گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
یک نوع جدید از آنفولانزای خوکی به تازگی در چین کشف شده که می‌تواند همانند بیماری مرگبار کرونا بین انسان‌ها شایع شود؛ اما خطر پاندمی شدن این آنفولانزا را چقدر باید جدی بگیریم؟
به تازگی دانشمندان چینی خبر کشف یک رشته ویروسی جدید از آنفولانزای خوکی را منتشر کرده‌اند که باعث نگرانی بسیاری از متخصصان و مخاطبان شده است؛ گفته شده که امکان پاندمی شدن آن همانند وضعیت کنونی بیماری کووید 19 وجود دارد و در همین رابطه، قصد داریم تا به بیماری مورد نظر و وضعیت احتمالی ماه‌های آینده نگاهی دقیق‌تر بیاندازیم.
حتی قبل از شیوع بیماری کرونا و همه‌گیری آن در سطح جهان، مقامات بهداشتی بین‌المللی و دانشمندان برای مدت‌ها نگران شایع شدن چنین بیماری‌های مسری بوده‌اند و همیشه هم آنفولانزا یکی از کاندیدهای مهم برای همه‌گیر شدن بوده است. از زمانی که آنفولانزای اسپانیایی جان میلیون‌ها نفر را در قرن گذشته گرفت، خطر بیماری مورد نظر از یاد کمتر کسی رفته و باید در نظر داشته باشیم که سالانه چندین میلیون نفر در جهان به آنفولانزا مبتلا شده و صدها هزار نفر از این مبتلایان جان خود را از دست می‌دهند.
گفته شده که این آمار مبتلایان به آنفولانزای فصلی یا نوع بی – type B مربوط می‌شود، اما شکل‌های دیگری از ویروس مورد نظر هم وجود دارند که تنها یکی از نمونه‌های آن، آنفولانزای نوع آ – type A شایع در پرندگان است. خوشبختانه اکثریت افراد مبتلا به انواع آنفولانزاها دچار مشکلات سلامتی اساسی نمی‌شوند، اما از آنجایی که این بیماری فصلی بوده، هیچ مصونیت قطعی و دائمی در مقابل آن وجود ندارد.
بنابراین اگر یک آنفولانزای خوکی یا ویروس نوع آ به گونه‌ای تکامل یابد که از حیوانات به انسان‌ها منتقل شود، امکان شروع یک پاندمی دیگر همانند پاندمی کووید 19 وجود دارد و در مقیاس جهانی، صدها هزار و حتی میلیون‌ها نفر قربانی آن خواهند شد.
خطر بیماری‌هایی مانند آنفولانزای خوکی
ویروس‌های آنفولانزا سیستم تنفسی مبتلایان را تحت تاثیر قرار می‌دهند و ذرات ویروسی هم با متصل شدن به گیرنده‌های خاصی در سطح سلول‌های دستگاه تنفسی، آن‌ها را آلوده می‌کنند. با این وجود سلول‌های مورد نظر در انسان‌ها و پرندگان با یکدیگر متفاوت بوده و به همین دلیل، یک آنفولانزای نوع آ مخصوص پرندگان، تاثیر چندانی روی انسان‌ها ندارد.
اما نکته نگران کننده اینجاست که ویروس‌های مختلف خانواده آنفولانزا می‌توانند تکه‌های مواد ژنتیکی خود را با هم معاوضه کنند و مثلا اگر دو نوع از این ویروس یک سلول واحد را مورد حمله قرار دهند، این اطلاعات ژنتیکی بین دو ویروس رد و بدل می‌شود.
چنین فرآیندی می‌توان به تولد یک شکل جدید از ویروس، همانند آنفولانزای خوکی کشف شده منجر شود و با ترکیب مشخصات دو ویروس اولیه، شکل جدیدی از بیماری را وارد چرخه ابتلا کند. به عنوان مثال دانشمندان نگران این موضوع هستند که برخی ویروس‌های آنفولانزای نوع آ که شدیدا در پرندگان کشنده هستند، از طریق رد و بدل کردن اطلاعات ژنتیکی، به شکل تازه‌ای تکامل یابند که امکان آلوده کردن انسان‌ها را در سطحی بسیار بیشتر از ویروس‌های اولیه خواهند داشت.
اینجاست که خوک‌ها وارد ماجرا می‌شوند؛ بررسی‌ها نشان داده که سلول‌های گیرنده سیستم تنفسی جانداران مورد نظر ترکیبی از سلول‌های انسان‌ها و پرندگان بوده و به همین دلیل، شانس ترکیب شدن ویروس‌های نوع آ و بی در دستگاه تنفسی خوک‌ها بسیار بالا بوده و آنفولانزای خوکی جدید هم به احتمال قوی از این طریق به وجود آمده است.
