گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
آیا سوخت و ساز بدن شما پایین بوده و به همین دلیل، تصور می‌کنید که کاهش وزن برای شما غیر ممکن است؟ در ادامه با ما همراه باشید تا عوامل موثر بر متابولیسم بدن را بررسی کنیم.
متابولیسم یا همان سوخت و ساز بدن میزان انرژی بوده که در طول یک بازه زمانی مشخص، توسط اندام‌های مختلف ما مصرف می‌شود. با این حال شاید شما هم شنیده باشید که برخی افراد، ناتوانی خود در کاهش وزن را به پایین بودن متابولیسم ارتباط می‌دهند و می‌گویند که این ویژگی خاص بدن آن‌ها باعث می‌شود تا نسبت به بقیه در شرایط مناسبی قرار نداشته باشند.
تصور اصلی این بوده که افراد دارای متابولیسم کند، به اندازه دیگران در طول روز انرژی مصرف نمی‌کنند، اما آیا واقعا سرعت سوخت و ساز انسان‌ها تا این حد بین افراد متفاوت بوده که چنین تاثیراتی را به وجود آورد؟ کارشناس تغذیه‌ای ترزی تولار پیترسون (Terezie Tolar-Peterson)، در ادامه این موضوع را برای ما بازتر می‌کند.
پیترسون هم‌اکنون در دانشگاه ایالتی میسیسیپی آمریکا مشغول پژوهش روی فاکتورهای بیولوژیکی، محیطی و اقتصادی-اجتماعی موثر در وضعیت جسمانی افراد بوده و به نظر او، پاسخ دادن به سوالات مربوط به سرعت سوخت و ساز بدن آن‌قدرها هم ساده نیست. از طرف دیگر این دانشمند می‌گوید که سرعت مورد نظر برای شما هرچه که باشد، می‌توان با تکنیک‌هایی این سرعت را کم و زیاد کرد و به خواسته‌های خود رسید.
سوخت و ساز بدن
به گفته زیست شناسان، متابولیسم مجموعه‌ای از تمامی واکنش‌های شیمیایی رخ داده درون بدن یک ارگانیسم یا موجود زنده بوده که ادامه حیات را برای آن ممکن می‌کند. متابولیسم سه کار اصلی را در بدن ما انجام می‌دهد که شامل تبدیل غذا به انرژی، تجزیه مواد خوراکی وارد شده به بدن به پروتئین، لیپید، اسید نوکلئیک و مقداری کربوهیدرات و همچنین خلاص شدن از شر نیتروژن‌های اضافی ورودی به بدن می‌شوند.
به این ترتیب اگر کسی در مورد سوخت و ساز بدن خود و تاثیر این مسئله روی لاغری نگران بوده، موضوع اصلی مدنظر او میزان انرژی دریافتی از غذاهای خورده شده و همچنین مقدار انرژی بوده که بدن برای ادامه حیات خود از آن استفاده می‌کند. ارزش غذاها هم با واحدی به نام کیلوکالری یا همان کالری اندازه‌گیری می‌شود.
نیازهای تغذیه‌ای شما به دو بخش اصلی تقسیم می‌شوند؛ بخش اول میزان متابولیسم پایه (BMR) بوده که عملا حداقل انرژی مورد نیاز بدن برای زنده ماندن در حالت استراحت کامل است. این حالت شبیه به وضعیت خواب یا بی‌تحرکی کامل بوده و معمولا، بین 60 تا 65 درصد از کل انرژی مصرفی ما در طول شبانه روز، برای تامین نیاز پایه‌ای مورد نظر صرف می‌شود.
میزان BMR هیچ فعالیت دیگری از جمله تحرکات جسمانی، فکر کردن و یا حتی انرژی لازم برای هضم غذاها را شامل نمی‌شود؛ بنابراین بخش دوم نیازهای شما انرژی لازم برای انجام تمامی فعالیت‌هایی بوده که در طول روز انجام می‌دهید. فعالیت‌هایی که مازاد بر استراحت و سرپا نگه داشتن بدن و ارگانیسم‌ها در حالت پیش‌فرض باشند.
