عرضه واکسن کوو ایران برکت در سال ۱۴۰۰؛ مزایای واکسن ایرانی ـ کوبایی

ما قصد داریم تا در این مقاله توضیحاتی را در خصوص واکسن کوو ایران برکت و زمان عرضه آن و همچنین واکسن مشترک ایران و کوبا ارائه کنیم.

شیوع ویروس کرونا منجر شده تا دانشمندان به‌منظور کاهش مرگ و میرهای ناشی از کرونا به‌فکر تولید واکسن باشند. ایران نیز یکی از کشورهایی به‌شمار می‌رود که توانسته با استفاده  از دانش داخلی خود مانند خیلی از کشورهای پیشرفته به مقوله ساخت واکسن کرونا ورود کند. یکی از استراتژی‌های مهم ایران برای مقابله با ویروس کرونا تولید مشترک واکسن با کوبا است.

مشخصات واکسن کوو ایران برکت

واکسن کوو ایران برکت شرکت ستاد اجرایی فرمان امام، نخستین واکسن ایران کرونا است که جدیدا فاز اول تست انسانی خود را به پایان رسانده است. واکسن مذکور در پلتفرم ویروس غیر فعال ساخته شده که برای ساخت واکسن با این روش لازم است تا چندین مرحله پشت سر گذاشته شود؛ ابتدا باید توجه کرد که ویروس برای انجام فرآیند تکثیر باید وارد سلول شود، ویروس بعد از استخراج از بدن شخص مبتلا در آزمایشگاه کشت داده و وارد سلول حیوانی می‌شود، مثلا ویروس در آزمایشگاه با استفاده از روش‌های خاصی وارد سلول‌های کلیه میمون می‌شود، بعد از این مرحله بافت جدا و ویروس غیر فعال می‌شود و در نهایت و با انجام تمام این مراحل یک واکسن ساخته می‌شود.

ساخت واکسن با استفاده از روش ویروس غیر فعال بسیار مطمئن است، زیرا انسان سال‌های زیادی است که برای ساخت واکسن از این روش بهره می‌برد و به همین علت نگرانی‌ها نسبت به این روش بسیار ناچیز است.

واکسن کوو ایران برکت فاز اول کارآزمایی بالینی خود را با موفقیت به اتمام رسانده و قرار است تا از هفته بعد فاز دوم آزمایش انسانی را آغاز کند. بر اساس اظهارات رئیس ستاد اجرایی فرمان امام، فاز دوم و سوم این واکسن ادغام خواهند شد و این دو فاز شامل جمعیتی نزدیک به ۲۰ هزار نفر خواهد شد. فاز دوم مطالعه واکسن با زیر مجموعه‌ای از داوطلبان تزریق واکسن که حدودا ۴۰۰ نفر هستند تشکیل می‌شود که در این مرحله ایمن‌زایی واکسن روی آن‌ها بررسی می‌شود و تصمیم گرفته می‌شود که بهترین فواصل تزریق واکسن کرونا چه زمان‌هایی خواهد بود. طبق نتایج به دست آمده از تزریق واکسن به ۴۰۰ داوطلب، محققان در رابطه با بهترین دوز و مناسب‌ترین فاصله تزریق به نتیجه‌گیری می‌کنند. بعد از این عمل، بر اساس دوز و فاصله زمانی تعیین شد، واکسن  به ۲۰ هزار نفر دیگر تزریق می‌شود.

پیش‌بینی شده است که نخستین واکسن ایرانی در اواسط اردیبهشت یا خرداد ماه سال ۱۴۰۰ به بازار عرضه شود.

همکاری ایران و کوبا برای مقابله با کرونا

انستیتو پاستور ایران مؤسسه‌ای یکی از قدیمی‌ترین مؤسسه‌های ایرانی است که ۱۰۰ سال قدمت دارد. لازم به ذکر است که انستیتو پاستور در زمینه ساخت واکسن‌ها سابقه طولانی و موفقیت آمیزی دارد. در حال حاضر این مرکز با همکاری کوبا تصمیم به ساخت واکسن پنوموکوک گرفته است، بعد از فراگیری ویروس کرونا، انستیتو پاستور ایران از طریق انتقال دانش فنی کوبا و همکاری با مؤسسه فینلای این کشور تلاش کرده تا واکسن مشترکی را به تولید برساند، واکسن هپاتیت ب و پنوموکوک نمونه‌ای از واکسن‌های موفق جهان هستند که توسط کوبا ساخته شده و به تولید رسیده‌اند و دانش فنی آن‌ها به کشور ایران نیز انتقال پیدا کرده است.

