بررسی جدید محققان نشان میدهد تغییرات اقلیمی باعث شده تا جو زمین با سرعتی بیشتر از آنچه که تصور میشد از ما دور شود.
محققان در مطالعات جدید خود دریافتند جو زمین به دلیل تغییرات آب و هوایی بیش از پیش در حال گسترش و انبساط است. محققان با بالنهای هواشناسی در نیمکره شمالی طی 4 دهه اخیر توانستند تغییرات اقلیمی را مورد بررسی قرار دهند. این محققان اخیرا نتایج مطالعات خود را در مجله علمی ساینس ادونسز (Science Advances) منتشر کردند که طبق آن پایینترین لایه جو سیاره زمین که با نام تروپوسفر شناخته میشود در هر دهه به میزان 50 متر به سمت بالا گسترش پیدا میکند.
جو زمین در حال انبساط است
بیل راندن به عنوان یکی از دانشمندان مرکز ملی تحقیقات جوی در بولدر کلرادو و به عنوان یکی از نویسندگان این مقاله عنوان کرد مطالعات جدید از تغییر ساختار جو زمین حکایت دارند. در واقع یافتههای جدید ضمن اینکه وضعیت بحرانی تغییرات آب هوایی را نشان میدهند، بر این موضوع نیز تاکید دارد که گازهای گلخانهای تا به چه میزان توانستند جو زمین را تغییر دهند.
گفتنی است تروپوسفر لایهای از جو این سیاره محسوب میشود که ما در آن در حال زندگی هستیم و نفس میکشیم. همچنین این لایه از سطح دریا تا ارتفاعی از 7 کیلومتر بالای قطبها و تا 20 کیلومتر بالای مناطق استوایی گسترش پیدا میکند. ضمن این که بیشترین گرما و رطوبت نیز در آن جای دارند. از این رو دلیل تغییرات آب و هوایی میتوانند روی آن به میزان چشمگیری تاثیر بگذارند.
هنگامی که هوا در جو گرم باشد، منبسط شده و زمانی که سرد شود، منقبض خواهد شد. از این رو مرز بالای تروپوسفر که با نام تروپوپوز نیز شناخته میشود به شکل طبیعی با تغییر فصل کوچک و منبسط خواهد شد. در همین راستا محققان با بررسی اطلاعات جوی نظیر فشار، دما و رطوبت که میان 20 تا 80 درجه عرض شمالی جمعآوری شده و با همگامسازی این اطلاعات با دادههای GPS دریافتند افزایش میزان گازهای گلخانههای باعث افزایش گرما در جو شده که نتیجه آن انبساط بیشتر تروپوپوز خواهد بود.
طبق گفته محققان میزان این انبساط نیز نسبت به قبل افزایش پیدا کرده است؛ به گونهای که تروپوپوز در بین سالهای 1980 تا 2000 میلادی حدود 50 متر در هر دهه افزایش یافته، اما این میزان افزایش در سالهای 2001 تا 2020 میلادی به ازای هر دهه 53.3 متر افزایش پیدا کرده است. محققان با لحاظ کردن رویدادهای طبیعی در این زمینه نظیر دو فوران آتشفشانی در دهه 1980 و گرم شدن دورهای ال نینو در اقیانوس آرام در سالهای پایانی دهه 1990 اعلام کردند 80 درصد از کل افزایش ارتفاع اتمسفر به فعالیتهای انسانی مربوط میشود.
البته محققان تاکید دارند انسان فقط با تغییرات اقلیمی باعث افزایش تروپوپوز نمیشود. در واقع لایه استراتوسفر که لایه بالای تروپوسفر محسوب میشود هم به دلیل انتشار گازهای مخرب ازون کوچکتر شده است. این گازها توسط تخریب لایه ازون باعث کوچک شدن استراتوسفر شدند. البته طبق محدودیتهایی که طی سالهای گذشته برای انتشار این گازها در نظر گرفته شد، غلظت گازها در اتمسفر را کاهش داد.
در حال حاضر محققان نمیدانند منبسط شدن تروپوپوز چگونه روی آب و هوا تاثیر خواهد گذاشت، اما در آینده نزدیک هواپیماها باید در ارتفاعات بیشتری پرواز کنند تا از ایجاد تلاطم در پروازهای آنها جلوگیری شد.