توافق جدید ناسا و اسپیس ایکس در مورد مشکل برخورد با ماهواره های استارلینک

با پیشرفت چشم‌گیر پروژه اینترنت ماهواره‌ای اسپیس ایکس، ناسا و این کمپانی به تازگی توافق‌نامه مهمی در مورد خطر برخورد ماهواره های استارلینک با تجهیزات فضایی امضا کرده‌اند.

برخورد ماهواره های استارلینک ساخت کمپانی هوافضای خصوصی اسپیس ایکس با سایر تجهیزات فضایی که در مدار زمین قرار دارند، موضوع مهم و حساسی است؛ در همین رابطه، اخیرا آژانس فضایی آمریکا و این کمپانی توافق‌نامه مهمی در رابطه با جلوگیری از بروز چنین خطری امضا کرده‌اند. در بررسی این خبر با ما همراه باشید.

طبق توافق‌نامه جدید، اسپیس ایکس قبول کرده که در صورت وجود احتمال تصادف فضایی تجهیزات ناسا و ماهواره‌های استارلینک، پیش از برخورد مسیر حرکت ماهواره‌های مورد نظر را تغییر می‌دهد تا از چنین اتفاقاتی جلوگیری شود. در واقع هرچه تکنولوژی‌های فضایی پیشرفته‌تر می‌شوند، مدار زمین هم بیشتر و بیشتر از تجهیزات مختلف پر می‌شود و به همین دلیل، وجود چنین توافق‌هایی برای پیشگیری از اتفاقات مختلف لازم است.

طبق اخبار منتشر شده، تغییر مسیر تجهیزات استارلینک اسپیس ایکس به صورت اتوماتیک بوده و از آنجایی که تعداد بسیار زیادی از این ماهواره‌ها هم‌اکنون در مدار زمین قرار دارند، دیر یا زود باید تمهیداتی برای جلوگیری از وقوع این اتفاقات اندیشیده می‌شد. همان‌طور که می‌دانیم قرار دادن هر نوع وسیله‌ای در مدار سیاره هزینه فوق‌العاده زیادی دارد و اگر این تجهیزات با هم برخورد کنند، خسارت‌های مالی زیادی به هر دو طرف وارد خواهد شد. از طرف دیگر نگرانی‌هایی در مورد خطر جانی این نوع برخوردها برای ساکنان زمین هم وجود دارند.

خطر برخورد ماهواره های استارلینک

اگر اخبار مربوط به کمپانی اسپیس ایکس را دنبال کرده باشید، می‌دانید که این شرکت قصد دارد تا با پروژه استارلینک خود، کل سیاره زمین را تحت پوشش اینترنت ماهواره‌ای قرار دهد. برای این کار باید تعداد زیادی ماهواره اینترنتی در فضا قرار بگیرند و در ماه‌های گذشته، اسپیس ایکس تعداد بسیار زیادی از این ماهواره‌ها را به صورت گروهی در مدار زمین قرار داده است.

از طرف دیگر این شرکت هوافضای موفق مشغول وارد کردن موشک استارشیپ خود به فاز عملی است؛ در صورتی که این سری موشک‌ها مراحل آزمایش را با موفقیت طی کنند، به واسطه ظرفیت بالاتر آن‌ها در مقایسه با راکت‌های قدیمی‌تر اسپیس ایکس، انتظار می‌رود که تعداد بسیار بیشتری از تجهیزات پروژه استارلینک وارد فضا شوند. این مسئله هم به نوبه خود خطر برخورد ماهواره های استارلینک با تجهیزات ناسا را افزایش می‌دهد.

ناسا با در نظر گرفتن تاثیرات چنین اتفاقات جدیدی، در مورد توافق‌نامه اخیر اعلام کرده که هدف اصلی پیشگیری از هر نوع برخورد فضایی دردسرسازی بوده که با بیشتر شدن تعداد تجهیزات پروژه اینترنت ماهواره‌ای اسپیس ایکس، احتمال وقوع آن بالاتر رفته است. در کنار این مسئله، آژانس فضایی آمریکا قصد دارد تا از طریق بخش دیگری از توافق‌نامه مورد نظر ماموریت‌های مشترک بیشتری را با اسپیس ایکس انجام دهد.

طبق اطلاعات منتشر شده، ناسا در این توافق وظایف ساده‌تری بر عهده دارد؛ گفته شده که در صورت بروز خطر برخورد ماهواره های استارلینک با تجهیزات این آژانس فضایی، ناسا تنها باید جلوی مانور تجهیزات خود را گرفته و مسیر حرکت این تجهیزات را بدون هماهنگی با اسپیس ایکس تغییر ندهد.

ردیابی تجهیزات فضایی

با این حال قسمت سخت توافق‌نامه جدید بر عهده اسپیس ایکس بوده و همان‌طور که گفته شد، تجهیزات این کمپانی باید در شرایط اضطراری به صورت کامل از مسیر حرکت ماهواره‌های علمی و سایر وسایل ساخت ناسا در مدار زمین خارج شوند. این کار یا به صورت دستی و یا به صورت اوتوماتیک انجام خواهد شد.

