در چند روز گذشته ناسا یکی از ماموریتهای فضایی خود را عملی کرد و عکاسی حرفهای با شکار تصاویری حیرتانگیز از عبور موشک از مقابل ماه این ماموریت را به شکلی متفاوت در تاریخ ثبت کرد.
به تازگی تصاویری با عنوان عبور موشک از مقابل ماه در اینترنت دست به دست میشوند که توسط عکاسی خوشذوق و حرفهای، به هنگام پرتاب یکی از راکتهای ناسا در 2 اکتبر، به ثبت رسیدهاند. در بررسی ماجرای خلق این تصاویر با گجت نیوز همراه باشید.
استیو رایس (Steve Rice) عکاسی ماهر بوده که تاکنون چندین ماموریت فضایی ناسا را از نزدیک تصویربرداری کرده است؛ در چند روز گذشته هم یکی از ماموریتهای دیگر این آژانس فضایی شامل پرتاب راکتی به سمت فضا میشد و رایس از این فرصت استفاده کرد تا به شکلی متفاوت سفر این موشک به خارج از اتمسفر زمین را به ثبت برساند.
رایس در مصاحبهای گفته که ایده عکسبرداری از عبور موشک از مقابل ماه خیلی وقت است که به ذهن او خطور کرده و پرتاب 2 اکتبر هم فرصتی شگفتانگیز بود تا او بتواند چنین کاری را عملی کند. یکی از کارهای مورد علاقه این عکاس تصویربرداری از عبور ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) از جلوی خورشید یا ماه بوده، اما تا قبل از پرتاب چند روز پیش، آرزوی رایس برای عکسبرداری از موشکی در حال حرکت، دقیقا در لحظهای که از مقابل قمر زمین رد میشود، به حقیقت نپیوسته بود.
تصویر عبور موشک از مقابل ماه
با این تفاسیر فرصتی که رایس سالها به دنبال آن بود، هنگامی که موشکی برای رساندن تجهیزات فضایی به ایستگاه فضایی بینالمللی آماده میشد، خود را نشان داد؛ این راکت که با نام “SS Kalpana Chawla” شناخته میشود، از طرف شرکت نورتروپ گرومن (Northrop Grumman) برای انتقال یک بار 2.3 هزار کیلوگرمی از اکسیژن، لباسهای فضایی، غذا، آب و تجهیزات آزمایشهای علمی به ISS آماده شده بود و پرتاب آن هم از سکویی متعلق به ناسا در ایالت ویرجینیای انجام شد. در میان این تجهیزات یک دستشویی فضایی از جنس تیتانیم هم وجود داشت که هزینه ساخت آن 23 میلیون دلار تخمین زده شده است.
با این حال همانطور که انتظار میرود، عکسبرداری از عبور هر جسمی در مقابل ماه فوقالعاده چالشبرانگیز بوده و علاوه بر مهارت و شانس، به برنامهریزی دقیقی هم احتیاج دارد؛ در واقع این جرم آسمانی عظیم در شب بسیار کوچک دیده میشود و حرکت سریع موشک تنها بخش دردسرساز ماجرا نیست، چرا که خود ماه هم در آسمان جابهجا میشود.
از طرف دیگر مشکلات آب و هوا، تغییر در نقشه پرواز و مسیر حرکت موشک و مشکلات دیگر هم وجود دارند که در صورت بروز هرکدام از آنها، رویایی ثبت تصویر عبور موشک از مقابل ماه نقش بر آب میشود.
تلاش برای ثبت تصویر عبور موشک از مقابل ماه
به عنوان مثال در ماه سپتامبر تقریبا تمامی پرتابهای مداری از خاک آمریکا به واسطه مشکلات مختلف کنسل شده بودند و حتی یکی از پرتابهای مهمی که برای 1 اکتبر برنامهریزی شده بود و رایس هم قصد داشت تا آن را از دست ندهد، تنها 18 ثانیه قبل از پرتاب به واسطه مشکلات فنی به تعویق افتاد.
رایس گفته که پس از کنسل شدن پرتاب مورد نظر امید و انرژی برای دنبال کردن پرتاب روز بعد نداشت؛ اما با وجود تمامی مشکلات، در دست داشتن اطلاعات پیشبینی وضع هوا و برنامهریزی دقیق او برای قرار گرفتن در موقعیت دقیق عکسبرداری باعث شد تا این عکاس حرفهای رویای خود را فراموش نکرده و برای یک بار دیگر هم تلاش کند تا از عبور موشک از مقابل ماه عکس بگیرد.
