گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
در این مطلب قصد داریم 9 دلیل برای امیدوار بودن به ساخت واکسن کووید 19 تا اوایل 2021 را بررسی کنیم؛ به نظر می‌رسد که دانشمندان در این رابطه خوش‌بین هستند.
در حالی که با سرعت به فصل پاییز نزدیک می‌شویم، هنوز خبری از واکسن کووید 19 نیست؛ با این تفاسیر، در ادامه با گجت نیوز همراه باشید تا چندین دلیل برای خوش‌بین بودن در مورد ساخت این واکسن را بررسی کنیم.
در اوایل شروع پاندمی کرونا، بسیاری امیدوار بودند که ظرف مدت چندین ماه تمامی این ماجرا خاتمه پیدا کند و با شروع فصل گرما و تلاش بیشتر دانشمندان، قبل از رسیدن پاییز و فصل سرما اثری از کرونا باقی نماند. با این وجود در حالی که به پایان تابستان نزدیک می‌شویم و تنها ظرف یک ماه دیگر، موج سرماخوردگی‌ها و آنفولانزاهای گوناگون در سراسر جهان آغاز می‌شوند، نه نشانه‌ای از تاثیر گرمای هوا روی پاندمی کرونا دیده می‌شود و نه دارویی برای مقابله با این بیماری مرگبار دستگاه تنفسی در دست ماست.
در همین رابطه ویلیام پتری (William Petri)، پزشک، اپیدمی شناس و استاد دانشگاه ویرجینیای آمریکا اخیرا مصاحبه‌ای انجام داده که در آن، به 9 دلیل جالب‌توجه و پیشرفت علمی مرتبط با بیماری کووید 19 اشاره کرده است؛ پتری می‌گوید که بر اساس شواهد موجود، جای امیدواری بوده که تا اوایل سال 2021 واکسن کووید 19 ساخته خواهد شد.
مردم و مخاطبان معمولا از پتری می‌پرسند که با وجود عدم موفقیت دانشمندان در ساخت واکسنی برای بیماری ایدز و بسیاری از بیماری‌های دیگر، چگونه می‌توان انتظار داشت که محققان در مورد ویروس کرونا که با نام رسمی “SARS-CoV-2” شناخته می‌شود، به چنین مشکلاتی برنخورند؟
این استاد دانشگاه و محقق در جواب به این سوال دلایل زیر را مطرح می‌کند:
دلایل خوش‌بینی در مورد ساخت واکسن کووید 19
1. مقابله سیستم ایمنی بدن با ویروس کرونا
باید در نظر داشته باشیم که در 99 درصد موارد، بیماران آلوده به ویروس کرونا پس از طی دوره درمان، به سلامت خود بازمی‌گردند و ویروس را به صورت کلی از بدن خود پاک می‌کنند.
معمولا دیده می‌شود که تا 3 ماه بعد از بهبود و بازیابی سلامت، هنوز آثاری از ذرات ویروسی در خون فرد وجود دارند، با این حال در اکثر موارد فرد تنها تا 10 روز پس از شروع بیماری می‌تواند ویروس را به دیگران منتقل کند. به این ترتیب می‌توان گفت که بعد از طی دوره 10 روزه مورد نظر وجود یا عدم وجود ذرات ویروسی در خون فرد تاثیری در توانایی او برای آلوده کردن دیگران ندارد و عملا این شخص از چرخه انتقال کووید 19 خارج شده است.
به این ترتیب دلیل اول برای خوش‌بینی در مورد واکسن کووید 19 توانایی طبیعی سیستم دفاعی بدن در شکست ویروس SARS-CoV-2 است. این مسئله در حالی بوده که سیستم ایمنی ما در مبارزه با ویروس اچ آی وی که بیماری ایدز را به وجود می‌آورد، شکست می‌خورد و نمی‌تواند به شکل طبیعی با آن مقابله کند. در مورد اچ آی وی باید گفت که ویروس مورد نظر در بدن انسان به حالت پنهان درمی‌آید و به همین دلیل، سیستم دفاعی یا واکسن‌ها نمی‌توانند آن را به صورت فعال و دائم شناسایی کرده و مورد هدف قرار دهند. با این حال خوشبختانه ویروس کرونا جدید توانایی چنین نوعی از مخفی شدن را ندارد.