اندازه‌گیری عددی
دانشمندان تخمین می‌زنند که یک زن بالغ و سالم با وزن 57 کیلوگرم، بسته به نوع فعالیت‌های روزانه‌ای که دارد چیزی بین 1600 تا 2400 کالری انرژی مصرف می‌کند. برای یک مرد 70 کیلوگرمی در چنین شرایطی، بازه انرژی سوخت و ساز بدن بین 2 تا 3 هزار کالری بوده که در صورت داشتن فعالیت شدید و انجام کارهای مختلف، به حالت حداکثری نزدیک‌تر بوده و اگر فرد فعالیت چندانی به غیر از کارهای عادی روزمره نداشته باشد، انرژی مورد نیاز او تقریبا همان 2 هزار کالری خواهد بود.
به این ترتیب می‌توان گفت که مردان و زنان بالغ و سالم حدودا به ازای هر کیلوگرم وزن، 26 کالری مصرف می‌کنند؛ حال جالب است بدانید که عدد مورد نظر برای نوزادان چیزی در حدود 100 کالری به ازای هر کیلوگرم وزن است. البته این نیاز شدید با بزرگ شدن نوزاد کمتر می‌شود، اما می‌توان گفت که در تمامی طول زندگی انسان، دوران اولیه که رشد جسمانی فوق‌العاده سریع رخ می‌دهد، بیشترین نیاز تغذیه‌ای را دارد.
البته رنج انرژی ارائه شده برای مردان و زنان تنها به واسطه وجود فعالیت‌های روزانه، یک بازه مشخص را شامل نمی‌شود و گاهی اوقات دیده شده که دو زن یا مرد در شرایط سنی و وزنی کاملا مشابه، میزان متفاوتی کالری را مصرف می‌کنند. به این ترتیب آیا می‌توان نتیجه گرفت که سوخت و ساز بدن شخصی از این دو نفر که مصرف کالری بیشتری دارد، سریع‌تر کار می‌کند؟
محاسبه نیاز سوخت و ساز بدن
متخصصان می‌گویند که در صورت یکسان بودن وزن و سن، فعالیت‌های بدنی مهم‌ترین عامل تعیین کننده تفاوت نیاز بدن افراد گوناگون به انرژی هستند و به عنوان مثال اگر یک زن در کنار کارهای روزانه، کلاس‌های ورزشی و فعالیت‌های شدید جسمی و ذهنی دیگری هم دارد، مطمئنا نیاز بدن او به غذا بیشتر خواهد بود؛ با این وجود میزان متابولیسم پایه این دو شخص تقریبا با هم برابر است.
روش‌های مختلفی برای تعیین مقدار BMR و انرژی مورد نیاز برای فعالیت‌های مختلف بدنی وجود دارد و شما می‌توانید از هر کدام از این روش‌ها برای تعیین نیاز روزانه خود بسته به شرایط سنی، وزنی و فعالیتی استفاده کنید. فرمول‌های معروفی وجود دارند که بر اساس وزن، جنسیت، قد، سن و فعالیت‌های روزانه نیاز انرژی بدن را محاسبه می‌کنند و شما می‌توانید از طریق این لینک و یا وب‌سایت‌های دیگر، به ابزارهای محاسباتی این چنین دسترسی داشته باشید.
تکنیک دیگر موجود برای تعیین وضعیت سوخت و ساز بدن با نام روش غیر مستقیم شناخته می‌شود که با اندازه‌گیری میزان اکسیژن مصرفی و کربن دی اکسیدی که از ریه‌ها به هنگام بازدم خارج می‌شود، نیاز مورد نظر را تعیین می‌کند. در واقع بدن ما برای تمامی فعالیت‌های متابولیسمی خود به اکسیژن نیاز دارد و برای وارد کردن هر یک لیتر اکسیژن به ریه‌ها و به کار گیری این عنصر حیاتی، چیزی در حدود 4.82 کالری توسط بدن مصرف می‌شود.
