رژیم فستینگ یا همان روزه داری یکی از بهترین و جنجالیترین روشها برای چربی سوزی و کاهش وزن بوده و اخیرا دانشمندان آمریکایی تحقیقات جالبتوجهی را در مورد بهترین مدت زمان روزه داری آن انجام دادهاند.
رژیم فستینگ که با نام روزه داری هم شناخته میشود، روشی پرطرفدار و فوقالعاده کارآمد برای لاغری و چربی سوزی است. در همین رابطه، دانشمندان آمریکایی اخیرا پژوهشهای مهمی را در مورد زمان ایدئال برای روزه گرفتن در طول مدت رژیم مورد نظر انجام دادهاند.
رژیم فستینگ
در سیستم فستینگ که اغلب علاقهمندان آن را با نام فستینگ متناوب (intermittent fasting) یا روزه داری متناوب میشناسند، فرد برای بخش مهمی از روز هیچ غذایی نمیخورد. در این سیستم که معمولا پرطرفدارترین حالت آن 16/8 بوده، شخص برای 16 ساعت از روز هیچ نوع کالری را به بدنش وارد نمیکند و در این مدت زمان او تنها اجازه مصرف آب، چای و یا نوشیدنیهای دیگری که بدون کالری هستند را خواهد داشت.
در عین حال، بدون تغییر میزان کالری مصرفی روزانه، فرد میتواند در 8 ساعت دیگر شبانه روز خود وعدههای غذایی مختلفی را مصرف کند و اکثرا از لحاظ نوع غذاهای مصرفی محدودیتی وجود ندارد. با این حال وقتی فرد برای مدت زمانی به اندازه 16 ساعت چیزی نمیخورد، بدن او به صورت خودکار وارد یک حالت چربی سوزی شده و بدون تغییر عادتهای غذایی و تنها با تغییر زمان غذا خوردن، علاوه بر کاهش وزن، فواید متعددی را از لحاظ سلامت مغز و سایر قسمتهای بدن به وجود میآید.
جالب است بدانید که از گذشتههای دور هم اجداد ما به صورت روزمره از رژیم فستینگ تبعیت میکردند؛ اجداد انسانها در زمانی که غذای خود را تنها از طریق شکار و روشهای بدوی تامین میکرد، امکان غذا خوردن سه وعدهای در طول روز وجود نداشت و در آن دوران انسانها مجبور بودند که در زمان دسترسی به غذا تا حد امکان نیاز سوخت و سازی بدن خود را تامین کنند.
با این حال بین وعدههای غذایی مورد نظر و در زمانهایی که این انسانهای اولیه در تلاش برای تامین غذا بودند، بدن آنها به صورت خودکار در حالت روزه داری قرار میگرفت؛ با توجه به سابقه رژیم فستینگ متناوب، حتی برخی محققان معتقدند که طبیعیترین روش برای تامین کالری بدن و همچنین بهترین رژیم غذایی برای انسانها روزه داری است.
تحقیقات جدید دانشمندان
همانطور که اشاره شد، رژیم روزهداری متناوب در سالهای اخیر محبوبیت زیادی کسب کرده و سیستمهای گوناگونی برای اعمال آن وجود دارد؛ حالت 16/8 تنها یک روش مورد استفاده بوده و در میان حالتهای دیگر فستینگ میتوان به سیستم 18/6، 20/4 و یا روزه گرفتن کامل برای 24 یا 48 ساعت اشاره کرد. با این حال سوالی که ذهن بسیاری از علاقهمندان و دنبال کنندگان رژیم فستینگ را مشغول کرده، تاثیر هرکدام از روشها روی چربی سوزی و لاغری است. سوالی که دانشمندان دانشگاه شیکاگو آمریکا به آن پرداختهاند.