2. موفقیت در ساخت آنتی‌بادی مصنوعی
ویروس SARS-CoV-2 در سطح خارجی خود پروتئین‌های میخی دارد که در تمامی عکس‌های منتشر شده از این ذرات ویروسی، می‌توان آن‌ها را دید؛ کرونا از طریق این پروتئین‌ها به سلول‌های سالم بدن انسان نفوذ می‌کند و از طریق اتصالی که به کمک این پروتئین‌ها به وجود آمده، ویروس می‌تواند در داخل سلول‌های بدن ما تولیدمثل کند.
واکسن کووید 19 هم به صورت معمول می‌تواند با تحریک کردن سیستم دفاعی بدن در ساخت آنتی‌بادی‌هایی که پروتئین‌های مورد نظر را هدف قرار می‌دهند، از مکانیسم آلوده سازی ذرات ویروسی جلوگیری کرده و عملا بیماری را مهار کند.
تحقیقات دانشمندان نشان داده که مواد ضد ویروسی طبیعی که توسط سیستم دفاعی ما تولید می‌شوند، با هدف قرار دادن پروتئین‌های مورد نظر توانایی فعالیت ویروس‌های SARS-CoV-2 را مختل می‌کنند. برخی از موفقیت‌های دانشمندان در ساخت واکسن کووید 19 هم مربوط به ساخت ترکیباتی می‌شوند که با تحریک سیستم ایمنی، به فرآیند ساخت آنتی‌بادی‌های مورد نظر سرعت می‌بخشند.
اما خبر خوش‌بینانه ما در این بخش از مقاله به تلاش موفقیت‌آمیز حداقل 7 کمپانی در ساخت آنتی‌بادی‌های مصنوعی مربوط بوده که پروتئین‌های میخی سطح ویروس‌های کرونا را تشخیص می‌دهند. در حال حاضر شرکت‌های مورد نظر مشغول آزمایش این مواد مصنوعی در بدن داوطلبان هستند و هدف دانشمندان این کمپانی‌ها تایید توانایی مواد ساخته شده در بی‌اثر کردن پروتئین‌های میخی است.
هم‌اکنون این تلاش‌ها روی پیشگیری از آلودگی افراد به کروناویروس جدید متمرکز بوده، اما نکته مثبت دیگر در مورد آنتی‌بادی‌های مصنوعی مورد نظر، توانایی آن‌ها در کمک به افراد مبتلا به کووید 19 است. در واقع این مواد مصنوعی می‌توانند ویروس‌های داخل بدن افراد مبتلا را تا حدی مهار کرده و به سیستم دفاعی بدن این فرصت را بدهند که به صورت طبیعی مواد ضد ویروسی مورد نیاز برای شکست بیماری را بسازد.
3. آسیب‌پذیری ذرات ویروس کرونا
نکته مثبت دیگر که امید ما به ساخت واکسن کووید 19 را بالا می‌برد، آسیب‌پذیری پروتئین‌های میخی شکل سطح ویروس کرونا در قسمت‌های مختلفی از ساختار میخی است؛ در واقع گفته شده که می‌توان این پروتئین‌ها را در قسمت‌های گوناگونی از ساختارشان مهار کرد. به همین دلیل، وقتی ویروس مورد نظر در معرض یک واکسن قرار بگیرد، به دلیل وجود نقاط آسیب‌پذیر در سراسر پروتئین‌های میخی، عملا شانس آنتی‌بادی‌ها برای خنثی کردن ذرات ویروسی بسیار بیشتر می‌شود.
در واقع اگر یک واکسن با هدف خنثی کردن پروتئین‌های میخی ساخته شود، حتی اگر ذرات ویروسی بتوانند از یک قسمت ساختار میخی خود محافظت کنند، واکسن این قابلیت را خواهد داشت تا به قسمت‌های دیگر ساختار حمله کرده و در نهایت از هر روش ممکن این پروتئین‌های خطرناک و حیاتی را مهار کند.
