مرگبار دستگاه تنفسی بوده و به صورت تصادفی ذرات ویروس از محیط آزمایشگاهی به بیرون پخش شدهاند.
البته محققان چینی و آمریکایی اعلام کردهاند که مدرکی برای چنین ادعاهایی در دست نیست. گفته شده که علاوه بر رعایت قوانین سختگیرانه در موسسه ویروس شناسی ووهان برای جلوگیری از اتفاقات گوناگون، ژنوم ویروس کرونا جدید که بیماری کووید 19 را به وجود آورده هم در نمونههای آزمایشگاهی WIV وجود نداشته است.
بنابراین با وجود تبرئه شدن بازار حیوانات ووهان در مورد شیوع بیماری کووید 19، همچنان محل اصلی شروع آلودگی مشخص نشده است؛ از طرف دیگر رفتار مرموز و پنهانکاریهای چین در هفتهها و ماههای اخیر باعث کاهش اعتماد افکار عمومی به مقامات این کشور شده و در حالی که آزمایشگاههای چینی در مورد انتشار بیماری مقصر شناخته نشدهاند، هنوز مدرک محکم و قابل قبولی در مورد بیگناهی کارشناسان و مقامات چینی در این رابطه وجود ندارد.