تفاوت دارک وب و دیپ وب چیست؟ بخش‌های پنهان اینترنت را بشناسید

اگر برای شما هم این سوال به وجود آمده که تفاوت دارک وب و دیپ وب چیست، در این مقاله می‌توانید جواب‌های مناسبی پیدا کنید.

تفاوت دارک وب و دیپ وب اگرچه تا حد زیادی مشخص است اما بعضی‌ها به غلط فکر می‌کنند که فرق چندانی میان آن‌ها وجود ندارد. در ادامه می‌توانید از این بخش‌های پنهان دنیای اینترنت اطلاعات بیشتری بدست بیاورید.

اگر از اینترنت استفاده می‌کنید، قطعا از وب پنهان (deep web) و وب تاریک (dark web) شنیده‌اید. این واژه‌ها معمولا یادآور فعالیت‌های غیرقانونی و ناامن هستند اما با یکدیگر تفاوت دارند و نباید آن‌ها را یکسان بدانیم. با اینکه هم دارک وب و هم دیپ وب، مرکزی برای فعالیت‌های مجرمانه به حساب می‌آیند اما خوشبختانه، برخوردی با آن‌ها نخواهید داشت (خصوصا دارک وب) مگر اینکه خودتان به سراغ‌شان بروید.

سرفیس وب و نمایه سازی (ایندکسینگ)

قبل از اینکه وارد جزئیات شویم، اجازه دهید ابتدا به وب جهان‌گستر (World Wide Web) بپردازیم. ما از «وب» برای دسترسی به سایتها، رسانه‌های اجتماعی، خرید و فروش، اخبار و به طور کلی، همه چیز استفاده می‌کنیم.

وب به شما اجازه می‌دهد تا از موتورهای جستجویی همچون گوگل برای دسترسی به هزاران سایت دیگر استفاده کنید. با این حال، وب‌سایت‌هایی که به آن‌ها دسترسی دارید، درصد کوچکی از وب را تشکیل می‌دهند که به آن سرفیس وب (surface web) می‌گوییم. به عبارت دیگر، چیزی که روزانه استفاده می‌کنیم، تنها سطح وب است و نه عمق آن.

اما برای چه تنها به درصد کوچکی از وب دسترسی داریم؟ دلیل‌اش ایندکسینگ است، همان پروسه‌ای که یک موتور جستجو همانند گوگل به کار می‌گیرد تا داده‌ها را تجزیه و تحلیل کند و آن‌ها در ادامه، داخل موتور جستجو ظاهر می‌شوند و از سوی کاربر قابل دسترسی هستند.

موتورهای جستجو، به تدریج اطلاعات بیشتری بدست می‌آورند و آن‌ها را نیز در اختیار کاربر قرار می‌دهند. برای مثال، وب سایتی که وارد گوگل شده، درون آن لینک‌های مختلفی وجود دارند که آن‌ها نیز به این موتور جستجو ورود پیدا می‌کنند. «چیزی که از سوی یک موتور جستجو قابل دسترسی نباشد، بخشی از دیپ وب است».

دیپ وب چیست؟

دیپ وب یک زیرمجموعه از وب است که شامل سایت‌هایی می‌شود که یک موتور جستجو نمی‌تواند به آن‌ها دسترسی پیدا کند و آن‌ها را به سرفیس وب بیاورد. هر آنچه که بر روی گوگل نشان داده نمی‌شود را بر روی دیپ وب پیدا خواهید کرد.

دسترسی به محتواهای دیپ وب چندان هم سخت نیست و در واقع به طور روزانه در حال انجام این کار هستید. برای مثال، هر زمان که وارد حساب کاربری خود بر روی یک وب سایت می‌شوید، اطلاعاتی که به آن‌ها دسترسی پیدا می‌کنید، بر روی دیپ وب ذخیره شده‌اند. همانند ایمیل‌ها، اطلاعات بانکی یا حساب کاربری شما در شبکه‌های اجتماعی مختلف. این اطلاعات هرگز به صورت مستقیم در گوگل ظاهر نمی‌شوند.

دولت‌ها و شرکت‌های خصوصی از دیپ وب استفاده می‌کنند تا اطلاعات شخصی و محرمانه را ذخیره کنند، همانند سوابق کیفری، سوابق پزشکی، آمار و اطلاعات حساب‌های بانکی و غیره. پس به طور کلی، هر وب‌سایتی که در گوگل قرار نگرفته یا هر سایت یا صفحه‌ای که یک لینک مستقیم به آن وجود ندارد، بخشی از دیپ وب است؛ به عبارت دیگر، 90 درصد وب!

با این تفاصیل، شاید تصور کنید که دیپ وب در مجموع امن است و این تفکر تا حدودی درست است اما بخش‌های خطرناکی هم در آن پیدا می‌شود و گاهی از نظر امنیتی، ممکن است وارد سایت‌های نامطمئنی شوید. دیپ وب همچنین اجازه می‌دهد تا از محدودیت‌های منطقه‌ای عبور کنید یا به محتویاتی دسترسی داشته باشید که در منطقه یا محله‌ی شما در دسترس نیست و غیرقانونی است. بخش عمده‌ی دیپ وب، پیرامون دزدی جریان دارد، از فیلم‌ها و سریال‌ها تا موسیقی و بازی‌های ویدیویی که به صورت رایگان در دسترس کاربر قرار می‌گیرند.

