گجت نیوز آخرین اخبار تکنولوژی، علم و خودرو 
به تازگی خبر رسیده که موسسه بین‌المللی ای اس تی ام (ASTM) مشغول تنظیم استاندارد ماسک صورت بوده و این سند به زودی به جنجال‌ها در مورد کارایی انواع ماسک‌ها خاتمه می‌دهد.
استاندارد ماسک صورت موضوعی بوده که از مدتی پیش توجه بسیاری از متخصصان را به خود جلب کرده است؛ در واقع مشکل اصلی این بوده که هنوز قواعد و اصول یکسانی در سراسر جهان برای نظارت بر ساخت و استفاده از ماسک‌های تنفسی وجود ندارد و همین مسئله باعث شده تا موسسه بین‌المللی معروف ای اس تی ام (ASTM) به دنبال برطرف کردن این چالش باشد.
لزوم تدوین استاندارد ماسک صورت
مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا و سازمان غذا و داروی این کشور تاکنون توصیه‌های مختلفی در رابطه با پوشاندن دهان و بینی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری کووید 19 و همچنین پیش‌گیری از منتشر شدن ذرات آلوده تنفسی در هوا منتشر کرده‌اند. با این وجود می‌توان با اطمینان گفت که تنظیم اولین استاندارد ایالات متحده برای این وسایل محافظتی خیال بسیاری از مخاطبان در رابطه با نوع ماسک صورتی که باید خریداری و مصرف شود را راحت می‌کند.
هم‌اکنون انواع مختلفی از این وسایل محافظتی در بازار وجود دارند و از همان اولین روزهای شروع پاندمی کووید 19 تاکنون، ماسک‌های یک بار مصرف و ماسک‌های قابل شستشو در اختیار مصرف کنندگان قرار داشته‌اند. با این حال هنوز یک سند واحد به عنوان استاندارد ماسک صورت در اختیار سازندگان و مصرف کنندگان قرار ندارد که بر اساس آن، بتوان روش ساخت، طرز استفاده، کارایی و همچنین عملکرد انواع این وسایل محافظتی را قضاوت کرد.
همان‌طور که اشاره شد، نبود چنین استانداردی باعث شد تا در سال گذشته میلادی متخصصان سراسر جهان توصیه‌های متفاوتی در رابطه با پوشاندن دهان و بینی با وسایل محافظتی منتشر کنند؛ در واقع به صورت کلی گفته شده که افراد به هنگام خروج از منزل و یا قرار گرفتن در نزدیکی دیگران، بهتر است که حداقل از یک لایه ماسک یا پارچه‌ای که جلوی انتشار ذرات تنفسی از دهان و بینی آن‌ها را می‌گیرد، استفاده کنند.
تفاوت ماسک‌های مختلف
در هفته‌ها و ماه‌های اول پاندمی این توصیه بیشتر از سایر توصیه‌ها در رسانه‌ها به گوش می‌رسید، با این حال اخیرا دیده شده که متخصصان روی پوشیدن ماسک‌های چندلایه و یا پوشیدن دو ماسک روی هم تاکید دارند. از طرف دیگر همچنان اسم ماسک‌های تنفسی معروفی مانند N95 و یا KN95 به گوش می‌رسد که به عنوان قوی‌ترین وسایل محافظتی دستگاه تنفسی شناخته می‌شوند و وعده جلوگیری از عبور 95 درصد از ذرات معلق بزرگ‌تر از 0.3 میکرون را با افتخار مطرح می‌کنند.
در واقع توصیه می‌شود که مخاطبان عادی از خرید و پوشیدن این نوع ماسک‌ها خودداری کرده و از این طریق، جلوی تمام شدن ذخیره ماسک‌ها برای استفاده کادر درمانی بیمارستان‌ها را بگیرند. ماسک KN95 بر اساس اصول استاندارد ماسک صورت تهیه شده توسط کشور چین ساخته می‌شود و از لحاظ قرار گرفتن دور دهان و بینی و نشتی نداشتن از کناره‌های ماسک به صورت رسمی مورد آزمایش قرار گرفته است.
این در حالی بوده که ماسک N95 که بر اساس قواعد مدنظر ایالات متحده ساخته می‌شود، از لحاظ نشتی تست نشده، اما موضوع کاهش فشار درون ماسک به هنگام دم و بازدم کاربر برای محصول مورد نظر به خوبی مورد آزمایش قرار گرفته است. البته ماسک چینی در رابطه با فشار استاندارد خاصی را کسب نکرده است.
به علاوه این دو محصول معروف، رنج گسترده‌ای از ماسک‌های یک بار مصرف و ماسک‌های پارچه‌ای در بازار به فروش می‌رسند که هیچ کدام از اصول مدنظر سازمان‌های بهداشتی بین‌المللی را رعایت نکرده‌اند. از ماسک‌های جراحی و یک بار مصرف گرفته تا وسایل محافظتی پارچه‌ای که از یک یا چندین لایه الیاف گوناگون ساخته شده و با شکل‌ها و طرح‌های مختلف، به صورت گسترده در دسترس مخاطبان قرار دارند.
هدف از تدوین استاندارد ماسک صورت
همان‌طور که اشاره شد، چنین مشکلات و ناهماهنگی‌هایی موسسه معروف ای اس تی ام که در زمینه تنظیم استانداردهای گوناگون فعالیت گسترده‌ای داشته را به فکر انداخت تا با تنظیم استاندارد ماسک صورت روشی کلی و بین‌المللی برای راحت‌تر شدن فرآیند ساخت و به کار گیری وسایل محافظتی صورت را در اختیار جامعه جهانی قرار دهد.