نظارت جهانی
به دلیل خطرات مربوط به ترکیب ویروس‌ها، شبکه‌ای جهانی با قابلیت‌های مهم در حال حاضر مشغول نظارت بر انواع جدید ویروس‌های آنفولانزا بوده و مقاله جدید دانشمندان چینی در مورد رشته ویروسی تازه کشف شده در خوک‌ها هم بخشی از این شبکه جهانی به شمار می‌رود. محققان چینی گفته‌اند که بسیاری از ویژگی‌های خطرناک و مخصوصی که می‌توانند این آنفولانزای خوکی را به یک پاندمی تبدیل کنند، در رشته ویروسی اخیر مشاهده شده‌اند.
دانشمندان چینی در تحقیقات خود، بین سال‌های 2011 تا 2018 تعداد زیادی رشته ویروسی آنفولانزا را در خوک‌ها کشف کردند که در بین آن‌ها شش مورد از همه خاص‌تر بودند؛ در اویل تحقیقات، دانشمندان متوجه شدند که شایع‌ترین رشته‌های ویروسی موجود، انواع گوناگونی از ویروس آنفولانزای خوکی H1N1 سال 2009 بودند.
این در حالی بوده که از سال 2013 به بعد، شکل خاصی از ویروس با نام جی 4 – G4 در نمونه‌های جمع‌آوری شده از خوک‌ها مشاهده شد و تنها ظرف مدت 5 سال و در مراحل پایانی تحقیقات چینی‌ها، این شکل از ویروس به بیماری قالب میان خوک‌ها مبدل شده بود.
چنین موضوعی نشان می‌دهد که بیماری‌های تنفسی شایع بین خوک‌ها در حال بیشتر شدن هستند و ویروس جدید جی 4 به نوعی تکامل یافته که از تمامی اشکال دیگر آنفولانزاهای موجود در خوک‌ها بهتر عمل کرده و ظرف مدتی کوتاه، جایگزین نمونه‌های ویروسی قدیمی‌تر و ضعیف‌تر شده است.
آزمایش روی موش خرما
در مراحل بعدی تحقیقات، دانشمندان به دنبال بررسی توانایی ویروس جی 4 برای آلوده کردن انسان‌ها بودند و نتایج این بخش از تحقیقات آن‌ها کمی نگران کننده بود. برای چنین کاری موش خرما حیوان مناسبی به حساب می‌آید؛ این حیوانات از لحاظ سلولی و گیرنده‌های تنفسی مشابه انسان‌ها هستند و در تحقیقات مربوط به بررسی وضعیت آنفولانزاهای گوناگون از لحاظ شیوع بین انسان‌ها، از این موجودات استفاده می‌شود.
به علاوه شباهت‌های دستگاه تنفسی، موش خرماها معمولا به آنفولانزاهای مشابهی در مقایسه با ما مبتلا می‌شوند و از طرف دیگر، این جانداران می‌توانند ویروس مورد نظر را بین خود منتشر کنند. بررسی وضعیت ویروس آنفولانزای خوکی جی 4 نشان داد که این ویروس از شکل‌های دیگر آنفولانزا تاثیرات خطرناک‌تری را در موش خرماها به وجود می‌آورد و نحوه انتقال آن بین موجودات هم به دو شکل تماس مستقیم و از طریق ذرات تنفسی معلق در هوا خواهد بود.
به این ترتیب می‌توان نتیجه گرفت که آنفولانزای جی 4 می‌تواند علائم شدیدی را در انسان‌ها به وجود بیاورد و قابلیت‌های آن برای انتقال بین افراد هم در نوع خود شگفت‌انگیز هستند.
در مرحله بعدی نوبت به بررسی وضعیت مصونیت انسان‌ها به جی 4 رسید. آزمایش‌ها نشان داد که آنتی‌بادی‌های ترشح شده توسط بدن افراد مبتلا به اشکال مختلف ویروس آنفولانزا قابلیت تشخیص ویروس جدید جی 4 را ندارند و حتی مواد آنتی‌بادی که به وسیله تازه‌ترین واکسن‌های آنفولانزا هم توسط بدن افراد ترشح می‌شوند، هیچ مصونیتی در مقابل این شکل جدید از آنفولانزای خوکی به وجود نمی‌آورند.
