برنامه زیردریایی تهاجمی تایوانی از جمله پروژههای نظامی بسیار مهم این کشور است که به صورت بومی پیش میرود.
تایوانی کشوری جزیرهای واقع در شرق آسیاست که چین چشم طمع به خاک آن داشته و در صدد است روزی، حتی به واسطه اعمال نیروی نظامی، آن را به خود الحاق کند. از این رو تایوان بایستی همواره ارتش خود را مجهز و آماده نگه دارد.
تایوان متحدان کمی دارد و تقریبا هیچ کشوری به دلیل ترس از خشم چین مایل به فروش تسلیحات به آن نیست. آمریکا تنها کشوری است که به تایوان تسلیحات سبک و سنگین، از اسلحه انفرادی و موشک دوشپرتاب ضد تانک گرفته تا پیشرفتهترین تانک اصلی میدان نبرد خود موسوم به M1A2 آبرامز – Abrams، هلیکوپتر ترابری و تهاجمی مانند شینوک و آپاچی، ناوچه و ناوشکن، انوع هواپیما شامل گشت دریایی، ترابری، شناسایی (جاسوسی)، آواکس و جنگ الکترونیک، موشک ضدکشتی و پدافند هوایی مانند پاتریوت، توپخانه راکتی و سامانه دفاع ساحلی، اژدر و هر سلاح متنوع دیگری میفروشد.
تایوان همچنین قرار است به زودی 66 فروند از پیشرفتهترین مدل جنگنده چندمنظوره نسل 4.5 آمریکایی F-16 فایتینگ فالکون – Fighting Falcon موسوم به F-16V را دریافت و 150 فروند F-16 قبلی خود را نیز به این استاندارد بروزرسانی میکند. علاوهبر این قرار است آخرین مدل از موشک ضد تشعشع آمریکایی هارم را نیز دریافت کند. این خریدهای اخیر حسابی موجب خشم چین شدهاند.
و اما تایوان برای نیروی دریایی خود نیاز به زیردریاییهای جدیدی دارد تا جایگزین نمونههای قدیمی آمریکایی و هلندی خود کند. امروزه آمریکا تنها زیردریایی اتمی میسازد که به درد تایوان نمیخورد. اروپاییها که همچنان زیردریایی دیزل الکتریک تولید میکنند نیز ترجیح میدهند وارد معاملات تسلیحاتی با این کشور نشوند. به دلیل عدم امکان تهیه از کشور خارجی، تایپه تصمیم گرفت خود دست به ساخت تسلیحات مورد نیازش بزند.
این کشور هفته گذشته طی مراسمی تیر اصلی کف شناور موسوم به کیل را با موفقیت در محل ساخت زیردریایی قرار داد تا فرایند تکمیل نخستین زیردریایی تهاجمی تایوانی رسما آغاز شود؛ ساخت زیردریایی از سال گذشته آغاز شده بود اما همچنان به مرحله کیل گذاری نرسیده بود. این کشور در نظر دارد مجموعا 8 فروند زیردریایی تهاجمی بومی از نوع دیزل الکتریک را طی پروژهای به نام IDS تولید کند.
پروژه مذکور از ارکان دفاعی اصلی این کشور کوچک برای مقابله با تهاجم چین است. زیردریاییهای تایوانی بایستی بتوانند تنگه تایوان را به آب راهی نا امن برای کشتیهای دوزیست و پهلوگیر نیروی دریایی چین که نیروها را به ساحل انتقال میدهند تبدیل کنند. ناوشکنها و حتی ناوهای هواپیمابر چین نیز از دیگر طعمههای این زیردریاییها هستند. نخستین زیردریایی تهاجمی بومی تایوان با شماره 1168 در سال 2024 به نیروی دریایی این کشور تحویل داده میشود.
در حال حاضر نیروی دریایی این کشور 4 زیردریایی دیزل الکتریک دارد که دو فروند آنها به نامهای های هو و های لونگ اواخر دهه 1980 طی قراردادی با هلند خریداری و از کلاس زواردویس هستند. این دو شناور 66.7 متر طول و 8.4 متر عرض دارند و هر یک با 67 خدمه راهی دریا میشوند. این دو زیردریایی با خود اژدرهای سنگین آلمانی و همچنین موشکهای ضد کشتی آمریکایی هارپون حمل میکنند. البته این اژدرها دیگر بسیار قدیمی شده و اعتمادپذیری لازم را ندارند. از این رو میتوان گفت تا چند سال دیگر که تایوان اژدرهای سنگین هوشمند و فوق پیشرفته مارک 48 را از آمریکا دریافت کند، تنها سلاح قابل اتکایی که این دو زیردریایی حمل میکنند همان موشک هارپون است که سال 2008 خریداری شدند.
این دو زیردریایی دیگر بسیار قدیمی محسوب میشوند، اما باز نسبت به دو زیردریایی دیگر این کشور جوانتر هستند. دو زیردریایی دیگر تایوان به نامهای های شیه و های پااو در خلال جنگ جهانی دوم توسط آمریکا برای خودش ساخته و در سال 1973 به تایوان واگذار شدند. این دو زیردریایی قدیمیترین شناورهای زیرسطحی در حال خدمت هستند و تایوان از آنها برای آموزش خدمه خود استفاده میکند؛ این دو زیردریایی توان رزمی ندارند.