این اندازه‌گیری تنفسی معمولا در مطب پزشکان انجام می‌شود، اما تجهیزات قابل حمل و جم و جوری هر روزه به بازار می‌آیند که چنین امکانی را برای مخاطبان عادی فراهم می‌کنند.
فاکتورهای موثر روی متابولیسم بدن
در کنار تمامی فاکتورهای سنی، جنسیتی، ویژگی‌های بدن افراد و همچنین میزان فعالیت روزانه هر شخص، مولفه های ژنتیکی هم روی میزان نیاز متابولیسمی بدن تاثیرگذار هستند.
از طرف دیگر وضعیت سلامتی و دچار بودن به بیماری‌های مختلف هم می‌تواند نیاز بدن به انرژی را تغییر دهند. به عنوان مثال یکی از مهمی‌ترین عوامل تاثیرگذار روی میزان BMR هر شخص، مقدار ترشحات غده تیروئید است. این غده در قسمت جلوی گردن قرار گرفته و هرچه تایروکسین بیشتری ترشح کند، میزان متابولیسم پایه هم بیشتر خواهد بود. به علاوه، تب داشتن هم نیاز پایه‌ای بدن به انرژی را تغییر می‌دهد و تخمین زده می‌شود که به ازای بالا رفتن دمای بدن به مقدار 1 درجه سلسیوس، میزان BMR حدودا 14 درصد بیشتر می‌شود.
در واقع همان‌طور که تا به این جا متوجه شده‌اید، تفاوت‌های رخ داده در سوخت و ساز بدن افراد گوناگون به میزان متابولیسم پایه آن‌ها مربوط می‌شود و فعالیت‌های بدنی تاثیراتی دارند که در کنترل خود شخص خواهد بود. سایر مشکلات پزشکی که می‌توانند میزان BMR بدن شما را تحت تاثیر قرار دهند شامل تحلیل رفتن عضلات (آتروفی)، گرسنگی طولانی مدت، پایین آمدن سطح اکسیژن بدن (هیپوکسی)، اختلالات عضلانی، افسردگی و دیابت می‌شوند.
چگونه سوخت و ساز بدن را بیشتر کنیم؟
از طرف دیگر ترکیب بافت‌های بدن هم در مقدار انرژی مورد نیاز هر شخص تاثیر دارد؛ به بیان دیگر اگر فرضا 40 درصد از وزن یک شخص چاق، توده‌های چربی بوده و حدودا 34 کیلوگرم از بدنش بافت عضلانی باشد، مقدار انرژی مورد نیاز او به هنگام استراحت کردن از شخصی که تنها 30 درصد چربی داشته و توده‌های عضلانی او 50 کیلوگرم هستند، کمتر خواهد بود. در واقع بافت عضلانی در مقایسه با توده‌های چربی انرژی بیشتری مصرف می‌کند و هرچه میزان عضلات بدن شما بیشتر باشد، انرژی زیادتری برای حفظ این بافت‌ها و نگه داشتن شما در حالت پیش‌فرض حیات، مورد نیاز خواهد بود.
در واقع دلیل اصلی که با افزایش سن، میزان BMR افراد کاهش می‌یابد هم به از دست رفتن بافت‌های عضلانی با بالا رفتن سن مربوط می‌شود؛ تخمین زده شده که به ازای هر ده سال سن، میزان متابولیسم پایه‌ای افراد بین 1 تا 2 درصد کم می‌شود.
با تمامی این تفاسیر، اگر واقعا تصور می‌کنید که سوخت و ساز بدن شما کند بوده و می‌خواهید که سرعت متابولیسم خود را بیشتر کنید، در ساده‌ترین حالت ممکن می‌توانید با افزایش بافت‌های عضلانی بدن و بیشتر کردن فعالیت‌های جسمانی این کار را انجام دهید. مشکلات تیروئیدی و سایر فاکتورهای دخیل در این مسئله هم نیازمند مشاوره مستقیم شما با پزشکان متخصص بوده و نمی‌توان در حد توصیه‌های کلی، راه‌حلی برای برطرف کردن این مشکلات ارائه کرد.