از آنجایی که علاقه عموم مردم در سالهای اخیر به بحث روزه داری متناوب جلب شده، تحقیقات علمی مختلفی در این رابطه انجام شده و دانشمندان زیادی در حوزههای تغذیه و سلامت به پژوهش در رابطه با این روش تغذیه قدیمی پرداختهاند. با این وجود تحقیق دانشمندان شیکاگو اولین نمونه از کار آکادمیکی بوده که در آن، انسانها در دو حالت مختلف فستینگ، از لحاظ چربی سوزی با هم مقایسه شدهاند.
این دو حالت روزه داری در بین دنبال کنندگان بسیار پرطرفدار هستند؛ در حالت اول فرد تنها میتواند در یک پنجره 4 ساعته در 24 ساعت شبانه روز، کالری روزانه خود را تامین کند و در حالت دوم هم پنجره مورد نظر 6 ساعت طول میکشد. در پژوهش دانشگاه شیکاگو گروه حالت اول باید از ساعت 13 تا 17 هر روز غذای مورد نیاز خود را مصرف میکردند و در گروه دوم هم فرصت تغذیه از ساعت 13 تا 19 بود. در طول این پنجره چند ساعته افراد اجازه مصرف هر غذایی را داشتند، اما در قسمت روزه داری این رژیم فستینگ تنها اجازه مصرف مایعات بدون کالری مانند چای سبز، قهوه و نوشیدنیهای مشابه وجود داشت.
نتایج به دست آمده در مورد رژیم فستینگ
به غیر از این دو گروه، گروه سومی هم برای مقایسه تغییرات به وجود آمده در نظر گرفته شد که در آن افراد بدون دنبال کردن روزه داری متناوب، به صورت عادی تغذیه میکردند و فعالیت بدنی و میزان کالری مصرفی روزانه آنها هم در حدی بود که وزن آنها را ثابت نگه دارد.
در دو گروه روزه دار انرژی مصرفی روزانه هر فرد به میزان 550 کالری کاهش داده شده بود و دیده شد که افراد در طول مدت انجام آزمایش 3 درصد از وزن خود را کم کردند. به علاوه دیده شد که افراد دنبال کننده رژیم فستینگ متناوب از فواید دیگری مانند کاهش استرس اکسیداتیو (oxidative stress) و همچنین مقاومت بدنشان به انسولین هم بهره بردند.
کریستا وارادی (Krista Varady)، یکی از دانشمندان تحقیق اخیر در این رابطه میگوید که آزمایشهای تیم او نتایج پژوهشهای پیشین در مورد تاثیرات مفید روزه داری متناوب را تایید میکنند. از زمانی که این رژیم غذایی در بین عموم مردم مورد توجه قرار گرفت، تحقیقات علمی از کاهش وزن چشمگیری دنبال کنندگان رژیم خبر دادهاند و گفته شده که برای کسانی که علاقهای به شمردن کالریهای مصرفی روزانه خود ندارند، رژیم فستینگ متناوب بهترین گزینه به حساب میآید.
روشی ایدئال برای کاهش وزن
به علاوه در حالی که رژیمهای لاغری متعددی در عصر حاضر به وجود آمدهاند و بسیاری از آنها برای علاقهمندان و کسانی که قصد کاهش وزن دارند، گیج کننده و دردسرساز هستند، تغییر ندادن عادتهای غذایی و تنها تغییر زمان مصرف غذا میتواند روشی فوقالعاده راحت و موثر برای سوزاندن چربیهای اضافی بدن باشد.
وارادی میگوید که در رابطه با مدت زمان روزه داری و تعداد ساعتهای پنجره تغذیه داوطلبان آزمایش، تفاوت چندانی بین دو گروه 4 ساعته و 6 ساعته دیده نشده و از آنجایی که غذا نخوردن برای مدت 18 ساعت برای افراد مبتدی و عموم مردم راحتتر بوده، پیشنهاد میشود که علاقهمندان رژیم فستینگ 18/6 را دنبال کنند.