دارک وب چیست؟

اگر سرفیس وب را بالای یک کوه یخ فرض کنیم، دارک وب قسمت زیرین آن است: یک بخش کاملا مخفی که هر کسی نمی‌تواند به آن دسترسی داشته باشد. دارک وب، بخش کوچکی از دیپ وب است و تنها با مرورگرهای خاص می‌توانید وارد آن شوید.

دارک وب خانه‌ی اصلی فعالیت‌های غیرقانونی و مجرمانه است و محیطی ناامن تلقی می‌شود. همان طور که بالاتر اشاره کردیم، نمی‌توانید از مرورگرهای معمولی همانند کروم وارد وب سایت‌های دارک وب شوید. دارک وب از شبکه‌ی تور (The Onion Router) استفاده می‌کند که یک سامانه‌ی نرم‌افزاری مخفی است. سرورهایی که تور استفاده می‌کند، از سوی موتورهای جستجو غیرقابل شناسایی است و کاربرانِ آن به طور کامل ناشناس هستند.

وقتی به دارک وب دسترسی پیدا کنید، هر آنچه که مشاهده کنید یا هر کاری که انجام دهید، در شبکه‌ی تور باقی می‌ماند و از آن خارج نمی‌شود، در نتیجه تمامی کاربران از امنیت و حریم خصوصی یکسانی برخوردار هستند. این مسئله هم خوب است و هم بد؛ و یکی از دلایل محبوبیت دارک وب در میان خلافکاران، همین مسئله است. این بخش از وب، باعث نگرانی‌های زیادی در سال‌های اخیر شده و همان طور که از نام‌اش مشخص است، بخش تاریک و سیاه اینترنت به حساب می‌آید. نمونه‌اش بازار سیاهِ سیلک رود (Silk Road) که بیش از 100 هزار نفر از آن اجناس مختلف و غیرقانونی خریداری می‌کردند!

دارک وب شاید خطرناک باشد اما بخش پنهانی از اینترنت است که برای شما مشکل‌ساز نخواهد شد. افراد کمی به این بخش دسترسی دارند و غیرممکن است که به صورت تصادفی وارد دارک وب شوید مگر اینکه به هر دلیلی بخواهید پیگیر شده و به دنبال‌اش بروید.

 اقداماتی که برای امنیت بیشتر باید انجام دهید

دارک وب بسیار خطرناک است اما در عین حال، به صورت عادی با آن برخوردی نخواهید داشت و قابل دسترسی نیست اما این مسئله را در رابطه با دیپ وب نمی‌توان گفت. اینکه به صورت تصادفی وارد یک صفحه‌ از دیپ وب شوید، امکان پذیر است. ممکن است با کلیک کردن بر روی یک لینک، این اتفاق رخ دهد یا یک ایمیل فیشینگ دریافت کنید. بنابراین، باید هوشیار باشید که وارد چه صفحه‌ای می‌شوید. همچنین توصیه می‌کنیم که از هر جای نامطمئنی، نرم افزار یا فایلی دانلود نکنید زیرا ممکن است یک ویروس یا بدافزار باشد و تمامی اطلاعات رایانه‌ی خود را از دست دهید.

همچنین با ورود به وب سایت‌های متفرقه، در خطر هک شدن قرار می‌گیرید و ممکن است داده‌های شما به سرقت بروند. برای جلوگیری از این کار، می‌توانید کارهای زیر را انجام دهید:

• برای محافظت از حریم خصوصی، از شبکه‌های خصوصی مجازی معتبر استفاده کنید
• استفاده از رمزهای عبور قوی
• یک رمز عبور ثابت را برای حساب‌های کاربری مختلف به کار نگیرید
• اطلاعات شخصی خود در اختیار هر وب سایتی قرار ندهید
• از طریق ایمیل، وارد هیچ لینک ناآشنایی نشوید

در رابطه با دارک وب، توصیه می‌کنیم هرگز به سراغ آن نروید اما به هر دلیلی، اگر قصد انجام این کار دارید، از ایمیل همیشگی خود استفاده نکنید. اپلیکیشن‌ تور خود را به آخرین نسخه به‌روزرسانی کنید و البته هرگز هیچ فایلی را از دارک وب دانلود نکنید. دانلود فایل‌ها همیشه خطرناک نیستند اما اینکه به راحتی در دام یک ویروس خطرناک بیفتید، آسان است.

دارک وب و دیپ وب، هر دو به حریم خصوصی و ناشناس بودن، اهمیت ویژه‌ای می‌دهند اما با یک تفاوت. دیپ وب از اطلاعات شخصی شما محافظت می‌کند اما کنترلی بر روی این مسئله ندارید. در مقابل، در دارک وب، همه چیز در دستان خود شماست که بخواهید از اطلاعات خود محافظت کنید.

فراموش نکنید که هیچ کدام از بخش‌های اینترنت، ذاتا شیطانی و خطرناک نیستند و این به خود شما بستگی دارد که از آن‌ها چگونه استفاده می‌کنید، این مسئله حتی در رابطه با سرفیس وب که هر روز به سراغ‌اش می‌روید نیز صدق می‌کند و اگر به امنیت خود اهمیت ندهید، ممکن است با اتفاقات تلخ و غیرمنتظره‌ای رو به رو شوید.