به تازگی ناسا ویدیویی از فرود مریخ نورد استقامت (Perseverance) روی سطح سیاره سرخ منتشر کرده که بخش مهمی از ماموریت مورد نظر را از نمایی نفسگیر نمایش میدهد.
فرود مریخ نورد استقامت (Perseverance) عنوان ویدیو جدیدی بوده که آژانس فضایی ناسا اخیرا از بخش فوقالعاده مهمی از ماموریت این کاوشگر شگفتانگیز منتشر کرده است. در ادامه شما را به تماشای تصاویری نفسگیر از نشستن استقامت روی سطح مریخ دعوت میکنیم.
موفقیت کنونی کاوشگر استقامت حاصل سالها تلاش و برنامهریزی و همچنین سفری 7 ماهه از زمین به مریخ بوده و همانطور که قبلا اعلام کردیم، این فضاپیمای در تاریخ 18 فوریه امسال به مقصدش رسید. در چنین ماموریت فوقالعاده حساسی احتمال به وجود آمدن مشکلات بسیار زیادی وجود دارد و خوشبختانه تا به این لحظه مشکل جدی بروز نکرده که ماموریت استقامت را به دردسر بیندازد.
فرود مریخ نورد استقامت
با این تفاسیر وقتی صحبت از فرود مریخ نورد استقامت به میان میآید، شاید تصور کنیم که چنین بخشی از ماموریت چندان هم دشوار نیست و تنها باید یک ربات بزرگ در ابعاد خودروهای سواری را به آرامی روی سطح سیاره سرخ فرود آورد. این در حالی بوده که پرتاب فضاپیمای حامل استقامت در 7 ماه پیش از سطح زمین و رساندن آن به مدار و جو مریخ، شامل برنامهریزیهای دقیق و شگفتانگیزی بوده و یکی از مهمترین نکات برای نشاندن این کاوشگر روی سطح مقصد، کاهش شتاب و سرعت ربات و استفاده از تجهیزات مختلف برای نشاندن استقامت روی سطح مریخ است.
در ادامه میبینیم که دانشمندان ناسا به کمک یک چتر بسیار بزرگ از اتمسفر مریخ برای کم کردن سرعت استقامت استفاده کردهاند، تا پس از ورود سریع کاوشگر به مدار مریخ، سرعت بسیار بالای استقامت را در کوتاهترین زمان ممکن کم کنند. در ادامه با استفاده از مجموع 16 موشک کوچک، تلاش شد تا نیرویی برخلاف جهت حرکت کاوشگر به سمت سطح مریخ تولید شده، تا سرعت این ربات به اندازهای کم شود که بتوان آن را به محل فرود نزدیک کرد و به آرامی روی سطح نشاند.
چتر به کار رفته از طریق چهار کابل استقامت را نگه داشته بود و با استفاده از سیستمی که با نام جرثقیل آسمانی شناخته میشود، تا بیست متر نهایی رسیدن کاوشگر به سطح، کل مجموعه به سمت پایین آورده شد. در نهایت شش چرخ مجزای استقامت با سطح برخورد کردند و به بهترین شکل ممکن، مریخ نورد به سلامت به مقصدش رسید.
ویدیو فرود استقامت روی مریخ
نکته جالبی در مورد فرود مریخ نورد استقامت روی سیاره سرخ که باید به آن اشاره کنیم، به اتوماتیک بودن فرآیند نشستن کاوشگر مربوط میشود؛ در حقیقت، مدت زمانی که یک سیگنال برای رسیدن از زمین به مریخ باید طی کند، طولانیتر از مدت زمانی بوده که استقامت به محض وارد شدن به مدار مریخ تا نشستن روی سطح، طی میکند. گفته شده که برای ارسال و دریافت هر نوع پیغامی به مریخ که سیگنالهای آن با سرعت حداکثری نور حرکت میکنند، 22 دقیقه زمان صرف میشود و این مسئله به کلی امکان دخالت مستقیم دانشمندان ناسا در فرآیند فرود را از بین میبرد.
