نیروی هوایی آمریکا در حال تحقیق بر روی یک سیستم موقعیت یاب جدید است که از میدانهای مغناطیسی زمین برای مشخص کردن موقعیت جغرافیایی استفاده میکند.
موقعیت یابهای ماهوارهای از جمله جی پی اس، مدتها است که به شکل گسترده در زمینههای نظامی و غیر نظامی به کار میروند. اما چنین سامانههایی امروزه بسیار آسیب پذیر شدهاند. از اخلال در امواج ارسال شده توسط ماهوارههای موقعیت یاب گرفته، تا امکان حذف فیزیکی این ماهوارهها توسط ماشینهایی که دولتهایی مانند چین و روسیه به فضا ارسال کردهاند، راههای زیادی برای اخلال در عملکرد این سامانههای وجود دارد.
به همین دلیل نیروهای هوایی آمریکا به دنبال جایگزینی مطمئن برای این سامانهها است. استفاده از میدانهای مغناطیسی زمین یکی از همین راهها است. این میدانها دارای سطوح قدرت مختلف هستند و مانند عوارض زمینی، مکان آنها از مدتها پیش نقشه برداری شده است. در سال 2017، یکی از اساتید مهندسی الکترونیک موسسه تحقیقاتی نیروی هوایی آمریکا، یک پروژه تحقیقاتی را آغاز کرد که امکان اندازه گیری شدت میدانهای مغناطیسی را با استفاده از گیرندههای مغناطیسی (مگنتومتر) نصب شده بر روی هواگرد و یافتن موقعیت هواگرد بر این اساس را بررسی کند. او دو گیرنده مغناطیسی را در جلو و عقب بدنه یک هواپیمای سسنا نصب کرد و پس از جمع آوری اطلاعات از 40 ساعت پرواز این هواپیما و تلاشهای بسیار برای کاهش نویزهای پس زمینهای، به این نتیجه رسید که موقعیت یابی به این شکل امکان پذیر است.
مشکل این طرح اینجاست که بر خلاف سیگنالهای قدرتمند و واضح جی پی اس که از فضا ارسال میشود، عوامل مختلفی مانند عملکرد دستگاههای الکتورنیکی خود هواگرد، باعث ایجاد نویز و ایجاد اخلال در دریافت امواج میدانهای مغناطیسی زمین شوند. امروزه این مشکل توسط هوش مصنوعی قابل حل است و میتوان این نویزها را حذف کرد.
نیروهای هوایی آمریکا در همکاری با دانشگاه ام آی تی، تحقیق دیگری در همین زمینه انجام داده است که بر اساس نتایج آن، با استفاده از یک سیستم موقعیت یاب که از امواج میدانهای مغناطیسی زمین استفاده میکند، میتوان به دقت ده متر دست یافت. این مقدار تنها کمی کمتر از دقت جی پی اس (با دقت 3 متر) است، اما اخلال در عملکرد آن، بسیار مشکلتر از اخلال در عملکرد جی پی اس است. در حالی که برای استفاده از موقعیت یاب ماهوارهای باید یک موج با طول موج خاص را که از فاصله بسیار زیادی ارسال میشود دریافت کرد، در این موقعیت یاب جدید، هواگرد تنها باید امواج مغناطیسی اطرافش را دریافت کند که منشا آن نیز پوسته گسترده زمین است. بنابراین عملا تنها راه برای اخلال در چنین سامانهای، استفاده از انفجار هستهای است.