دانشمندان به تازگی خبر شگفتانگیز آزمایش موفقیتآمیز اولین دستگاه رابط کاربری مغز و کامپیوتر به صورت وایرلس را منتشر کردهاند؛ این پیشرفت قدمی بزرگ برای آینده است.
دانشمندان دانشگاه براون اخیرا اولین رابط کاربری مغز و کامپیوتر که به صورت بیسیم کار میکند را آزمایش کردهاند. موفقیت این محققان دری را به آینده اتصال مرکز سیستم عصبی انسان به رایانهها باز میکند.
این پژوهشگران در محیط آزمایشگاهی خود نشان دادهاند که استفاده از رابط کاربری مغز-رایانه (BCI) به صورت بیسیم و با پهنای باند بالا امکانپذیر بوده و از آنجایی که تلاش اخیر دانشمندان براون اولین موفقیت در عملی کردن ورژن وایرلس BCI بوده، تحقیق منتشر شده سر و صدای زیادی به پا کرده است. تیم دانشگاه آمریکایی براون اعلام کرده که موفقیت آنها اولین قدم در راستای ساخت ایمپلنتی بوده که با اشغال کوچکترین فضای ممکن، مغز انسان را به کامپیوتر متصل کند.
رابط کاربری مغز و رایانه
همانطور که اشاره شد تا پیش از این هم اقدامات مختلفی در آزمایشگاهها برای ساخت رابط BCI انجام شده، اما تمامی تجهیزات موجود به صورت سیمی بودند. در واقع سیگنالهایی که از طرف مغز به دستگاههای موجود ارسال میشدند، باید از طریق سیم به رایانهها انتقال یافته تا در آنجا رمزگشایی شوند و برای هدایت و کنترل تجهیزات مختلف به کار گرفته شوند.
پروژه این محققان با نام برینگیت (BrainGate) شناخته میشود؛ داوطلبان شرکت کرده در پروژه از نوعی فلج مخصوص رنج میبرند که کنترل یک یا تمامی اعضای بدن آنها را میگیرد. دستگاه به کار رفته در تحقیقات نوعی رابط کاربری مغز و کامپیوتر وایرلس بود که سیگنالهای مغزی این افراد را با کیفیت یک نورونی و بدون نیاز به هیچ سیم یا وسیله فیزیکی دیگری به رایانه منتقل میکرد.
در گذشته تجهیزات BCI از طریق سیم سیگنالهای جمعآوری شده توسط ایمپلنتهای داخل جمجمه را به کامپیوتر ارسال میکردند. با این حال تیم دانشگاه براون توانستهاند که با حذف سیستم سیمی، این سیگنالهای ایمپلنت را با دستگاهی که در خارج از جمجمه قرار میگیرد، به تجهیزات الکترونیکی انتقال دهند. همانطور که در برخی از تصاویر منتشر شده قابل مشاهده بوده، فرستنده وایرلس به کار رفته با طول 5 سانتیمتر و وزن 43 گرم، ابعاد کوچکی داشته و بسیار جمع و جور است.
جزئیات تحقیقات
در مورد جزئیات سیستم این رابط کاربری مغز و کامپیوتر گفته شده که واحد حسگر دستگاه که روی جمجمه کاربر قرار میگیرد، به آرایهای از الکترودها متصل است؛ این الکترودها در کورتکس حرکتی مغز قرار گرفتهاند و چینش و عملکرد آنها با تجهیزات BCI سیمی تفاوت چندانی ندارد.
در تحقیقات تیم براون دو داوطلب که دچار نوع خاصی از فلج بودند با موفقیت از تجهیزات وایرلس توسعه یافته استفاده کردند؛ در آزمایشهای انجام شده سیستم برینگیت با فرستنده بدون سیم، برای اشاره کردن، کلیک کردن و تایپ روی یک لپتاپ به کار گرفته شد.
نتایج تحقیق دانشمندان نشان داد که این سیستم فرستنده وایرلس با همان کیفیت تجهیزات سیمی قدیمی سیگنالهای مغزی را به کامپیوتر انتقال میدهد. داوطلبان آزمایش هم با همان دقت و سرعت آزمایشهای رابطهای کاربری سیمی امکان کلیک و تایپ کردن را داشتند. به این ترتیب دانشمندان نشان دادند که تجهیزات وایرلس رابط کاربری مغز و کامپیوتر همان کارایی وسایل سیمی را دارند که برای سالها به عنوان تجهیزات استاندارد وصل کردن مرکز سیستم عصبی انسانها به رایانه به کار گرفته میشدند.
گفته شده که موفقیت اخیر قدمی ابتدایی اما بسیار مهم در راستای رسیدن به هدفی بزرگ در حوزه فناوریهای BCI است. در حقیقت دانشمندان قصد دارند تا روزی ایمپلنتی را بسازند که به صورت کامل درون جمجمه فرد قرار بگیرد و بدون هیچ سیم یا وسیله خارجی مغز را به کامپیوتر ارتباط دهد. از این طریق میتوان توانایی حرکت و انجام کارهای مختلف را به کسانی بازگرداند که این تواناییها را از دست دادهاند. جنبه ظاهری تجهیزات به کار رفته و جم و جور بودن دستگاهها هم اهمیت بالایی دارد و به همین دلیل تلاش دانشمندان در درجه دوم، کوچکتر و سبکتر کردن ایمپلنتها است.