به این ترتیب تیم آژانس فضایی آمریکا نمیتواند فرآیند نشستن کاوشگر در محل فرود را از راه دور و به صورت مستقیم هدایت کند و چنین بخش حساسی از ماموریت به صورت کاملا اتوماتیک انجام شد. دانشمندان اعلام کردهاند که استقامت در این بخش از ماموریت خودش خلبان فرود بود و حتی در آخرین لحظه هم محل نشستن را برای وجود هر نوع مشکل و یا ناهمواری که فرود را به چالش میکشد، آنالیز کرد.
در نهایت راکتهای به کار رفته برای به وجود آوردن نوعی سیستم جت پک به منظور فرود مریخ نورد استقامت روی سیاره سرخ، کار خود را به خوبی انجام دادند و جدیدترین کاوشگر ناسا برای پیدا کردن نشانههایی از حیات باستانی روی سیاره همسایه ما، در محل ماموریت خود قرار گرفت.
فرودی تمام اتوماتیک
جالبتر از همه این بوده که در زمان خبردار شدن تیم آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا (JPL) از فرود موفقیتآمیز استقامت روی سیاره سرخ، کاوشگر مورد نظر چندین دقیقه روی سطح مقصدش قرار گرفته بود و به دلیل فاصله طولانی بین زمین و مریخ، مدت مشخصی طول کشید تا سیگنالها و تصاویر این فرود شگفتانگیز برای اولین بار به دانشمندان ساکن زمین برسند. تیم آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا مسئولیت رساندن استقامت به سیاره سرخ را بر عهده داشت.
بر اساس اطلاعات موجود، آنچه در ویدیو بالا دیدیم توسط دوربینهای مجموعه تجهیزاتی به نام «سیستم ورود، کاهش ارتفاع و فرود» کاوشگر استقامت تهیه شده بود و دانشمندان آژانس فضایی ایالات متحده به منظور تهیه تصاویری از فرآیند به سطح نشستن مریخ نورد، این سیستم شگفتانگیز را به فضاپیمای ارسالی اضافه کرده بودند. در واقع مراحل فرود مریخ نورد استقامت یکی از هیجانانگیزترین قسمتهای ماموریت این ربات پیشرفته است و شانس فیلمبرداری از این بخش پروژه به هیچ وجه نباید از دست میرفت.
دانشمندان ناسا در مصاحبهای اعلام کردهاند که سیستم فیلمبرداری مورد نظر به هیچ وجه در فرآیند نشستن استقامت روی سطح مریخ دخالت نکرد و حتی بدون وجود هیچ نوع دوربینی روی این مریخ نورد هم آژانس فضایی آمریکا در کوتاهترین زمان ممکن باخبر میشد که این ربات با موفقیت و بدون هیچ مشکلی روی سطح مقصدش فرود آمده است.
تصویربرداری از فرود مریخ نورد استقامت
همانطور که در تصویر بالا میبینیم، مجموعه ارسالی به مریخ در ماموریت استقامت شامل سه بخش اصلی میشد که از بالای تصویر با نامهای پوسته پشتی، قسمت فرودی و ربات اصلی شناخته میشوند. دوربین سمت چتر فرودی در بالای پوسته پشتی قرار گرفته بود و دوربینی که در ویدیو بالا سطح سیاره سرخ را به ما نشان داد، در بخش پایینی قسمت فرودی و مجموعه جت پک کاوشگر کار گذاشته شده بود. خود ربات اصلی هم در بالا و پایین دوربینهایی دارد که وظیفه تصویربرداریهای اصلی را انجام خواهند داد.
طبق اطلاعات منتشر شده، در فرآیند فرود مریخ نورد استقامت روی سیاره سرخ، 30 گیگابایت اطلاعات شامل 23 هزار عکس مجزا توسط تجهیزات سوار بر کاوشگر تهیه شده بود. البته علاوه بر دوربینهایی که به آنها اشاره کردیم، یک میکروفون هم در قسمت پایینی ربات قرار داشت، اما گفته شده که هیچ صدایی از طریق آن، در طول مراحل فرود ضبط نشده است.