رایس میگوید که موقعیت مناسب برای این تصویربرداری در فاصله 5.5 کیلومتری از سکوی پرتاب، نزدیک یک مزرعه ذرت بود که بر اساس نقشههای تهیه شده و اپلیکیشن هایی که موقعیت ماه را نشان میدهند، در زمان مناسب شرایط را برای عکسبرداری فراهم میکرد.
بر اساس محاسبات رایس، سر پا کردن تجهیزات عکاسی در محل مورد نظر این امکان را میداد تا وقتی که ماه در افق شرقی آسمان قرار دارد، 22 ثانیه پس از پرتاب موشک، رد شدن آن از جلوی قمر زمین را دید. این موشک باربری حدودا 42 متر طول داشت و جا دادن آن در کل تصویر و قرار دادن ماه کامل در پسزمینه هم فوقالعاده دردسرساز بود.
اشتباه محاسباتی
با این وجود برنامهریزی رایس کاملا دقیق پیش نرفته بود؛ با وجود موفقیت این عکاس در ثبت تصویر دلخواهش، تنها 16 دقیقه قبل از پرتاب موشک، با انجام مجدد محاسبات برای بار سوم و نهایی برای مطمئن شدن از همه چیز، رایس فهمید که اشتباها چند صد متر از محلی که باید مستقر شود دور است.
رایس میگوید که برای پیدا کردن محل مورد نظر با شمردن دکلهای تلفن و در نظر گرفتن سایر ویژگیهای منطقه در محل اولیه قرار گرفته بود، اما تاریکی هوا در شب مشکلاتی را به وجود آورد که باعث قرارگیری او در مکان اشتباه شد. با متوجه شدن به اشتباهش، رایس سریعا تمامی وسایلش را سوار ماشین کرد و موفق شد تا قبل از پرتاب موشک خود را به محل درست برساند.
او دو دوربین را روی ماه متمرکز کرده بود که یکی از آنها دارای لنز تلفوتو 300 میلیمتری بود و دیگری هم برای ضبط ویدیو بود. لحظاتی پس از دیدن نور روشن شدن موتور راکت، رایس دکمه شاتر دوربین را نگه داشت تا در صورت خوششانس بودن عکس عبور موشک از مقابل ماه را ثبت کند.
تصاویری که لابهلای متن دیدید به صورت پشت سر هم از عبور راکت ناسا در جلوی ماه گرفته شدهاند و ویدیویی هم که در ادامه میبینیم توسط دوربین دوم به ثبت رسیده است؛ رایس میگوید که پس از موفقیتش نمیتوانست شادی خود را کنترل کند و پس از دیدن ویدیو به خاطر کیفیت و دقت کلیپ ثبت شده، فوقالعاده خوشحال شده بود.
رد شدن راکت ناسا از جلوی ماه
این ویدیو با کیفیت 4K تهیه شده و میبینیم که گازهای فوقالعاده داغ موتورهای روسی موشک به دنبال بدنه آن در هوا پخش شده و دید ما از ماه را تار میکنند؛ ریس میگوید که بسیار خوششانس بود تا توانست که هم در ویدیو و هم در تصاویر عبور موشک از مقابل ماه را شکار کند. این عکاس حرفهای اظهار کرده که دقت فوقالعادهای برای شکار این صحنه مورد نیاز بوده و عکاس دیگری که بیش از یک کیلومتر جلوتر از ریس، در نزدیکی محل پرتاب مستقر شده بود، نتوانست تا چنین صحنهای را به ثبت برساند.
برای درست پیش رفتن اوضاع رایس فقط یک پنجره زمانی 5 دقیقهای داشت تا بتواند رویایش را به حقیقت برساند؛ به بیان دیگر اگر به هر دلیلی ماموریت ناسا بیشتر از 5 دقیقه به تعویق میافتاد، به واسطه جابهجایی ماه رایس باید چیزی در حدود صد متر جابهجا میشد تا بتواند در موقعیت مناسب قرار بگیرد. چنین جابهجایی سریعی در زمان پرتاب به هیچ وجه امکانپذیر نبود.
آخرین باری که چنین تصویری از عبور موشک از مقابل ماه به ثبت رسید، سال 2000 بود؛ در آن زمان کارلتون بیلی (Carleton Bailie) عکاس حرفهای و معروف دنیای هوافضا، موفق شد تا رد شدن یک راکت اطلس را در چنین موقعیتی شکار کند. انتظار میرود که تصاویر استیو رایس برای مدتها در خاطر علاقهمندان به دنیای هوافضا باقی بمانند و امیدواریم که در آینده نزدیک عکاسان ماهر بیشتری موفق به عملی کردن چنین ایدههایی شوند.