تایوان پیشتر بارها تلاش کرد از کشورهای دیگر زیردریایی خریداری کند که موفق نبود. زیرا دولت چین به لطف قدرت اقتصادی و سیاسی خود مانع دسترسی تایوان به تسلیحات ساخت دیگر کشورها جز آمریکا شد. چین به کشورهای دیگر هشدار داد که فروش سلاح به تایوان در مراودات تجاری آنها و همچنین صادرات کالاهایشان به چین اثر خواهد گذاشت و همین امر سبب شد کشورهای دیگر چشم خود را روی درخواست تایوان ببندند. در همان دهه 1980 هلند قرار بود 6 فروند زیردریایی به تایوان تحویل دهد که با فشار چین تنها 2 فروند اول که تکمیل شده بودند را تحویل داد.
از سوی دیگر همانطور که پیشتر گفته شد ایالات متحده آمریکا همواره دسترسی تایوان به تسلیحات مورد نیاز و بروز را تامین کرد اما این بار قادر نیست درخواست آنها را پاسخ دهد. زیرا آمریکا آخرین زیردریایی دیزل الکتریک خود را در میانه دهه 1950 ساخت و پس از آن دیگر فقط زیردریایی اتمی تولید میکرد. چنین زیردریاییهایی برای نیروی دریایی تایوان بسیار گران قیمت هستند، ضمن اینکه هدف تایوان از به خدمت گرفتن زیردریایی حراست از آبهای منطقهای خود است، در حالی که زیردریاییهای اتمی بیشتر برای انجام ماموریت فرامرزی هستند.
تایوان پیش از این تجربه ساخت زیردریایی نداشته و زیردریایی جدیدش را بر اساس نمونههای هلندی که در دست دارد طراحی کرده است. البته در این راه ژاپن نیز به طور غیررسمی به آنها کمک میکند. همچنین تیمی از مهندسان بازنشسته صنایع سنگین میتسوبیشی و کاوازاکی نیز در پروژه حضور دارند. لازم به ذکر است که ژاپن برترین سازنده زیردریایی دیزل الکتریک محسوب میشود و زیردریاییهای کلاس سوریو که ساخت این کشور هستند بهترین زیردریاییهای غیراتمی محسوب میشوند.
دو کمپانی هوافضا، امنیتی و دفاعی لاکهید مارتین – Lockheed Martin و ریتیان – Raytheon از آمریکا که به ترتیب بزرگترین کمپانی نظامی و سازنده تسلیحات و بزرگترین سانده موشک در دنیا محسوب میشوند در این راه کنار تایوان هستند و بخشهایی نظیر سونار، سیستمهای رزمی و تسلیحات مورد نیاز آنها را تامین میکند. زیردریاییهای تایوانی قرار است به پیشرفتهترین اژدرهای سنگین و هوشمند آمریکایی و آخرین نسخه از نمونه زیردریایی پرتاب موشک ضد کشتی هارپون مسلح شوند.
زیردریایی تهاجمی تایوانی همچون زیردریاییهای سوریو ژاپنی یک دم به شکل X دارد که در مقایسه با دم صلیبی شکل به آنها کمک میکند نزدیکتر به بستر اقیانوس بنشینند. برجک این زیردریایی بسیار پیشرفتهتر خواهد بود و هنگام حرکت زیر آب باتریهای لیتیوم یونی انرژی مورد نیاز موتور الکتریکیاش را تامین میکنند؛ بدینترتیب پس از ژاپن و سپس کره جنوبی، تایوان سومین کشوری است که در ساخت زیردریایی از باتری لیتیومی استفاده میکند.
چین میداند تایوان با داشتن یک نیروی دریایی قدرتمند میتواند آسیب قابل توجهی به ناوگان دریایی مهاجم که از خاک اصلی چین رهسپار جزایر تایوان میشوند وارد سازد. زیردریاییها ذاتا پنهانکار هستند و میتوانند بیآنکه کشف شوند دست به حمله بزنند. اگر یک زیردریایی با اژدرهایش یک کشتی ترابری را غرق کند، نه تنها آن شناور را از بازی خارج میکند، بلکه جان حداقل صدها نفر را خواهد گرفت. از سوی دیگر غرق کردن یک کشتی بزرگ در تنگه تایوان مانع عبور شناورهای دیگر میشود.
چین پیشتر تجربه درگیری با زیردریاییها را نداشته، از این رو خود را برای خوشامد گویی به زیردریاییهای تایوانی آماده میکند. این کشور ماه گذشته رزمایش ضد زیردریایی خود با روسیه را تکمیل کرد تا از تجارب مسکو بهره ببرد. از سوی دیگر آمریکا نیز چندین سال است که خدمه نیروی دریایی تایوان را برای نبردهای زیرسطحی آموزش میدهد. اگر بین این دو کشور جنگی رخ دهد، قطعا نبردهای سخت زیرسطحی بخشی از آن خواهد بود.