گرچه اکثر سازندگان واکسن کرونا در دنیا، در فاز اول مطالعه بالینی واکسن خود را به جمعیتی نزدیک به ۱۰۰ نفر یا کمتر تزریق کرده‌اند؛ اما واکسن کرونای مؤسسه فینلای کوبا در اولین فاز تست انسانی، به جمعیتی بیش از ۳۰۰ نفر تزریق شده است، هدف اصلی فاز اول بررسی ایمنی واکسن است که این مرحله به خوبی طی شده است.

ایران اعلام کرده است که اگر قرار باشد واکسنی در فاز مطالعه به کشور وارد شود و به مردم تزریق شود باید این کار انتقال دانش فنی واکسن به ایران را در پی داشته باشد، این در حالی است که تعداد زیادی از کشورهای دنبا مانند کشورهای همسایه ایران، قبول کرده‌اند که بدون انتقال دانش فنی واکسن به کشورشان در فاز سوم آزمایش واکسن‌های کرونای ساخته شده حضور پیدا کنند. یکی از دلایل اینکه در بعضی از کشورهای همسایه ایران تزریق واکسن وارداتی کرونا زودتر از ایران صورت گرفت حضور آن کشور‌ها در فاز سوم تست واکسن‌های وارداتی بود. کوبا یکی از کشورهایی است که با ایران به توافق رسیده تا دانش فنی ساخت واکسن کرونا را به ایران منتقل کند.

کوبا یکی از موفق‌ترین کشورها در مقوله کنترل ویروس کرونا به شمار می‌رود، این کشور یکی از کشورهای با بالاترین سرانه پزشکان به‌ازای جمعیت محسوب می‌شود و حتی پزشکانی را تربیت کرده و به کشورهای دیگر مانند برزیل منتقل کرده است.

مزایای واکسن مشترک ایران و کوبا

اکثر واکسن‌های کرونای موجود در جهان به افراد ۱۸ تا ۵۰ یا ۶۰ سال تزریق می‌شوند، اما کوبا واکسن خود را روی افراد ۱۸ تا ۸۰ سال تزریق می‌کند. قرار است تا این واکسن در فاز سوم کارآزمایی بالینی روی اطفال ۵ تا ۱۸ ساله تست شود تا نتایج آن معلوم شود و به احتمال فراوان اولین واکسن کرونایی خواهد بود که به اطفال تزریق خواهد شد. اگر فاز سوم با موفقیت انجام شود، مجوز مصرف و تولید انبوه واکسن سوبرنا۲ که در ایران واکسن پاستور نام دارد در اردیبهشت ماه صادر خواهد شد.

واکسن مشترک ایران و کوبا بخشی از پروتئین اسپایک ویروس کرونا را در بر دارد که با یک واکسن کزاز، کونژوگه (جفت) شده است، یعنی به منظور افزایش قدرت ایمن‌زایی واکسن مذکور قسمتی از پروتئین توکسوئید کزاز نیز با آن ادغام شده که به عنوان محرک سیستم ایمنی بدن عمل می‌کند. نکته قابل تأمل این واکسن این است که با تزریق آن، فرد علاوه بر کرونا در برابر کزاز نیر ایمن می‌شود. این واکسن به دلیل اینکه یک واکسن نوترکیب است، نسبت به سایر وتاکسن‌های کرونای ساخته شده عوارض محدودتری دارد.

بر اساس گفته علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی مقابله با کرونا، واکسن مشترک ایران و کوبا از هفته‌های بعدی مرحله سوم آزمایش انسانی را آغاز خواهد کرد و در این فاز ۵۰ هزار دوز تزریق خواهد شد، قرار است که حدود ۲ تا ۴ میلیون دور از این واکسن تا فروردین سال ۱۴۰۰ به تولید برسد و این اولین واکسن ایرانی کرونا است که در اختیار مردم قرار خواهد گرفت.