گرمایش آب و هوا و تغییرات دمای زمین در دهههای اخیر مهمترین بحران زیست محیطی سیاره بوده و اخیرا شواهد مربوط به 36 هزار ایستگاه تحقیقاتی در سراسر زمین اطلاعات نگران کنندهای را در این رابطه آشکار کردهاند.
به تازگی چندین هزار ایستگاه اندازهگیری تغییرات جوی و ثبت پدیدههای محیط زیستی شواهد شوکه کننده از را در مورد گرمایش آب و هوا و تغییرات دمای زمین به ثبت رساندهاند. در بررسی این موضوع با ما همراه باشید.
گرمایش آب و هوا در سراسر سیاره
دادههای این 36 هزار ایستگاه آب و هوایی نشان میدهند که در طول سالهای اخیر، پدیدههای خطرناک و دردسر سازی مانند امواج گرمایی، وقوع بارانهای شدید و افزایش دما در سراسر جهان بیشتر شدهاند. تحقیقات مربوط به این اطلاعات بر اساس 29 شاخص مختلف جمعآوری شدهاند و پروژه مربوط به تحقیقات هم “HadEX” نام دارد.
برخی از شاخصها به افزایش دمای مناطق بیشتر از 25 درجه سلسیوس و یا کاهش دما پایینتر از 0 درجه سلسیوس مربوط میشوند و از طرف دیگر، موارد مربوط به خشکی مناطق هم بر اساس نمونههای بارش باران کمتر از 1 میلیمتر در چندین روز پشت سر هم اندازهگیری میشوند. چنین پدیدههایی به عنوان وضعیتهای شدید در نظر گرفته شده و تازهترین بررسی، دادههای مربوط به سه دهه بین سالهای 1981 تا 2010 را با سه دهه قبلتر از آن، یعنی سالهای 1951 تا 1980 مقایسه کردهاند.
با این حال میتوان گفت که در کل جهان، شاخص مربوط به گرمایش آب و هوا نشان دهنده افزایش تعداد روزهایی بوده که دما از حالت میانگین بالاتر میرود.
به عنوان مثال دادههای مربوط به استرالیا نشان میدهند که امواج گرما و تعداد روزهای گرم در سراسر کشور بیشتر شده و موارد وقوع سرماهای شدید مانند سردترین شبهای سال هم کمتر شدهاند. از طرف دیگر موارد بارش شدید باران در غرب این کشور بیشتر از شرق بوده، اما با تغییر فصلها این الگوها تغییر میکنند. در نیوزیلند هم شهروندان شاهد روزهای تابستانی بیشتری نسبت به دهههای گذشته هستند و قسمت شمالی کشور هم کاملا خالی از یخ و برف است.
دماهای شدید
محققان در مورد استرالیا گفتهاند که به نسبت دهههای 50، 60 و 70، تعداد روزهای گرم سال چیزی بین 10 تا 20 روز بیشتر شده و با اینکه روزهای گرم در فصلهای مختلف هستند، اما گفته شده که فصل بهار بیشترین تعداد این روزها را در خود دارد.
بررسیها نشان میدهند که این گرمایش آب و هوا میتواند آثار بسیار مخربی در سلامت افراد به جا بگذارد و بیشتر از همه، افراد مسن و کسانی که از مشکلات سلامتی مختلف رنج میبرند، در معرض خطر تغییرات آب و هوایی هستند.
در کشور نیوزیلند هم روندی مشابه استرالیا در جریان بوده و بین سالهای 1950 تا 2018، تعداد روزهای گرم و موارد ثبت دماهای شدید از 8 درصد به 12 درصد افزایش یافته است؛ به بیان دیگر میتوان گفت که در بدترین حالت و ثبت شدیدترین دماها در سالهای اخیر، دیده شده که به صورت میانگین دمای هوا در 19 تا 24 روز از سال بالاتر از 25 درجه سلسیوس است.
به علاوه تعداد روزهای شدیدا گرم که به نوعی نسبت به سالهای گذشته رکوردشکن بودهاند هم در کشورهای استرالیا و نیوزیلند بیشتر شدهاند.
در تابستانهای 2017 و 2018 نیوزیلند، امواج گرمایی دریایی به ترتیب دمای 32 و 26 روز از سال را بالاتر از 25 درجه سلسیوس بردند و این در حالی بوده که تعداد میانگین روزهای مورد نظر در این کشور 20 روز در هر تابستان است. چنین مسئلهای باعث ذوب شدن شدید و سریع یخ کوههای آلپ جنوبی شده و از طرف دیگر، اکوسیستمهای دریایی هم از این طریق دچار مشکل شدهاند.
باران بیشتر و سرمای کمتر
در بسیاری از مناطق نیوزیلند گرمایش آب و هوا تعداد روزهای سردتر از 0 درجه سلسیوس را بیشتر از روزهای شدیدا گرم تحت تاثیر قرار داده است. همانطور که اشاره شد قسمتهای شمالی این کشور در سالهای اخیر کاملا خالی از یخ و برف هستند. چنین مسئلهای باعث شده تا کشاورزان و دامپروران از مناطقی که قبلا یخ زده بودند، بهرهبرداری کنند و همچنین، میوههایی که برای رشد به سرمای شدید نیاز داشتند هم دیگر به صورت طبیعی عمل نیایند.
در استرالیا تعداد شبهای سرد از گذشته کمتر شده و میزان بارش باران سالانه هم در برخی مناطق کاهش یافته است. چنین موضوعی در مناطق شمالی و شمال غربی کشور صادق نبوده و بیشتر شدن بارش سالانه نسبت به دهه 60 مشکلات مخصوصی را به وجود آورده است.
با این تفاسیر میبینیم که گرمایش زمین و ادامه تولید گازهای گلخانهای توسط کشورهای صنعتی جهان هر سال نسبت به قبل به وضعیت بدتری میرسد. شرایط ذکر شده در مورد استرالیا و نیوزیلند هم در مورد کشورهای دیگر صادق هستند و میبینیم که گرمایش آب و هوا تمامی ساکنان زمین را تحت تاثیر قرار داده است. روندی که بدون عزم جهانی و همکاری گسترده و بینالمللی کند و متوقف نمیشود.