4. دانش ساخت ایمن‌ترین واکسن‌ها
یکی از مهم‌ترین نکات در تولید واکسن ویروس کرونا، سلامت و ایمنی مواد به کار رفته در ساخت واکسن و خطر نداشتن این مواد برای مصرف کننده است؛ خوشبختانه تحقیقات دانشمندان تا به امروز تا حدی پیشرفت کرده که اطلاعات گسترده و فوق‌العاده مفیدی در رابطه با تولید یک واکسن ایمن در اختیار جامعه علمی قرار داد.
یکی از آثار جانبی و مخرب برخی واکسن‌ها، پیشرفت توانایی آلوده سازی ویروس به کمک آنتی‌بادی است؛ در این حالت، آنتی‌بادی به کار رفته برای مقابله با ذرات ویروسی، به جای مهار کردن بیماری به ذرات ویروس امکانات بیشتری برای آلوده کردن سلول‌ها می‌دهد و عملا ویروس راه‌های جدیدتری برای گسترش در بدن بیمار پیدا خواهد کرد. محققان در مورد پیشگیری از بروز این مشکل به پیشرفت‌های مهمی دست یافته‌اند و عملا مکانیسم جلوگیری از این اتفاق طراحی شده است.
مشکل دیگری که برخی از واکسن‌ها به وجود می‌آورند، واکنش‌های حساسیتی بدن انسان به مواد داخل واکسن بوده که باعث التهاب ریه افراد می‌شوند. در دهه 60 میلادی واکسنی برای یک ویروس دستگاه تنفسی ساخته شده بود که دقیقا همین واکنش آلرژیک را در مصرف کنندگان به وجود می‌آورد.
می‌دانیم که واکنش‌های حساسیتی با مختل کردن عملکرد ریه نفس کشیدن فرد را دشوار می‌کنند، اما خبر خوشحال کننده این بخش از مقاله ما، موفق دیگر دانشمندان در رسیدن به مکانیسمی بوده که از بروز حساسیت در مصرف کنندگان واکسن کووید 19 جلوگیری خواهد کرد.
5. تلاش برای تولید هم‌زمان چندین واکسن کووید 19
در حال حاضر دولت ایالات متحده تحت عنوان پروژه‌ای به اسم “Operation Warp Speed”، مشغول حمایت از چندین پژوهش مختلف برای ساخت واکسن ویروس کرونا بوده و هدف دولت از راه‌اندازی این پروژه، ساخت و عرضه 300 میلیون دوز از واکسن‌های ایمن و کارآمد برای مردم آمریکا تا ژانویه 2021 است.
در واقع گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهند که دولت آمریکا قصد دارد تا 8 میلیارد دلار بودجه را برای حمایت مالی هفت پروژه مختلف ساخت واکسن کووید 19 صرف کند. نکته مثبت در مورد چنین اقدامی افزایش احتمال موفقیت واکسن‌ها بوده، چرا که برای توقف پاندمی کرونا تنها یکی از این واکسن‌ها باید کارایی و ایمنی مورد تایید دانشمندان را از خود نشان دهند. به این ترتیب با حمایت از چندین پروژه به صورت هم‌زمان، احتمال به ثمر رسیدن یکی از این هفت پروژه بسیار بالاست.
6. عبور از فازهای اول و دوم آزمایش
در فرآیند ساخت هر واکسنی، باید مراحل گوناگونی برای تایید ماده دارویی مورد نظر طی شوند؛ مهم‌ترین مراحل مورد نظر فازهای اول و دوم آزمایش هستند که در آن‌ها ایمنی واکسن و همچنین توانایی آن برای تحریک سیستم ایمنی بدن بررسی می‌شوند. در همین رابطه، باید این خبر امیدوار کننده را به شما بدهیم که تا به این لحظه آزمایش‌های مربوط به سه نوع واکسن مختلف موفقیت‌آمیز بوده‌اند؛ گفته شده که هرکدام از این واکسن‌ها می‌توانند سیستم ایمنی بدن را به شکلی تحریک کنند که بین دو تا چهار برابر حالت طبیعی، آنتی‌بادی‌های خنثی کننده پروتئین‌های میخی تولید کند.
