به تازگی تحقیق جالبی در مورد زیر نظر گرفتن نیمه تاریک سیارات فراخورشیدی تهیه شده که روشی مبتکرانه برای کاوش این اجرام آسمانی شگفتانگیز را ارائه کرده است.
نیمه تاریک سیارات فراخورشیدی سیگنالهای رادیویی را ساطع میکنند که بررسی آنها میتواند جزئیات شگفتانگیزی در مورد وضعیت اجرام آسمانی مورد نظر در اختیار دانشمندان قرار دهد. این نتیجهگیری تحقیق جالبتوجهی بوده که به تازگی توسط دانشمندان دانشگاه رایس تهیه شده است.
تا به امروز، با اینکه تعداد بسیار زیادی سیاره فراخورشیدی در سراسر منظومههای اطراف منظومه شمسی ما کشف شده، همچنان محققان در ثبت سیگنالهای رادیویی این اجرام آسمانی موفق نبودهاند. با این حال، همچنان باوری وجود دارد که تحلیل این سیگنالها جزئیات مهمی را در رابطه با سیارات دیگر موجود در کهکشان راه شیری به ما میدهد و تحقیق جدید دانشگاه رایس هم همین مسئله را مرکز توجه خود قرار داده است.
در این تحقیق، روشی مناسب برای مشخص کردن اینکه چه اجرام آسمانی بیشتر از سایرین امواج رادیویی تولید میکنند، پیشنهاد شده است؛ این روش بر اساس فعالیتهایی که در نیمه تاریک سیارات فراخورشیدی در جریان بوده، توسعه یافته و به نظر میرسد که درِ تازهای از این طریق برای اکتشاف فضای اطراف زمین باز شده است.
دانشمندان دانشگاه رایس میگویند که امواج رادیویی ساطع شده از قسمت روشن یا همان بخشی از سیارات که در روز قرار دارند، در زمان رسیدن فعالیتهای ستارهای منظومه مورد نظر به حالت ماکزیمم، بیشترین مقدار خود را دارند. به علاوه، به نظر میرسد که اضافه شدن سیگنالهای قسمت تاریک یا همان بخشی که در شب قرار گرفته، میتواند تا حد زیادی امواج دریافتی را تقویت کند.
سیگنالهای نیمه تاریک سیارات فراخورشیدی
تمامی این پدیدهها و امواج رادیویی به مغناطیس سپهر سیارات مورد نظر مربوط میشوند. در واقع کسب اطلاعات در این رابطه به محققان کمک میکند تا توانایی سیارهها برای محافظت از خود در برابر ستاره منظومه را مشخص کنند. هرچه مغناطیس سپهر یک سیاره قویتر باشد، طوفانهای ستارهای و فعالیتهای دیگری که از سوی مرکز منظومه میزبان سیاره وجود خواهد داشت تاثیر کمتری روی سیاره دارد؛ چنین سیستمی برای سیاره ما هم وجود داشته و به دلیل قدرت بالای مغناطیس سپر زمین، فعالیتهای خورشید ما نمیتواند زندگی روی زمین را مختل کند.
ر
دانشمندان میگویند که اگر مغناطیس سپهر زمین وجود نداشت، حیاتی روی این جرم آسمانی شکل نمیگرفت و تشعشعات و بادهای خورشیدی مدتها پیش کل سطح سیاره را شدیدا تحت تاثیر قرار میدادند. از طرف دیگر، دادههای مربوط به قدرت میدان مغناطیسی به دانشمندان این امکان را میدهد تا اطلاعات مفیدی در مورد محتویات سیارهها به دست آورند و مشخص کنند که اجرام آسمانی مورد نظر دقیقا چگونه شکل میگیرند.
پیش از تحلیل نیمه تاریک سیارات فراخورشیدی دانشمندان از یک ابزار تحلیلی به نام قانون بود (Bode’s Law) استفاده کردهاند تا رابطه بین تشعشعات و بادهای خورشیدی و فاصله سیارات تا خورشید را مشخص کنند. با این وجود استفاده از قانون بود برای سیارههایی که در منظومههای دیگر اطراف منظومه شمسی وجود دارند، تا به امروز موفقیتآمیز نبوده است.
افزایش حجم دادههای در دسترس
در مقاله اخیر، دانشمندان رایس گفتهاند که روشهای تحلیلی حال حاضر تنها به نشانههایی از وجود مغناطیس سپهر در قطبهای سیارههای فراخورشیدی توجه میکنند؛ روی زمین چنین نشانههایی به شکل شفقهای قطبی دیده میشوند. با این حال، محققان مورد نظر مدلی عددی را به روشهای پیشین اضافه کردهاند تا تشعشعات موجود در قطبهای سیارههای مورد نظر را به شکلی دقیقتر تخمین بزنند.
از این طریق تصویری کاملتر در مورد کل جرم آسمانی مورد نظر به دست میآید. البته باید گفت که تشعشعات نیمه تاریک سیارات فراخورشیدی تنها از یک قسمت بزرگ ساطع نمیشوند و با اینکه در سیاره ما این امواج به یک منطقه وسیع مانند قطب شمال مربوط هستند، سیگنالهای اجرام آسمانی دیگر از قسمتهای گوناگون مغناطیس سپهر به خارج تشعشع میکنند.
بررسیهای تیم دانشگاه رایس نشان داده که وقتی فعالیتهای ستارهای افزایش مییابد، اضافه کردن سیگنالهای قسمت تاریک سیارات مورد نظر به امواج قسمت روشن میتواند مجموع امواج را تا دو برابر افزایش دهد و به این ترتیب، حجم اطلاعات در دسترس دانشمندان را به مقدار شگفتانگیزی بیشتر کند. اطلاعاتی که در نهایت برای مشخص کردن جزئیات سیارات فراخورشیدی به کار گرفته میشوند و به ما میگویند که آیا میتوان روی چنین اجرامی زندگی کرد یا خیر؟