منظومه چند سیاره ای سیستمی بوده که همانند منظومه شمسی، اجرام آسمانی زیادی درون خود دارد و به تازگی هم دانشمندان در اتفاقی تاریخساز، تصویر چنین سیستمی را ثبت کردند.
به تازگی خبر رسیده که دانشمندان آژانس فضایی اروپا (ESA) برای اولین بار تصویر یک منظومه چند سیاره ای را ثبت کردهاند. اتفاقی که تاکنون سابقه نداشته و سر و صدای زیادی در دنیای شگفتانگیز ستاره شناسی به پا کرده است.
گفته شده که تصویر منظومه مورد نظر توسط تلسکوپ VLT رصدخانه جنوبی اروپا متعلق به آژانس فضایی اروپا تهیه شده و در آن، یک سیستم سیارهای با ستارهای شبیه به خورشید و دو سیاره فراخورشیدی دیده میشود. بر اساس اطلاعات موجود، چنین تصاویری در دنیای ستاره شناسی فوقالعاده کمیاب هستند و بسیار اتفاق نادری است که دانشمندان از منظومهای عکس بگیرند که بیش از یک سیاره درون خود دارد.
ستاره این منظومه چند سیاره ای “TYC 8998-760-1” نام دارد و فاصله آن تا زمین هم 300 سال نوری اعلام شده است؛ دانشمندان مسئول ثبت این دادهها میگویند که تصویر مورد نظر سیستم ستارهای را نشان میدهد که فوقالعاده به دوران اولیه تکامل منظومه شمسی شباهت دارد. از طرف دیگر، در تاریخ ستاره شناسی و تا به امروز تنها دو منظومه با دو یا چند سیاره فراخورشیدی درون خود، به صورت مستقیم مورد بررسی قرار گرفتهاند که سیستم TYC 8998-760-1 هم به عنوان سومین منظومه در این لیست، تاریخساز شده است.
با این حال در هر دو مورد قبلی ستاره منظومهها به هیچ وجه شبیه به خورشید نبودند، اما تصاویر ثبت شده نشان میدهند که منظومه TYC 8998-760-1 دارای سیاره دو غول گازی بوده که به دور ستارهای جوان گردش میکنند.
تصویر منظومه چند سیاره ای اخیر
در تصویر بالا دو سیاره فراخورشیدی مدنظر ما اجرام آسمانی بزرگ گوشه سمت راست و پایین تصویر هستند. این دو سیاره در فاصله نسبتا زیادی از ستاره میزبان خود قرار گرفتهاند و سایر اجرام و نقاط نورانی داخل تصویر هم به ستارههای پسزمینه و اطراف این منظومه مربوط میشوند.
به صورت کلی به هر سیارهای که در خارج از منظومه شمسی باشد و شباهتهایی با زمین محل زندگی ما داشته باشد، سیاره فراخورشیدی میگویند و جالب است بدانیم که برای تشخیص این دو غول گازی درون منظومه TYC 8998-760-1 از ستارههای پسزمینه، دانشمندان تصاویر مختلفی را در زمانها و دورههای گوناگون از این منظومه چند سیاره ای ثبت کردند تا از طریق ردیابی مدار گردش و حرکت اجرام دیده شده، سیارههای قفل شده در میدان گرانش ستاره TYC 8998-760-1 را مشخص کنند.
همانطور که اشاره شد، هر کدام از این سیارههای فراخورشیدی در فاصلهای بسیار دور از ستاره میزبان خود هستند و بررسیها نشان داده که سیاره نزدیکتر، حدودا در فاصله 160 برابری مسافت بین زمین و خورشید است. سیاره دوم هم حدودا در فاصلهای 320 برابری در مقایسه با زمین و خورشید قرار دارد.
این در حالی بوده که سیارههای گازی و عظیم مشتری و زحل به ترتیب 5 و 10 برابر فاصله خورشید تا زمین، از خورشید دور هستند. به علاوه، به نظر میرسد که ستاره TYC 8998-760-1 هم تنها 17 میلیون عمر دارد و در مقایسه با خورشید چند میلیارد ساله ما، فوقالعاده جوان است.