طبق تازهترین اخبار، شرکتهای خصوصی فعال در صنعت هوافضا مشغول طراحی و ساخت ایستگاه های فضایی هستند که به زودی جایگزین ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) خواهند شد.
طراحی و ساخت ایستگاه های فضایی جدید و پیشرفته رقابتی بوده که مدتی پیش توسط ناسا به راه انداخته شد؛ در واقع مشکل اصلی اینجاست که ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) برای مدتی طولانی در مدار سیاره زمین مشغول گردش بوده و کمکم به زمان پیدا کردن جایگزینی برای این آزمایشگاه معلق نزدیک میشویم. در همین رابطه، اخبار جدید نشان میدهند که شرکتهای خصوصی مشغول تلاش برای ساخت آزمایشگاههایی جدید به جای ISS هستند.
رقابت مورد نظر که از سوی آژانس فضایی آمریکا ترتیب داده شده، 400 میلیون دلار ارزش دارد و گفته شده که این سازمان نمیخواهد ایستگاه فضایی بعدی مورد استفاده خود را کاملا با بودجه در اختیارش بسازد. تصمیمگیری جدید ناسا این گونه بوده که پس از پایان یافتن عمر ایستگاه فضایی بینالمللی، مسئولیت هدایت و اجرای ماموریتهای مختلف در مدار پایینی زمین بر عهده شرکتهای خصوصی قرار خواهد گرفت.
قرارداد در نظر گرفته شده به این صورت خواهد بود که در مراحل اولیه و بررسیهای اصلی ساخت ایستگاه های فضایی دانشمندان ناسا به شرکتهای خصوصی کمک خواهند کرد و به همین دلیل، فعالان صنعت هوافضا از زمان انتشار اطلاعات این رقابت، در تلاش برای ارائه طرحی هستند که بخشی از بودجه بسیار زیاد آژانس فضایی را نصیب خود کند.
تا به امروز چندین کمپانی به درخواست ناسا برای طراحی تجهیزات فضایی پیشرفته پاسخ دادهاند و مشغول کار روی طرحهای گوناگون هستند. دو مورد از شرکتهای شناخته شده در میان لیست موجود، کمپانی سیرا نوادا (Sierra Nevada Corporation) و اکسیوم اسپیس (Axiom Space) هستند. البته شرکت اکسیم پیش از ساخت ایستگاه فضایی مجزای خود، ماژول مخصوصی را میسازد که به زودی به ISS متصل خواهد شد.
ایستگاه های فضایی تجاری
تغییر رویه ناسا برای استفاده از خدمات گوناگون شرکتهای خصوصی از مدتی پیش آغاز شد و از فرستادن فضانوردان به فضا گرفته تا پرتاب ماهوارهها به مدار سیاره و رساندن محمولههای گوناگون به ایستگاه فضایی بینالمللی، شرکتهای فوقالعاده پیشرفته و موفقی مانند اسپیس ایکس (SpaceX) از مدتی پیش کار خدمترسانی به ناسا در قالب قراردادهای گوناگون را انجام دادهاند.
مدیران آژانس فضایی ایالات متحده از همان ابتدا همکاری خود با کمپانیهای خصوصی را به منظور کاهش هزینهها شروع کرده بودند و گفته شده که تا به حال مقدار زیادی در بودجههای اختصاص داده شده به این سازمان صرفهجویی شده است. به همین دلیل ناسا قصد دارد تا با استفاده از ایستگاه های فضایی تجاری به جای ساخت، صاحب شدن و نگهداری از این تجهیزات، در آینده مقدار بیشتری از بودجه خود را صرفهجویی کند.
شاید در نگاه اول تامین هزینههای پروژههای فوقالعاده گرانقیمت و پرهزینه ناسا موضوع مهمی به نظر نرسد؛ اما این آژانس از مدتها پیش نگرانیهای زیادی در مورد بودجهبندی و صرفهجویی داشته و اقدامات اخیر برای تمرکز روی پیشرفتهای شرکتهای خصوصی و استفاده بهینه از پتانسیلهای تجاری صنعت هوافضا هم به ناسا کمک میکنند تا در آینده با مشکلات مالی روبهرو نشود.
با وجود اخبار مختلفی که در مورد ایستگاه های فضایی تجاری به گوش میرسند، هنوز مشخص نیست که اولین مورد از این تجهیزات چه زمانی به مدار زمین فرستاده میشوند. با این وجود به نظر میرسد که تا چنین روزی چندین سال فاصله داریم و ناسا فعلا باید با معایب و محدودیتهای ایستگاه فضایی بینالمللی کنار بیاید.