تازهترین تحقیقات دانشمندان نشان داده که برخی ستارهها توانایی حمایت کردن از 7 سیاره شبیه به زمین را با حیات و جزئیات مشابه دارند، اما باید شرایط خاصی در منظومه این ستارهها برقرار باشد.
اخیرا دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا آمریکا تحقیقات جالبتوجهی را در مورد موضوع امکان یافتن چندین سیاره شبیه به زمین انجام دادهاند؛ اینطور که به نظر میرسد، برخی ستارهها این توانایی را دارند تا از 7 سیاره با شرایطی مشابه زمین حمایت کنند، اما نکته مهم این بوده که شرایط خاصی باید در اطراف این ستارهها برقرار باشد. در بررسی این تحقیق جالبتوجه با ما همراه باشید.
تیم محققان دانشگاه کالیفرنیا به سرپرستی اختر زیست شناس، استفن کین (Stephen Kane)، محاسبات و مدلسازیهای جالبی را انجام دادهاند. دادههای جمعآوری شده توسط این دانشمندان نشان میدهد که برخی ستارهها توانایی شگفتانگیزی در حمایت از حیات در اطراف خود دارند و اگر در منظومه آنها، سیارهای مانند مشتری وجود نداشته باشد، این ستارهها میتوانند تعداد زیادی سیاره خوش آب و هوا مانند زمین را به دور خود نگه دارند.
بهترین محل یک سیاره شبیه به زمین
به صورت کلی باید گفت که در منظومههای گوناگون، موضوعی به نام کمربند حیات یا منطقه حیات پذیری وجود دارد که به فاصله بهینه از ستاره مرکز منظومه اطلاق میشود؛ بر اساس اطلاعات موجود، هر سیارهای که در این منطقه بهینه قرار بگیرد، شرایط دمایی آن میتواند به صورتی باشد که آب روی سطح سیاره در حالت مایع حفظ میشود و در صورت مساعد بوده مابقی شرایط، حتی این امکان وجود دارد که آن سیاره همانند زمین سرسبز باشد.
همانطور که حدس میزنید، سیاره ما هم در کمربند حیاتی مورد نظر در منظومه شمسی قرار گرفته و اگر این فاصله دورتر یا نزدیکتر از حالت کنونی بود، دمای سطح زمین یا به حدی سرد میشد که تمامی آبهای سیاره منجمد میشدند و عملا حیاتی روی این جرم آسمانی زنده نمیماند و یا حرارت خورشید در فاصلهای نزدیک تمامی آبهای زمین را تبخیر میکرد و همچنین اتمسفر محل زندگی ما هم از بین میرفت.
چنین فاصله بهینهای برای زنده ماندن اشکال مختلف حیات روی هر سیاره شبیه به زمین فوقالعاده مهم است.
در همین رابطه، کین و همکارانش در دانشگاه کالیفرنیا با بررسی وضعیت منظومه جالبتوجهی به نام تراپیست 1 (Trappist-1) به نتایج منتشر شده دست یافتند؛ در تراپیست 1 چندین سیاره مشابه زمین با قابلیت نگهداری آب مایع در منطقه حیات پذیری منظومه وجود دارند.
شبیهسازی منظومهها
کین میگوید که بررسی وضعیت این منظومه او را به فکر فرو برد که یک ستاره در بهترین حالت ممکن توانایی نگه داشتن چند سیاره را در منطقه حیات پذیری خود دارد و از طرف دیگر، این سوال هم همیشه مطرح بوده که چرا منظومه شمسی تنها یک سیاره حیات پذیر دارد؟
برای پیدا کردن جواب این سوالات، کین و همکارانش با مدلسازی منظومههای مختلف، نحوه تعامل سیارههای گوناگون در طول زمان را با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلف، شبیهسازی کردند. دادههای این مدلسازی نشان داد که ستارهای همانند خورشید میتواند تا 6 سیاره با قابلیت نگه داشتن آب مایع را حمایت کند و حتی برخی ستارههای دیگر توانایی پوشش دادن 7 سیاره را در کمربند حیاتی خود دارند.
با این حال کین میگوید که اگر بیش از 7 سیاره به شبیهسازیها اضافه شوند، اجرام مورد نظر بیش از حد به هم نزدیک خواهند شد و این موضوع باعث میشود که گرانش سیارهها کل منظومه را ناپایدار کند.
با این وجود میبینیم که شبیهسازی تیم دانشمندان کالیفرنیا با دادههای جمعآوری شده در دنیای واقعی هماهنگ بوده و منظومههایی مانند تراپیست 1 وجود دارند که چندین سیاره شبیه به زمین را دور خود نگه داشتهاند.
نقش مشتری در منظومه شمسی
تیم کین امیدوار است که تحقیقات آنها به ستاره شناسان سراسر جهان در بررسی کمربند حیاتی منظومههای گوناگون کمک کند و از این طریق بتوان راحتتر سیارههای فراخورشیدی را در اطراف زمین پیدا کرد. کین شخصا علاقه خاصی به ستارههای میزبان سیارههای کوچک دارد و در مورد دلیل قرار گیری تنها یک سیاره حیات پذیر در منظومه شمسی، این اختر زیست شناس مشتری را دلیل اصلی چنین مسئلهای میداند.
کین معتقد است که ابعاد بسیار بزرگ این غول گازی باعث میشود تا گرانش قدرتمند آن تاثیر شدیدی روی تمامی سیارههای در حال گردش به دور خورشید داشته باشد و اگر منظومه ما چنین سیاره غولپیکری را درون خود نداشت، به احتمال قوی حداقل یک سیاره حیات پذیر دیگر درست مشابه زمین در همسایگی ما قرار میگرفت.