آنفولانزای خوکی جدید در بین انسان‌ها
در ادامه بررسی‌ها دانشمندان چینی خون کارکنان کشتارگاه‌ها و مزارع پرورش خوک که با این حیوانات تماس مستقیم داشتند را بررسی کردند و همچنین، نمونه‌های خون سایر افراد جامعه برای بررسی وضعیت کلی شیوع ویروس جمع‌آوری شد. محققان در این نمونه‌ها به دنبال نشانه‌ای از مواد آنتی‌بادی بودند که می‌توانست ویروس جی 4 را تشخیص دهد. حضور چنین آنتی‌بادی در بدن افراد نشان می‌دهد که شخص در معرض ویروس قرار گرفته و سیستم دفاعی بدن او هم به ویروس واکنش نشان داده است.
در کمال تعجب دیده شد 10 درصد کارکنان مورد نظر و همچنین 4 درصد افراد عادی درون جامعه در بدن خود چنین آنتی‌بادی‌هایی را داشتند و از این طریق می‌توان فهمید که در حال حاضر آنفولانزای خوکی مورد نظر انسان‌ها را آلوده کرده است. حتی محققان اظهار کردند که تعداد آزمایش‌های دارای نتیجه مثبت و در نتیجه، تعداد مبتلایان به ویروس جی 4 هم در طول سال‌های اخیر افزایش یافته است.
به این ترتیب دانشمندان نتیجه گرفته‌اند که رشته ویروس‌های مربوط به جی 4 تمامی خصوصیات برای پاندمی شدن را دارند؛ خصوصیاتی شامل توانایی آلوده کردن و منتقل شدن از سلول‌های دستگاه تنفسی، شیوع گسترده و انتقال سریع در جمعیت موش خرماها و همچنین نبود هیچ نوع مصونیتی که از طریق شکل‌های قدیمی‌تر ویروس آنفولانزا و واکسن‌های حال حاضر به وجود آمده باشد.
البته نکته امیدوار کننده این بوده که نرخ بالای ابتلای کارکنان مزارع و کشتارگاه‌ها و همچنین افراد معمولی به ویروس‌های جی 4، نشان دهنده قابلیت محدود آنفولانزای مورد نظر در ایجاد بیماری‌های شدید و خطرناک بوده و همچنین می‌توان گفت که این ویروس سرعت چندان بالایی در انتقال بین افراد ندارد.
نگرانی جهانی
با این تفاسیر دانشمندان می‌گویند که وضعیت حال حاضر ویروس‌های جی 4 می‌تواند تغییر کند و تنها چندین قدم کوتاه با تکامل ویروس مورد نظر و افزایش توانایی آن برای شیوع سریع بین انسان‌ها فاصله داریم. به علاوه این تکامل‌ها می‌توانند شدت بیماری را هم افزایش داده و نرخ مرگ و میر آن را بالا ببرند. به همین دلیل بوده که آنفولانزای خوکی اخیر باعث نگرانی بسیاری از محققان شده و حتی پیش‌بینی‌های بدبینانه‌ای در مورد آینده آن مطرح شده‌اند.
در حالی که اکثر برنامه‌ریزی‌ها و تلاش‌های مسئولین بین‌المللی در مورد اقدامات پیشگیرانه روی اشکال مختلف آنفولانزا معطوف بوده، پاندمی کووید 19 نشان داد که جهانیان باید برای همه‌گیری انواع ویروس‌ها آماده باشند و تحقیق اخیر دانشمندان چینی هم نشان می‌دهد که شاید قبل از پایان همه‌گیری کرونا، باید برای وقوع یک پاندمی دیگر آماده باشیم.
تصاویری دیدنی از وضعیت آمریکا در پاندمی آنفولانزای اسپانیایی
شاید این تصور وجود داشته باشد که همه‌گیری‌های مرگباری مانند آنفولانزای اسپانیایی سال 1918، هر صدسال یک بار رخ می‌دهند، اما نکته نگران کننده این بوده که پاندمی ویروس‌های سارس، مرس، H1N1 و کووید 19 همگی در 20 سال اخیر رخ داده‌اند و به همین دلیل، نمی‌توان موضوع وقوع مکرر پاندمی ویروس‌های خطرناک و مرگ تعداد زیادی از مبتلایان در اثر شیوع این بیماری‌ها را دست‌کم گرفت.
به همین دلیل می‌توان پیش‌بینی کرد که وقوع همه‌گیری‌های مرگبار در سال‌های آینده متوقف نخواهد شد و بهترین راه برای حفظ جان ساکنان زمین در مقابل پدیده مورد نظر، بالا بردن سطح آمادگی جهانی و همچنین زیر نظر گرفتن رشته‌های ویروسی مختلف و پیشگیری از پاندمی شدن آن‌هاست.