شرکت آمریکایی مدرنا (Moderna)، دانشگاه آکسفورد بریتانیا و همچنین کمپانی چینی کنسینو (CanSino) سازنده این واکسن‌ها هستند و تمامی این سه مجموعه هم تا به حال موفقیت محصولات خود را در فازهای اول و دوم آزمایش ثابت کرده‌اند.
7. انجام فاز سوم آزمایش واکسن کووید 19
آخرین مرحله در ساخت یک واکسن فاز سوم آزمایش‌ها بوده که در آن، داروی مورد نظر روی ده‌ها هزار نفر امتحان خواهد شد تا کارایی آن برای جلوگیری از گسترش بیماری و آلوده شدن افراد به نمایش گذاشته شود و همچنین ایمنی دارو برای سلامت افراد هم مورد آزمایش قرار گیرد.
گفته شده که واکسن کووید 19 ساخت شرکت مدرنا و همچنین واکسن دانشگاه آکسفورد در جولای گذشته فاز سوم آزمایش را آغاز کرده‌اند و تعدادی از داروهای تحت آزمایش در سراسر جهان هم ظرف چندین هفته آینده وارد این مرحله از آزمایش‌ها می‌شوند.
8. سرعت بخشیدن به تولید واکسن
نکته جالب دیگر در مورد تلاش‌های جهانی برای ساخت واکسن کووید 19 اقدامات دولت آمریکا در سرعت بخشیدن به فرآیند تولید انبوه این دارو است؛ در واقع این دولت در قالب پروژه Operation Warp Speed زیرساخت و امکانات لازم برای تولید انبوه و صنعتی میلیون‌ها دوز از واکسن ویروس کرونا را حتی قبل از ساخته شدن دارو و تایید کارایی و ایمنی آن، فراهم کرده است.
نکته مهم در مورد چنین استراتژی سرعت عمل پخش کردن داروهایی بوده که از لحاظ کارایی و ایمنی مورد تایید دانشمندان قرار گرفته‌اند؛ به بیان دیگر به محض تایید شدن عملکرد یک واکسن در فاز سوم آزمایش‌ها، زیرساخت‌ها و تجهیزات مورد نظر کاملا آماده هستند تا ظرف کوتاه‌ترین زمان ممکن مقادیر زیادی واکسن را به شکل انبوه تولید کرده و در اختیار مردم جوامع قرار دهند.
با این تفاسیر می‌بینیم که هم‌اکنون روسیه مشغول استفاده از داروی ساخته شده توسط دانشمندان روس و واکسیناسیون مردمش به وسیله این واکسن بوده، در حالی که ایمنی و کارایی داروی مورد نظر هنوز در فاز سوم آزمایش‌های مورد نیاز تایید نشده است.
9. عقد قرارداد با پخش کنندگان واکسن
خبر رسیده که مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) هم‌اکنون با کمپانی مک‌کسون (McKesson Corp) به عنوان بزرگ‌ترین پخش کننده واکسن در کل ایالات متحده قرار داد بسته است. مرکز CDC قصد دارد که از طریق این قرارداد در کوتاه‌ترین زمان ممکن واکسن کووید 19 را پس از ساخت و تایید دانشمندان به مراکز درمانی و بیمارستان‌های سراسر کشور برساند.
ویلیام پتری به عنوان استاد دانشگاه ویرجینیا آمریکا باور دارد که با توجه به نکات ذکر شده در این مقاله، به احتمال قوی تا پایان 2020 میزان دقیق کارایی و ایمنی واکسن‌های مختلف ساخته شده برای مقابله با ویروس کرونا مشخص خواهد شد و در نهایت تا اوایل سال 2021 فرآیند واکسیناسیون کل جمعیت ایالات متحده آغاز می‌شود.