البته ای اس تی ام این کار را با همکاری موسسه آمریکایی دیگری به نام آزمایشگاه ملی فناوری محافظت شخصی (NPPTL) انجام داده است؛ عنوان اصلی استاندارد مورد نظر هم «حداقل نیازهای طراحی، کارایی، نام‌گذاری، اصول مصرف، گزارش، طبقه‌بندی و الزامات ارزیابی انطباقی تجهیزات پوشاننده صورت» بوده که به گزارش خبرگزاری سی ان ان، ماسک‌های مصرف شده در ایالات متحده بر اساس آن ارزیابی خواهند شد.
سی ان ان گزارش کرده که هدف اصلی تدوین این استاندارد ماسک صورت کنار هم گذاشتن نیازمندی‌های پایه‌ای و مشخصی بوده که بر اساس آن‌ها عملکرد انواع تجهیزات محافظتی دستگاه تنفسی ارزیابی خواهند شد و در نهایت، از این طریق می‌توان به مخاطبان دید بهتری در رابطه با کارایی انواع ماسک‌ها داد.
هم‌اکنون استاندارد مورد نظر در مراحل ابتدایی تنظیم بوده و هر دو نوع یک بار و چند بار مصرف از ماسک‌ها در این سند مورد توجه قرار خواهند گرفت؛ در واقع در نظر گرفتن جزئیات این استاندارد راه مناسبی برای ارزیابی ادعاهایی بوده که توسط سازنده‌های ماسک‌ها مطرح می‌شوند و به این طریق امکان از بین بردن سردرگمی‌های مختلف در رابطه با انواع ماسک‌های تنفسی فراهم خواهد شد.
فاکتورهای مهم
برخی از فاکتورهای مدنظر در تنظیم این استاندارد کاملا پایه‌ای بوده و کارایی ماسک را به کلی تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ به عنوان مثال بر اساس استاندارد ماسک صورت ای اس تی ام، استفاده از مجراها و سوپاپ‌هایی که امکان خروج هوای بدون فیلتر از ماسک را فراهم می‌کنند، ممنوع خواهد بود. این سوپاپ‌ها به هنگام نفس کشیدن کاربر بسته می‌شوند، اما به وقت بازدم بر اساس طراحی ویژه خود هوا را مستقیما خارج می‌کنند.
به علاوه، اعمال اصول استاندارد مورد نظر روی محصولات توسط آزمایشگاه‌های تایید شده انجام خواهد شد و تولید کننده‌ها نمی‌توانند بر اساس اصول خود، گواهی‌های مختلفی برای ماسک‌ها صادر کنند. به عنوان مثال چنین آزمایشگاه‌هایی باید نشان دهند که یک ماسک N95 واقعا می‌تواند 95 درصد ذرات 0.3 میکرونی را فیلتر کند و برای ماسک‌های دیگر هم سطوح متفاوتی از توانایی‌های فیلتر کردن ذرات مدنظر قرار خواهد گرفت.
برای ماسک‌هایی غیر از مدل N95، دو لول از دسته بدنی قابلیت فیلتر کردن در نظر گرفته شده است؛ در لول 1، استاندارد ماسک صورت ای اس تی ام الزام کرده که وسیله محافظتی باید حداقل 20 درصد از ذرات موجود در هوا را فیلتر کند، اما نفس کشیدن به هنگام پوشیدن این نوع ماسک‌ها راحت‌تر خواهد بود. از طرف دیگر برای کسب تاییدیه های لول 2 استاندارد، محصول باید حداقل 50 درصد ذرات را مسدود کند و نفس کشیدن با آن کمی سخت‌تر باشد.
تغییرات در استاندارد ماسک صورت ASTM
البته وقتی صحبت از دشواری نفس کشیدن به هنگام پوشیدن ماسک به میان می‌آید، باید گفت که حتی ماسک‌های N95 هم به راحتی قابل استفاده هستند و هر کسی به غیر از افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی شدید، بدون مشکل خاصی می‌توانند برای زمان‌های طولانی این ماسک‌ها را بپوشند.
از طرف دیگر، نام‌گذاری و فراهم کردن اطلاعات جانبی در زمان ارائه محصول هم در استاندارد ماسک صورت موسسه ای اس تی ام مدنظر قرار گرفته شده است؛ طبق این بخش از سند، سازنده باید اطلاعات مفید و کارآمدی در رابطه با سایز و همچنین نحوه صحیح پوشیدن ماسک برای کاربران مختلف فراهم کند تا از این طریق جلوی نشت هوا از کناره‌های محصول گرفته شود. به علاوه اگر محصول چند بار مصرف باشد، ارائه اطلاعاتی در رابطه با تمیز کردن ماسک الزامی خواهد بود.
همان‌طور که اشاره شد، سند مورد نظر هنوز به تایید رسمی نرسیده و امکان اعمال تغییرات مختلف در آن وجود دارد. به عنوان مثال این احتمال مطرح شده که یک لول دیگر هم برای دسته‌بندی ماسک‌ها به سند اضافه خواهد شد. هم‌اکنون فاصله زیادی بین قابلیت محافظت ماسک‌های N95 و لول دوم استاندارد ای اس تی ام وجود دارد و ممکن است که لول سوم چیزی بین لول 2 و قابلیت N95 باشد. چنین سطحی می‌تواند حدودا 80 درصد ذرات تنفسی را فیلتر کند و به نسبت سایر ماسک‌ها، به غیر از تجهیزات پیشرفته مورد استفاده در بیمارستان‌ها، سطح قابل قبولی از محافظت را به کاربران ارائه کند.