به محض نشستن ربات استقامت روی مریخ، قسمتهای بعدی ماموریت آغاز خواهند شد و دانشمندان ناسا میگویند که در ابتدا مجموعه تجهیزات فوق پیشرفته کار گذاشته شده روی این ربات باید مورد آزمایش قرار گرفته و کارکرد درست آنها تایید شود. این مجموعه تجهیزات شامل 20 دوربین و هفت وسیله مجزا میشوند که باید تکتک آنلاین شده و عملکرد درست آنها توسط تیم JPL تایید شود.
هلیکوپتر مریخی
تیم آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا قصد دارد تا بررسیهای زمین شناسی مختلفی را از طریق این تجهیزات انجام دهد و یکی از جالبتوجهترین وسایلی که همراه با استقامت به سیاره سرخ فرستاده شد، هلیکوپتری کوچک و اتوماتیک به نام بالگرد مریخی نبوغ (Ingenuity) بوده که ویدیویی دیدنی از وظایف و قسمتهای مختلف ماموریت آن منتشر شده است:
هدف اصلی از به کار بردن پهپاد نبوغ پس از فرود مریخ نورد استقامت روی سیاره سرخ، اثبات این مسئله بوده که میتوان روی سطح یک سیاره دیگر، وسایل ساخت دست بشر را پرواز داد؛ تیم سازنده این هلیکوپتر کوچک بیش از هر چیز تلاش دارند تا به کمک وسیله مورد نظر تازهترین تواناییهای بشریت برای پرواز در خارج از سیاره زمین را مورد آزمایش قرار دهند. گفته شده که بالگرد نبوغ پس از شارژ شدن، در ارتفاع چند متری سطح مریخ پرواز میکند و به کمک دوربین خود، تصاویر و ویدیوهایی دیدنی را برای زمینیان ضبط خواهد کرد.
دانشمندان ناسا میگویند که اطلاعات جمعآوری شده توسط بالگرد نبوغ در ماموریتهای آینده این آژانس فضایی نقشی حیاتی را ایفا میکنند و به انسانها کمک میکنند تا برای سفر به سیاره سرخ، ایجاد اقامتگاههای دائمی روی این جرم آسمانی و همچنین عملی کردن طرحهای ارتباطی زمین به هوا روی سطح مریخ، آماده شود.
شروع ماموریت اصلی پس از فرود مریخ نورد استقامت
همانطور که پیش از این در مقالههای مختلف منتشر شده در مورد کاوشگر استقامت گفتهایم، ناسا قصد دارد تا از طریق این ربات شگفتانگیز نمونههایی را از سطح سیاره سرخ تهیه کرده و در ماموریتهای آینده خود، این نمونهها را به زمین بازگرداند. تلاش برای جمعآوری نمونهها مستقیما بعد از فرود مریخ نورد استقامت شروع میشود و گفته شده که پس از بازگرداندن خاک مریخ به زمین، آژانس فضایی آمریکا سعی میکند تا سیستم ارتباطی زمینی و هوایی را روی سیاره همسایه ما راهاندازی کند.
این نمونهها در کپسولهای خاصی بستهبندی میشوند که برای چندین سال محتویات داخل خود را در وضعیت مطلوبی نگهداری کرده و برای ماموریتهای آینده ناسا، روی سطح مریخ حفظ میکنند. در واقع ناسا قصد دارد تا به کمک آژانس فضایی اروپا (ESA)، کپسولهای مورد نظر را به مدار سیاره سرخ برساند و در ماموریتهای آینده نزدیک، آنچه به مدار مریخ رسیده را به زمین برگرداند. این نمونهها همانند خاک و سنگی که تاکنون از سطح ماه به زمین آورده شدهاند، در دسترس دانشمندان قرار میگیرند تا در نهایت درک ما از منظومه شمسی و کیهان را گسترش دهند.