هرکدام از ماهواره‌های پروژه اینترنت استارلینک به گیرنده‌های سرویس ماهواره‌ای ناوبری جهانی مجهز هستند که موقعیت آن‌ها را به صورت لحظه‌ای در هر قسمت از مدار سیاره زمین گزارش می‌کنند. برای تغییر مسیر هرکدام از این تجهیزات هم از فناوری پیشرانش یونی استفاده می‌شود تا به صورت اتوماتیک، هرکدام از ماهواره‌ها که در مسیر نامناسبی قرار گرفت را در جهت دیگری قرار دهد.

ناسا هم برای ردیابی تجهیزات خود و هر وسیله دیگری که در فضای اطراف زمین باشد، از دو سیستم مجزا استفاده می‌کند؛ یکی از این سیستم‌ها «شبکه نظارت فضایی» بوده که تمامی تجهیزت موجود در مدار زمین را شناسایی و ردگیری می‌کند. نیروی هوایی ارتش آمریکا هم سیستم دیگری با نام “18 SPCS” داشته که عملکرد مشابهی دارد. به کمک این تکنولوژی‌ها، آژانس فضایی آمریکا می‌تواند حدودا یک هفته پیش از وقوع هر نوع برخورد ماهواره های استارلینک با تجهیزات خود، اتفاق را پیش‌بینی کرده و مسیر حرکت جدیدی را برای جلوگیری از برخورد در نظر بگیرد.

خطرات جانی برخورد ماهواره های استارلینک

در میان تمامی وسایل ساخت دست انسان که در مدار زمین گردش می‌کنند، ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) هم وجود دارد که به عنوان یک آزمایشگاه معلق در ارتفاع 408 کیلومتری سطح زمین، در خطر برخورد با تجهیزات استارلینک است. این آزمایشگاه میزبان فضانوردانی از کشورهای مختلف بوده و هر نوع حادثه این چنینی می‌تواند جان این افراد را به خطر بیاندازد. از طرف دیگر در آینده فضاپیماهای سرنشین دار دیگری در این قسمت از فضای اطراف زمین قرار می‌گیرند و باید تا حد امکان از برخوردهای احتمالی جلوگیری کرد.

در توافق‌نامه اخیر دقیقا ذکر شده که ناسا همچنان به فعالیت‌های عادی خود ادامه می‌دهد و با در نظر گرفتن این موضوع که تجهیزات اسپیس ایکس قابلیت تغییر مسیر خودکار دارند، نگرانی در مورد برخورد با این تجهیزات نخواهد داشت. از طرف دیگر اسپیس ایکس در صورت بروز خطر هر نوع اصابتی تجهیزات خود را از مسیر حرکت ماهواره‌های ناسا دور کرده و در مواقع اضطراری به ناسا اطلاع می‌دهد که تجهیزات این آژانس در مسیر دیگری قرار داده شوند.

در واقع جلوگیری از برخورد ماهواره های استارلینک با تجهیزات ناسا عمدتا بر عهده اسپیس ایکس بوده و تنها در مواقعی که این شرکت هوافضای خصوصی نتواند از چنین اتفاقاتی جلوگیری کند، آژانس فضایی آمریکا کار تغییر مسیر تجهیزات خود را انجام می‌دهد.

آلودگی نوری پروژه استارلینک

از طرف دیگر توافق شده که تجهیزات استارلینک حدودا پنج کیلومتر پایین‌تر یا بالاتر از مدار گردش ایستگاه فضایی بین‌المللی حرکت کنند و یک هفته پیش از تغییر ارتفاع و یا اضافه شدن ماهواره‌های جدید به این مجموعه تجهیزات، به ناسا اطلاع داده شود.

در عین حال یکی از مهم‌ترین انتقادهایی که تاکنون به پروژه استارلینک شده در توافق‌نامه اخیر مورد توجه قرار گرفته است؛ از ابتدای شروع پروژه، ستاره شناسان و دانشمندان دیگر نگران آلودگی‌های دیداری بوده‌اند که توسط این تجهیزات به وجود می‌آید و در توافق مورد نظر هم به این موضوع که ماهواره‌های استارلینک تا چه میزان از زمین قابل رویت هستند، پرداخته شده است.

در حقیقت نوری که از سطح این ماهواره‌ها منعکس می‌شود باعث شده تا ستاره شناسان حرفه‌ای و آماتور در رابطه با آلودگی نوری مورد نظر نگرانی خود را ابراز کنند و اسپیس ایکس هم به همین دلیل به دنبال پیدا کردن راهی بوده تا علاوه بر جلوگیری از برخورد ماهواره های استارلینک با تجهیزات فضایی دیگر، این ماهواره‌ها را تا حد امکان از نظرها پنهان کند. در این بخش از توافق، ناسا به اسپیس ایکس کمک خواهد کرد و دانش و تجربه دانشمندان خود را برای جلوگیری از انعکاس نور از ماهواره‌ها، با این کمپانی هوافضا به اشتراک می‌گذارد.